壮语学院隆重推出陆登壮语原创小说：母猪癫

壮语学院

	（壮语原创小说    汉语直译助读） Fat Bagmou 母     猪     癫                                                           Luz Dwngh 陆  登                                                                                                                “Ngaenz mwngz couh mbouj yungh boiz lo,”Loz Dayangz naeuz,”hoeng mwngz aeu bae okgyaeuj, yienzhaeuh, guh baez binghbagmou giemqdingh he.” Maj Gvanghyungz ngauzngauz gyaeuj: “doiq mbouj hwnq, gou mbouj miz bingh, gou singj dangqmaz.”  “钱你就不用还了，”罗大阳说，“但你要去自首，然后做一个癫痫病鉴定……” 马光荣却摇摇头：“对不起，我没病，我清醒得很！”     1 Gij vahbyonj raeuz,  baez dwg dawz yaemmeh cih gonq cih laeng doxvuenh, lumjnaeuz “Loz dayangz” couhdwg “Langz Dayoz”. Cib geij bi goxgonq, Loz Dayangz roxnaeuz Langz Dayoz gaujhwnj dayoz, daihgya couh lumj byonghhwnz deng roegraeu heuh singj nei, roxnyinh ndawde miz mingzdangz. Mbanjhenz miz dah lwgnyez ndeu heuhguh Hoz Siujvah, cingq doeg cuhcungh, boh de byonghhwnz deng gaeqmeh cauz singj, ngoenzlaeng banringz couh gaij diuz coh dahlwg de guh “Hoz Bonjgangj”, sawj dahlwg daejnauh baenz geij haemh. Ngexgex youq neix: Hoz Bonjgangh=Hangz Bonjgoh. Hoeng doeklaeng ne, mbouj gangj Hangzcouh bonjgoh, lienz bonjdieg gauhcungh hix doeg mbouj baenz, de couh dauqranz guhhong lo. Seizneix daihgya yawj “Hoz Bonjgangh” “Hoz Siujvah” lumjbaenz baez songgyaeuj nei, mbouj gamj luenh dongj, cijnaengz gaij heuh cohnoix de “Vareux”. 一     壮语的“反语”，一般是把前后两个字的韵母对调，比如“罗大阳”就是“郎大学”。十多年前，罗大阳或者郎大学考上了大学，大家都像半夜被斑鸠叫醒一样，觉得里边有名堂。 邻村有个妹仔叫何小花，正在读初中，她父亲半夜被母鸡吵醒，第二天中午就把女儿的名字改为“何本康”，害得女儿哭闹了几个晚上。奥妙在这里：何本康=杭本科。可结果呢，别说是杭州本科，连本地高中也没读成，她就回家务农了。这时大家都把“何小花”“何本康”当成连体疮，不敢乱碰，只好改叫她的小名“花僚”。     Loz dayangz dayoz bizyez le youq ndawsingz gunghcoz, guh bae guh dauq, sam cib bi gvaq le lij dwg ndaek ndanggyonz ndeu. Daxmeh maenj naeuz, yienghneix roengzbae, couh youq lajmbanj bang de dingh boux ndeu. Ngoenz he youq cunhgunghsoj, geij boux cunhgan lwnhgoj,naeuz, Loz Dayangz yienznaeuz funggueng, hoeng lau “dingxgaiq miz boh” dem. Neix dwg coenz vahbyonj gaeuq he, daj caet cib nienzdaih cit goj caen ndeu okdaeuj: boux dadui ganbu he bang boux mehmbwk he yaeng lizvwnh swnhcingj, vihmaz lizvwnh mbouj ndei gangj hau, couh sij baenz “dingxgaiq miz boh”, gij eiqseiq de, daihgaiq couh dwg gangj ,doxgaiq bouxsai mbouj dingjyungh lo. Seizhaenx, cunhveij gvaigi Hoz Bonjgangh, couhdwg Vareux, youq bangxhenz cap coenz ndeu: Loz Dayangz “dingxgaiq miz boh”? Mbouj aiq law. Daihgya cungj lumj lajhangz cim de, cim dwk de caekhaex niujningning, lumjbaenz duzmoed raih haeuj gagoek bae nei. Gij vahbemx neix, Loz Dayangz youq ndawsingz dangyienz mbouj rox lo. 罗大阳大学毕业后在城里工作，搞来搞去，年过三十还是条光棍。母亲威胁他说，这样下去，就在乡下帮他订一个。有一天在村公所，几个村干议论，别看罗大阳蛮风光的一个人，说不定“里有问团”。这是一句老反语，出自七十年代一个真实的故事：一位大队干部帮一位妇女打离婚申请，离婚原因不好明讲，就写成“男方里有问团”，大概意思，是说男人那东西不中用了。当时，村委会计何本康，也就是花僚，在旁边插了一句：罗大阳“里有问团”？不可能。大家都摸着下巴看她，看得她屁股一扭一扭的，好比蚂蚁爬进了大腿。这些议论，在城里的罗大阳当然是不知道的。     2006 nienz ndaw ndwen 6, Loz Dayangz saedcaih miz di bingh, dwg hwnz ninz mbouj ndaek, baenzngoenz naiqnueknuek, haemh gwn laeuj fiz le, youq rog yangzdaiz youh daej youh ciengq, lumj duzmalouz deng sieng nei. Gvaq song ngoenz, boux doengzsaeh ndeu buenx de bae dungvuzyenz yawj guk, swnhbienh gaisau dah lwgsau ndeu hawj de. Dahsau neix couh youq henz dungvuzyenz aen binhguenj hung he hwnjban, ndang sangreux, baez riu song da couh laepnyiq, caemhcaiq raen song saenj heujvaiz. Aensim Loz Dayangz mbat ndeu hai lumj vavengj ndwensam nei, haemhde rad cingj bouxmoiz gwn noh gyaeujmou, dangqnaeuz gig ngamj dah “sauheujvaiz” neix. 2006年6月间，罗大阳确实出了点问题，是睡眠不好，精神十分萎糜，晚上喝醉了酒，在阳台上又哭又唱，像一只受伤的野狗。过两天，一位老同事陪他去动物园看老虎，顺便给他介绍一个女朋友。那女的就在在动物园旁边一家大宾馆上班，身材苗条，笑的时候两眼眯着，同时露出两颗虎牙。罗大阳的心情一下子变得像三月的金英花，当晚请媒人吃了猪头肉，表示很中意这个“虎牙妞”。     Seizhaenx sigaibeih haeujdaengz banseiz gig gaenjyiuq, yawjraen Fazgoz dui duicangj Cizdaznei ngaem gyaeuj daemj laemx Yidali Majdwzlahciz, Loz Dayangz gag riuhaha hwnjdaeuj, riu baenz haj faen lai cung, ranzhenz cungj dingqnyi lo. Cizdaznei aen dungcoz neix, hawj de ngeix daengx ndaw mbanj Maj Gvanghyungz. 当时世界杯进入很要紧的阶段，看到法国队队长齐达内一头撞倒意大利的马特拉齐，罗大阳不由得哈哈大笑，笑了五分钟以上，邻居们全都听到了。 齐达内的这个动作，让他想起村里的马光荣。     Yawj yienghsiengq, Mbanjlozmax nungzminz Maj Gvanghyungz caeuq Fazgoz giuzsingh Cizdaznei ndaej gyau guh lauxdoengz lo. Aenvih gyaeujndoq roxnaeuz byoemlon, Cizdaznei miz aen mingzhauh he heuh “Cizndoq”, Maj Gvanghyungz hix miz aen mingzhauh doxlumj he: “Lauxndoq”.——Daengx mbanj mbouj guenj bouxgeq lwgnyez, seizneix cungj heuh de “Lauxndoq Maj Gvanghyungz”. Caeux cix youq song bi gonq, Lauxndoq Maj Gvanghyungz ngaem gyaeuj daemj laemx yangh gyaubujcan cancangj, doeklaeng minzban lauxsae swhgwz deng ndwi lo, youhcaiq ciemhciemh fat binghbagmou, mingzdaeuz riuz doh gouj mbanj bet rungh 从外表上看，罗马村农民马光荣与法国球星齐达内可以交个老同了。因为没有头发或头发稀疏，齐达内有个外号叫“齐秃”，马光荣也有一个相似的别号：“老秃”。——全村无论男女老少，如今都叫他“老秃马光荣”。而早在两年前，老秃马光荣一头撞倒乡教辅站的站长，从此失去当民办教师资格，并逐渐患上了母猪癫，成了九村八弄的娱乐明星。     Sigaibeih ngamqngamq dwk sat, aen gunghdi baihlaeng ranz hainduj dok deihsaeu, sing yiengj baenz byajraez, lienz rwxnduk cungj dingq ndaej nyi. Loz Dayangz gietdingh roengz mbanj bae ndoj geij ngoenz. Laepcaep daxmeh daj dienhvah daeuj naeuz, nuengxbiuj lajmbanj seng lwg hanzfwnz ndeu, mboengmbumq dwgcoh, hoeng song rwz mbaw hung mbaw iq, mbaw iq iq lumj saegiuj, mbaw hung hung lumj raetngwz; vih neix, yahdaiq gaenq geij ngoenz mbouj gwn haeux lo. Daxmeh muengh Loz Dayangz ndaej hoengq couh dauqma yawjyawj. 世界杯刚刚结束，宿舍后面的工地开始打地桩，响声如雷，连聋子都能听见。罗大阳决定回乡躲避几天。 刚好母亲来电话说，老家表弟生了个打柴火的（男孩），丰满可爱，可惜耳朵一大一小，小的一边像钉螺，大的一边像蘑菇；为此，外婆已经好几天不吃饭了。母亲希望罗大阳有空就回来看看。     Loz Dayangz youq “minzcuz vwnzva yisuz yenzgiusoj” gunghcoz, doiq rwzvunz aiq mbouj miz gijmaz yenzgiu. Danhvei youqban cizgungh cib lai vunz, bingciengz lumj lizyiuh ganbu ityiengh nyaengq. Yiengq sojcangj cingjgyaj seiz, sojcangj cam lajmbanj soujgih doeng mbouj doeng? Loz Dayangz naeuz, gaijgwz gaihfang daengz seizneix, daegbied dwg guekraeuz gyahaeuj sigai mauyi cujciz le, raeuz Lungzdouz Yangh Lungzbanz Cunh Lozmaj Dunz youq yenveij yen yinzminz cwngfuj cwnggoz lingjdauj baihlaj, song aen vwnzmingz gensez aeundaej liux veijda cwngzciu——dangyienz cwngzciu hix mbouj suenq cibfaen veijda……  Sojcangj dingq dwk gyaeuj ngunh, cam, lwgndai, mwngz luenh gangj gijmaz? Loz Dayangz naeuz, cungj daeuj gangj, soujgih gaenq haidoeng lo, hoeng saenqhauh mbouj daih ndei. Sojcangj itcaiq daengq, baema le gaej gven souhgih, miz saeh ndei doxyaeng. 罗大阳在“民族文化艺术研究所”工作，对耳朵并没有什么研究。单位在职员工十来人，平时跟离休干部一样忙。 向所长请假时，所长问乡下手机通不通？罗大阳说，改革开放以来，特别是我国加入世界贸易组织以后，我龙头乡龙盘村罗马屯在县委县人民政府的正确领导下，两个文明建设取得了伟大成就——当然成就也不算十分伟大……所长摸不着头脑，问，我崽，你胡说什么？罗大阳说，总而言之，手机已经开通了，只是信号不太好。所长一再叮咛，回去后不要关手机，有事好商量。     Sojcangj naeuz miz saeh “doxyaeng” , hix mbouj dwg maz daihsaeh, dingzlai dwg yaek yungh ci. Geij ndwen gonq, Loz Dayangz cawx caijbiu cungqciengj, daih’it gienh saeh couh dwg cawx bouh ci funghdenz gaeuq ndeu. Cawx ci le, Loz Dayangz couh caeuq gyoengq sojcang youq gwnz hoih roxnaeuz gwnz daizlaeuj hungnaek haenx baenq bae baenq dauq, roxnyinh hix miznaj dangqmaz. Bonjlaiz, ndaw soj hix miz bouh ci nizsangh gaeuq ndeu, hoeng deng remjgang le, itcig mbouj miz cienz coih. Swhgih mbouj miz hong guh, couh heuh daeg hujgeiq ndeu daeuj, cek ci le, cihgeij coih. Doeklaeng ci coih baenz lo, hoeng lij miz seiq haj aen lingzgen cang mbouj haeuj, Sojcangj mbouj gamj luenh naengh. 所长要“商量”的，也没什么大事，无非是用车的问题。几个月前，罗大阳买彩票中奖，第一件事就是买了一部二手丰田。此后，罗大阳就经常跟所长们奔走于各种重要会议或宴席间，感觉也是蛮光荣的。本来所里也有一部老尼桑的，但拉缸后，一直没钱修理。司机没事干，就约了个伙计来，把车拆了，自己修理。结果车是修好了，但还有四五个零件没法装回去，所长轻易不敢坐。     Ma ranz gaxgonq, Loz Dayangz hanh dah “sauheujvaiz” gwn siuyeh, daegdeih soengq de cek saw ndeu. Cek saw neix, cujbenh dwg Sojcangj, fucujbenh dwg Loz Dayangz. Loz Dayangz lwnh de, saedcaih cek saw neix dwg de boux ndeu bien, Sojcangj cij roengz diuz coh ndeu sat lo. “Sauheujvaiz” fan saw dwk, “aeya” “aeya” haenh, lumj cunghyozswngh nei yinx ndaw saw doeng cam sae cam. Loz Dayangz couh dep daengz henz ndang de, daep hwnj yangzgingq, naihsim dwk vih de gej ngawz. Doxbiek seiz, song vunz gaenq miz di nemniknik lo. 回家之前，罗大阳约“虎牙妞”吃夜宵，特地给她送了一本书。这本书，主编是所长，副主编是罗大阳。罗大阳告诉她，其实整本书都是他一个人编的，所长不过是挂个名而已。“虎牙妞”翻着书，“哎呀，哎呀”地赞叹，像个中学生一样指着书上问这问那。罗大阳便挨到她身边，戴上近视眼镜，耐心地给予解释。分手时，两人已有点依依不舍。     2 Dauq daengz diegmbanj, daengngoenz gaenq veq roengz baihsae, ndaw doengh caemmeumeu, cijmiz duzbiengzbeih hoengz youq gwnz dah mbin bae mbin dauq, seiqcawq vahaeux rangfwtfwt. Ginggvaq cunhgunghsoj, Loz Dayangz mbouj ndaej mbouj dingz ci, muengzyauyau ndonj haeuj bien roen aen suen iq he bae. Banringz youq ndaw yangh deng boux gauhcungh doengzhag ndeu rag haeuj fanden bae, song vunz doxha, gwn baenz gienh bizciuj. Doengzhag seizneix dwg yangh dangjveij veijyenz, ndwn ndaej sang yawj ndaej gyae, gangjnaeuz, gwn bizciuj ndei le, leih guek leih minz youh leih nyouh! Loz Dayangz simngawz gij laeuj neix dwg bonjdieg gag ngauz, gwn de le, mboujdanh mizleih yanghcin giyez fazcanj, lij ndaej coicaenh byaekheu fungsou. 二     回到村里，日头已偏西，田垌里静悄悄的，有红色的晴蜓在河上飞来飞去，空气中飘满了稻花香。经过村公所，罗大阳被迫停车，急急钻进路边一个小菜园里。中午在乡场被一位高中同学拉进饭店，两人单挑，喝了一件啤酒。同学如今是乡党委委员，站得高看得远，说，喝啤酒好咧，利国利民又利尿！罗大阳怀疑这酒是本乡特产，喝了它，不但有利乡镇企业发展，还能促进蔬菜丰收。     Ngamq ok daengz byongh, boux vunzbaz sangreux daenj buhhoengz ndeu, riuj doengj raemx he, doi dou suen haeujdaeuj: “Veivei, guh gijmaz ne?” “Mbouj miz maz mbouj miz maz,” Loz Dayangz guhmuengz cienq ndang, “couhdwg dawz okma yawjyawj, swnhbienh dwk di bwnh ndeu, byaekheu fungfou ha……” Vunzbaz gvak ce doengj buek okbae, itmienh vut ndaq, itmienh gek led vut namh. 刚尿到半，一个身材苗条的红衣女子，拎着一桶水，推开园门进来： “喂喂，干什么呢？” “没什么没什么，”罗大阳赶紧背过身去，“就是拿出来看一看，顺便施肥，蔬菜丰收啊……” 女子扔下水桶跑出园子，一边丢那妈，一边隔着篱笆丢泥土。     Youq lajmbanj----youq ndawsingz hix ityiengh ba----sai mbwk doxcaep raen citcit haemq mbouj gitleih, roxnaeuz lwgda baenz bingh, roxnaeuz guhdoj saw cienz. Song bi gonq, Loz Dayangz da baihgvaz infoeg, bae yihyen genjcaz, canghyw dwg vunzsug, naeuz cungj bingh neix heuhguh “dadoux”, aeu dajcim sam seiq ngeonz. Loz Dayangz roxnyinh gig boihseiz, cam cungj bingh neix baenzlawz daeuj. Canghyw riu naeuz: mwngz mboengqneix yawjraen gijmaz doxgaiq mbouj ndei? Coenz vah ndeu sawj Loz Dayangz fwt siengj daengz: sam ngoenz gonq, youq rogsingz aen fanden ndeu gwn laeujdoj, cungqgyang haeuj cingjhaex, dou fouz gven, baihndaw maeuq miz meh ragraix he…… 在乡下——在城里也一样吧——撞见异性唏哩哩是不吉利的，要么眼睛会生病，要么赌博会输钱。前两年，罗大阳右眼肿痛，到医院检查，医生是熟人，说这种病叫“麦粒肿”，要打针三四天。罗大阳觉得十分倒霉，问这病是怎么来的。医生笑着说：你最近有没有看见什么不好的东西？一句话让罗大阳猛然想起：三天前，在市郊一家饭店喝土酒，中间进厕所，门没锁，里边蹲着个大咧婆……     Caep cungj saeh neix, dingqgangj hix miz banhfap gejviq, couhdwg dangciengz vut namh, laep da biq myaiz. Boux vunzbaz daenj buhhoengz haenx biq myaiz liux, youh niuj hwet haeuj suenbyaek daeuj. Song vunz naj doiq naj, youh doxndaq ciengz ndeu, dangqguh doxdongx. Boux vunzbaz daenj buhhoengz neix mbouj dwg bouxwnq, cingq dwg Hoz Bonhgangh, cohnoix heuh Vareux. De seizneix dwg cunhveij gvaigi, giem guh “giswngh culij”, cihgeij youq cunhgunghsoj hai aen diemq iq he, gai di ien laeuj, sou di bwnbit. 碰到这种事情，据说也有破解的办法，就是当场丢泥土，闭起眼睛吐口水。 红衣女子吐完口水，扭着腰又进了菜园。两人面对面，又是一通对骂，表示问候。 这女子不是别人，正是何本康，小名花僚的。她现在是村委会计，兼“计生助理”，自己在村公所开了一间小商店，卖些烟酒，收购点鸭毛什么的。     Yawjraen Vareux naj hoengzfefe, Loz Dayangz naeuz: “Ciuq dauhleix, mwngz aeu gvaqhoengz cijndaej----lauxsaed doiq mwng gangj, gou lij dwg vahoeng geq ne. ” “Bei bei bei! Mak haw baenz yienghneix, lij vahoengz dem! Gou lauheiq geij go byaek haenx deng binghnyouh dem. ” “……Gou ed yahbaeuq mwngz!” “Gou ed goenggeq mwngz……” “Gou ed mehdaiq Lauxndoq Maj Gvanghyungz……” 看到花僚满脸桃红，罗大阳说： “按道理，你要挂红的——实话对你讲，我还是个老红花呢。” “呸呸呸！肾虚成这个样，还红花！我还担心那几蔸菜被淋病了呢。” “……我丢你奶奶！” “我丢你爷爷……” “我丢老秃马光荣的丈母娘……”     Vareux cienq ndang riuj doengj bae rwed byaek. “Mwngz ed ba, cib cik mbouj gven gou conq ndeu!” “Ye, ngoenzgonq raeuz ma raz, cenj caz faen boux byongh……” “Langz Dayoz, raeuz gangj cingqging, ngoenzcog gou daiq vunz bae yihyen gezcaz, naengz mbouj naengz ciq aen ci mwngz daeuj yunghyungh? Roxnaeuz mwngz caemh bae guh, hawj gou lai vanzcwngz aen cijbyauh ndeu……” De cingq ngaem gyaeuj rwed byaek, lingxbuh loh ok gyaengh cij ndeu, youh hau youh gaengh, lumjbaenz song gyoh ceizmba haeuxcid. “Aeya aeya,” Loz Dayangz ndwnj gaemz naiz he, gongzwq naeuz: “mbwn rengx nuengx mbouj you, nuengx iem mou iem vaiz; vaiz dik nuengx daengjhai, mbouj dai aek caemh gawh……” 花僚转身提起水桶去淋菜。“你丢吧，丢十尺不关我一寸！” “耶，当初跟郎情意合，一杯茶水对半喝……” “朗大学，咱说个正经事，明天我带人去医院结扎，能不能借你的车子用用？要不，你也去做一个，给我多完成个指标……”她正低头淋菜，领口处露出半截乳房，又白又鼓，比得两团糯米粑。 “哎呀，哎呀，”罗大阳咽了一口水，哼道：“天不落雨妹不忧，妹会阉猪又阉牛；那天公牛踢倒妹，胸前肿起两个球……”     Vareux guhmuengz ndwn soh, bengbeng lingxbuh, fwt gaeuz hwet daj ndaw doengj vaeg gaem raemx he, faet haeuj fouq yangzgingq Loz Dayangz bae. “Yawj vei yawj vei!” Vareux riuhaha.“Gou duet vaq lo!” Cingq dajnauh, sawqmwh baihrog miz vunz daihsing swenj: “Hu----gaemh ndai----gaemh ndai ho! Miz vunz youq suenbyaek ‘gedcuh’ w! Daeuj vaiqdi ha……” Song vunz doeksaet yat, guhmuengz buet ok suen daeuj lah. Youq mbouj gyae, ndaek ndang sang gyaeuj ndoq ndeu cingq yamq saetgaenggaeng, deuz haeuj ndaw reih haeuxyangz bien loh bae, duz ma hung henj ndeu gaen youq baihlaeng de. “Dwg Lauxndoq Maj Gvanghyungz!” Vareux naj bienq hau, ndang saen dwk. “Youh fat bagmou lo.” 花僚慌忙站起来，扯扯衣领，突然弯腰从水桶里撩起一把水，洒在罗大阳的眼镜上。 “看喂看喂！”花僚哈哈大笑。“我脱裤子啦！” 正在打闹，突然外边有人大声地喊叫： “乌呼——捉奸——捉奸啊！有人在菜园‘劫处’哎！快来人哪……” 两人大吃一惊，慌忙跑出菜园张望。 不远处，一个高个子秃头正大步地蹦跳着，逃进路边的玉米地，后面跟着一只大黄狗。 “是老秃马光荣！”花僚脸色发白，身子颤抖。“又发母猪癫了。”     3 Lauxndoq Maj Gvanghyungz hix mbouj suenq laux, ngamq sam cib okgyaeuj, cix mbouj rox baenzyouq couh bienq baenz bagmou. Ciuq cojcoeng ndawmbanj cienzroengz cek Binghcab Cim Fueng Dozgej(cogauj) geiqsij: “bagmou” youh heuh “mangqmou”, seizcoz lai baenz, “bi fat baez daengz bet gouj baez, baenz nanz vaiq fouz dingh, bingh mbaeu naek mbouj doengz, nda fat seiz saekyiengh geizheih, byaij youz mbouj an, gangj vang gangj raeh, bingh naek cix bak mboen faedfauz din fwngz hwnjgeuq daengz daimawj……aeu aen bauei daiq lwed moumeh rouh daih’it haenx, yungh fuengz duk, langh sauj le, baek raemx gwn, ndaej ndei……” youh naeuz “mbouj yw, hix daengz geq gag gvaq”. [此贴子已经被作者于2009-2-15 18:48:38编辑过]

土著虎尾

	检察院诉称：“被告人马光荣……因赌“六合彩”与人发生纠纷，下村干部阮小武出于职责，当场对纠纷双方进行严厉批评教育，被告人因而怀恨在心……凌晨3时30分，被告人翻墙进入村公所大院，趁阮小武熟睡之机，用钢管猛敲其头部，致其当场死亡…… 村公所早就不存在了，村公所应是村委会。 村公所早就不存在了，村公所应是村委会。

fnhuwl

	我只看了第一段，感觉借汉较多   不过还是 ，像“couh” 用“goj”比较好， “yienzhaeuh”我们都说成“leuh，……”—— 含有“这个做完了，我们就去什么什么了 ”的意思 [此贴子已经被作者于2009-2-15 21:32:12编辑过]

壮语学院

	十四                     “封村”第四天，罗大阳去走访龙盘山周围的几个村寨，一直到晚上十一点多钟才回到家。刚进门，父亲说，刚刚马英勇打电话来，叫你去喝酒。 “半夜了还喝什么酒？”      “他说老秃马光荣打了两只黄鼠狼。”                     Daiq fuengx lo, mbouj bae lo. Ngoenzneix caijfangj souhaeuj haemq daih, ngamq gij goj “Daeggaed”, couh geiq liux seiq haj aen banjbonj,     roengzninz gaxgonq, lij aeu cingjleix cingjleix caizliu. Lauxndoq Maj Gvanghyungz cawxmax cungq daihciengj gienh saeh neix, daengz seizneix lij mbouj miz geij vunz roxndaej, baugvat daegnuengx de, baugvat Maj Yinghyungj…… 太累了，不去了。今天的采访收获很大，仅是“特吉”的故事，就记了四五个版本，睡觉之前，还得把材料整理一下。 老秃马光荣买码中了大奖这件事，到这个时候还没几个人知道，包括他弟弟，包括马英勇……                     Banhaemh gouj diemj lai cung, Lauxndoq Maj Gvanghyungz youq bakmbanj cawx bau ien ndeu, angzroekroek byaij coh cunhgunghsoj. Aen daisiuhden lij rongh daeng, fuyanghcangj Yenj Siujvuj caeuq Vareux cingq youq ndaw diemq goemz gyaeuj dwk gangjvah. Raen Lauxndoq Maj Gvanghyungz daeujdaengz, Vareux naj couh bienq lo: “Maj Gvanghyungz, baenzneix haemh lo......” “Mbouj haemh, mbouj haemh!” Maj Gvanghyungz riugogo, daj ndaw daeh dawz mbaw dan he okdaeuj, ndenq hawj Vareux. “Maj Gvanghyungz mbatneix baenz vunz lo, gyo’mbaiq sou lo, Yenjyanghcangj mwngz ndei ha! Daeuj, cit ien, cit ien!” 当晚九点多钟，老秃马光荣在村口买了一包烟，兴冲冲朝村公所走去。 代销店还亮着灯，副乡长阮小武和花僚正在店里低着头说话。 见老秃马光荣来到，花僚脸就变了：“马光荣，这么晚了……” “不晚，不晚！”马光荣呵呵地笑着，从口袋里拿出一张单子，递给花僚.“马光荣这下成人了，多谢你们了，阮乡长你好啊！来，抽烟，抽烟！”                     Vareux ciep mbawdan gvaqdaeuj, yawj bae yawj dauq, naj hoengzywdywd, cix mbouj oksing. Lauxndoq cam: “Lij yawj gijmaz dem, nanzdauh mbouj dwg Daegnuengx mwngz sij ha?” “Gvanghyungz, gou seingj......caeuq mwngz......siengliengz siengliengz.” “Cungj saeh neix miz maz ndei siengliengz?” “Haemhneix soujgih saenqhauh mbouj ndei, gou bauqmax hwnjbae mbouj gib, gou gizneix......mbouj miz baenzlai ngaenz.” “Mbouj youqgaenj lwi, miz geijlai, couh sien hawj geijlai, ngoenzcog caiq bouj gaeuq cibngeih fanh couh ndaej lo.” 花僚接过单子，翻来覆去地看，脸色潮红，却不做声。 老秃马光荣问：“还看什么，难道不是你弟弟写的吗？” “光荣，我想……同你……商量商量。” “这种事有什么好商量？” “今晚手机信号不好，我来不及往上报码，我这里……没有这么多钱。” “不要紧的，有多少，就先给多少，明天再补够十二万就行啦。”                     Vareux ndonj haeuj rug bae, yaep he dawz deb ngaenz ndeu okdaeuj: “Ne, neix dwg sam cien maenz, gij ngaenzbonj mwngz. Ngoenzlwenz mwngz ciq gou sam cien maenz, couh mbouj yungh boiz lo, neix dwg gendiuz.” Lauxndoq Maj Gvanghyungz dawz ngaenz cuengq roengz daeh bae, caiq sik mbaw gendiuz, naeuz: “Dangyienz mbouj yungh boiz lo----couh suenq roek cien maenz, lij miz cib’it fanh seiq cien manez ngaenzciengj, mwngz dajsuenq seizlawz hawj caez?” Yenj Siujvuj cam:“Mwngz soudauq ngaenzbonj, lij miz gijmaz ngaenzciengj dem?” 花僚走进卧室，一会儿拿出一叠钱：“嗫，这是三千元，你的本金。昨天你借我的三千元，就不用还了，这是欠条。” 老秃马光荣把钱放进口袋，再撕碎欠条，说：“当然不用还了——就算六千元，剩下十一万四千元奖金，你打算什么时候付清？” 阮小武问：“你收回了本金，还有什么奖金呢？”                          “Yanghcangj, mwngz gaej luenh gangj bw,” Lauxndoq Maj Gvanghyungz dawz mbawdan yaengx daengz dangnaj Yenj Siujvuj: “Mwngz yawjyawj neix dwg gijmaz? Nanzdauh dwg begdiuz ha? Cunghyangh caeux couh gangj gvaq lai baez......” Yenj Siujvuj dawz mbawdan gvaqdaeuj yawjyawj, sawqmwh cung daengz bakdou, daihsing dwk hemq: “Bouxlawz youq rogneix?” Lauxndoq hix gaen daengz bakdou lah, baihrog laepnyamnyam mbouj raen gijmaz vunz, ngeux gyaeuj yawj laengfwngz Yenj Siujvuj, mbawdan mbouj raen lo. “Yanghcangj, mbawdan gou ne?” “乡长，你莫乱讲啵，”老秃马光荣把单子举到阮小武面前：“嗫，你看看这是什么？难道是白条吗？中央早就三申五令……” 阮小武拿过单子看了看，突然冲到门口，大声地说：“谁在外面？” 老秃也跟到门口张望，外面黑麻麻的不见什么人。回头看阮小武手上，单子不见了。 “乡长，单子呢？”                     Yenj Siujvuj yunghrengz ndwnj gaemz naiz he, mbe song faj fwngz naeuz:“Gijmaz......gijmaz dan?” “Mbaw danmax gou ha---” Lauxndoq Maj Gvanghyungz swenj hwnjdaeuj. “Mwngz---gwn roengz dungx bae lo! Mwngz itdingh gwn roengz dungx bae lo! Aeyaya!......” Seizhaenx, cingqngamj Mbanjlozmax miz song daeg hauxseng byaij gvaq rogdou, yawjraen Lauxndoq gvih youq baihnaj Yenj Siujvuj, song fwngz dub gyaeuj, youh daej youh hemq, laihnaeuz de youh fat bagmou lo. Youq baihlaeng de, “Maxgimgang”ndang maeuq doxroengz, rieng daengj doxhwnj, bak maenjhuhu, lumj yaek cung hwnjbae haeb vunz nei. Vareux ret couh ndoj haeuj rug bae. Yenj Siujvuj hix suk daengz gok doulaeng, rad gaemdawz gyaengh ganghguenj ndeu, cienqndang baij aen gyaqseiq yaek doxhoenx he: “Gou 代表马头乡人民政府，代表村党支部、村民委警告你，赌六合彩是犯法的！Gou可以立即打电话通知派出所，对你进行治安挽留！Cingj daiq duzma mwngz, deuz okbae vaiqdi!” 阮小武用力咽了一口水，张开两只手说：“什么……什么单子？” “我的下注单呀——”老秃马光荣叫起来，“你——吃下肚去了！你一定吃下肚去了！哎呀呀！……” 那时，刚好罗马村两个后生路过门外，看见老秃马光荣跪在阮小武面前，两手捶头，又哭又喊，以为他又发母猪癫了。在他身后，“马金刚”身子下蹲，尾巴竖起，嘴里嘶吼着，像要冲上去咬人。花僚一闪身，躲进卧室。 阮小武也退到后门角，抓过一根钢管，转身摆出一个准备格斗的架式：“我代表龙头乡人民政府，代表龙盘村党支部、村民委警告你，赌六合彩是违法的！我可以立即打电话通知派出所，对你进行治安拘留！请你带上你的狗，赶快离开这里！                     Lauxndoq Maj Gvanghyungz mbouj caiq swenj, de ngawzngwdngwd ndwn liux geij faen cung, sawqmwh danq gaemz heiq ndeu: “Ej daxmeh sou......Cib’it fanh seiq cien maenz......” Vareux youh daj ndaw rug okdaeuj, naj hau baenz fangz: “Yienghneix ba, Gvanghyungz, gou gizneix lij miz haj bak maenz......” “Ej cocoeng sou cibbet daih......Cib’it fanh seiq cien maenz......”Lauxndoq bak namsoemsoem, menhmenh byaij ok doudiemq, caiqhix mbouj yiuq Vareux baez he. 老秃马光荣不再喊叫，他呆呆地站了几分钟，突然叹一口气：“操你们妈……十一万四千元……” 花僚从卧室出来，脸白如鬼：“这样吧，光荣，我这里还有五百元……” “操你们祖宗十八代……十一万四千元……”老秃马光荣嘴里喃喃不休，慢慢地走出店门口，再也不望花僚一眼。                     Lauxndoq Maj Gvanghyungz daiq dwk “Maxgimgang”, ciuq goengloh byaij coh baihsae, yied byaij yied vaiq. Seiqlengq laepnyamnyam, gij rongh ndaundeiq cix ingj ndaej diuz goengloh haucancan. Byaij liux song sam goengleix, de van haeuj diuz loh’iq bae, daeujdaengz laj dinbya benq diegmoh he. Dingqgangj gizneix ciengzseiz raen fangz diemjfeiz, daengz gyanghwnz couh cienz ok gij sing geizgeiz gvaiqgvaiq haenx, miz lwgnyez daej, miz vunzbaz fok; danghnaeuz dwg haemh fwn’oemq, lij miz mbangj fangzsieng daeujdaengz bien goengloh, youq gwnz gofaex cang gyoethoz, diuzlinx iet okdaeuj song cik raez, haepyaj gyoengq swhgih gvaqloh. 老秃马光荣带着“马金刚”，沿公路向西走去，越走越急。四周黑麻麻的，星光照得公路白晃晃的。走了两三公里，他拐进一条小路，来到山脚下一片墓地。 听说这里经常闹鬼火，到半夜就传出奇奇怪怪的声音，有小孩哭喊，有妇人责骂；如果是下霪雨的晚上，还有些恶鬼来到公路边，在树上装吊颈，舌头伸出两尺长，吓唬过路的司机。                     Lauxndoq Maj Gvanghyungz naengh youq bien diegmoh cit ien, itmienh cit itmienh aegogo. Raq rumzliengz he yaemsisi ci gvaqdaeuj, ci dwk gij go’emgaeq laj dinbya yiengjsasa. Yawj henzndang, “Maxgimgang”mbouj raen lo.De roxnyinh miz di nit, cingq siengj ndwn hwnq, sawqmwh miz ngaeuzyingj byongh gvaq dangnaj, ciep dwk dingqnyi “Maxgimgang”youq ndaw diegmoh raeuqoepoep, yaep he couh buek okdaeuj, ndaw bak gamz song duz nouguk. 老秃马光荣坐在墓地边抽烟，边抽边大声地咳嗽。一阵风阴沉沉吹过，吹得山脚下的小芭芒沙沙作响。看身边，“马金刚”不见了。老秃马光荣觉得有点冷，正想站起来，突然有两个黑影子从他面前一闪而过，接着听到“马金刚”在墓地里闷声吠叫，一会儿就跑出来，嘴里衔着两只黄鼠狼。                     Ok diegmoh, Lauxndoq Maj Gvanghyungz swnhloh daengz doenghnaz yawjyawj song raih naz de, yienzhaeuh byaih dauq ranz. Bakmbanj song boux vunz daengjloh haenx, raen Lauxndoq riuj song duz nouguk bizbwdbwd, couh hemqnaeuz ngoenzcog bae laeng de gwn laeuj. Dauq daengz ranz, Lauxndoq Maj Gvanghyungz heuh daegnuengx loengh siuyeh，yienzhaeuh daengz ranzgwnz heuh cunhcangj Maj Yinghyungj hwnjdaeuj. Maj Yinghyungj youh daj dienhvah heuh Loz Dayangz, soujgih mbouj doeng, youh daj daengz ndaw ranz, daxboh Loz Dayangz naeuz de mboujcaengz ma. 离开墓地，老秃马光荣顺路去田垌看了看自己的两块稻田，然后走回村子。村口守路的两个人，看见老秃马光荣提着两只肥肥的黄鼠狼，就嚷着明天去他家喝酒。 回到家，老秃马光荣叫弟弟弄夜宵，然后到上屋把村长马英勇叫起来。马英勇又打电话叫罗大阳，手机不通，又打到家里，罗大阳父亲说他还没回来。                     Daegnuengx Lauxndoq yienznaeuz ga’gvez, hoeng fwngz haemq rem, mbouj geij nanz noh nouguk couh cauj cug lo. Lauxndoq Maj Gvanghyungz miz gang laeuj “samcib rag” he, youh cimq liux lwgvengj, saeklaeuj hoengznonh, rangfwdfwd gig ndei gwn, Maj Yinghyungj itmiemh gwn itmiemh haenhrairai. Lauxndoq naeuz: “Laeuj ndei mbouj gag ndoek, roek haeu cix gag gwn. Raeuz hix hawj ‘Maxgimgang’ cimzcim cij deng.” Nep geij gaiq noh cimq roengz vanjlaeuj bae, vut hawj duzma gwn. “Feih lwi?” Lauxndoq cam. Duzma gaiq gaemz gaemz gaiq, han naeuz:“W......” 老秃的弟弟虽然腿瘸，手上却很麻利，不多久黄鼠狼肉就炒好了。 老秃马光荣屋里藏有一缸“三十根”酒，又泡了金英果，酒色桃红，香馥馥很好喝，马英勇一面喝一面赞不绝口。老秃说：“好酒不自饮，臭屁才自闻，我们也要给‘马金刚’尝尝才对。”挟几块肉浸到酒碗里，丢给狗吃。“好吃吗？”老秃马光荣问。狗一口一块肉，应道：“嗯……”                     Maj Yinghyungj yienznaeuz yinxlaeuj dangqmaz, hoeng cix gwm mbouj ndaej geijlai, song sam vanj roengz dungx, couh fizfadfad baema ninz lo. Saeh gvaq le, ciuq gyoengq vunzbaz ndaw mbanj lwnh, haemhhaenx “Maxgimgang” mbat dog haeb dai song duz nouguk, haemq geihheih, de dwg siengj gouqdauq bouxcawj----danghnaeuz miz vunz buenx de gwn laeuj fiz bae, fiz le couh hwnj mbonq bae ninz, baihlaj couh mbouj miz maz saeh lo. Hojsik haemhhaenx Loz Dayangz sij “Daeggaed” mbouj ndaej hoengq. Gouq ndaej “Daeggaed”, gouq mbouj ndaej Lauxndoq ----coenz vah neix gvaqlaeng riuz doh bonjdieg. 马英勇虽说酒瘾很大，但酒量有限，两三碗下肚，就醉醺醺地回家睡了。 事后，村里的女人们说，那晚“马金刚”一下子咬死两只黄鼠狼，是很古怪的，它是想救回主人——如果有人来陪他喝醉，醉了就上床睡，下面就没什么事了。可惜那晚罗大阳写“特吉”不得空。救得了“特吉”，救不得老秃——这句话后来传遍当地。                          15 Haetlaeng ranz caengz rongh, cunhcangj Maj Yinghyungj couh daeuj bongxdou: “Dayangz ha, ok saehlaux lo.” Fuyanghcangj Yenj Siujvuj dai youq ndaw rug Vareux. Daengngoenz ngamq okdaeuj, gungh’anh、vujgingj couh homx Mbanjlozmax hwnjdaeuj. Couh lumj geij ngoenz gonq gyoengq dauhgoeng “cunz ranz gaemh gvij” nei, gingjcaz cugranz cughoh gyumqcaz Lauxndoq Maj Gvanghyungz.                     十五                     第二天天没亮，村长马英勇就来拍门：“大阳哎，出了大事了。” 副乡长阮小武死在花僚的卧室内。 太阳刚出来，公安、武警就把罗马屯包围起来。就像几天前道公们“走家捉鬼”一般，警察逐家逐户搜查老秃马光荣。                     Banringz gvaq, Vareux couh deng gungh’anh daiq deuz lo. Siusik cienz okbae, bause、densidaiz、vangjcan gicej doxriengz coemj daengz, gaenriz baudauj. Ndaw yienh senhconzbu bucangj caenndang haeuj mbanj ciepdaih, doengjit anbaiz caijfangj. Gak cungj cingzgvang gangjmingz, Lauxndoq Maj Gvanghyungz mboujcaengz deuz gyae, aiq couh ndoj youq gwnz Byalungzbuenz baihlaeng mbanj. Miz vunz yiengq gungh’anh baugau, ranz yaek rongh seiz, raen boux gyaeujndoq he youq bien suijgu gwn raemx. 下午，花僚就被公安带走了。 消息传出去，报社、电视台、网站记者纷纷赶来，跟踪报道。县里宣传部长亲自进村接待，统一安排采访。 各种情况表明，老秃马光荣未曾跑远，可能就躲在村后的龙盘山上。有人向公安报告，天刚亮时，见一个秃头在水库边喝水。                     Demqsouj, ndagaq, gyumq ndoeng, sam ngoenz gvaqbae lo, lienh rieng cungj ra mbouj raen. Conh’ancuj faensik, gwnzndang ngawzfamh ceiq siuj daiq miz sam cien maenz ngaenz, gig gojnaengz gaenq ndaem ok bonjdieg, genyi yiengq cienzsengj、cienzguek fat ok dunghcizling, okhoengz 50000 maenz. Angen gingdoengh daengz si lingjdauj. Ginggvaq yenzgiu daujlwnh, ndaw yienh gaenq dabbaenz cobouh yigen: 被害人阮金刚因工作需要，下村了解旱情，在与群众“三同”中意外发现部分村屯搞封建迷信及地下赌彩活动，即企图加以制止；案发前曾与迷信分子及赌徒嫌犯多次发生矛盾，结果不幸被杀害；待案情进一步落实后，可定为因公徇职。拟组织新闻单位深入采访，报道阮金刚同志勤奋勇敢、一身正气的先进事迹，并号召全县干部职工向阮金刚同志学习。 Dunghcizling diep okdaeuj le, gungh’anh couh doiqdin baema lo. 蹲守，设卡，搜山，三天过去了，连个尾巴也摸不着。专案组分析，疑犯身上至少带有三千元钱，极有可能已潜逃外地，建议向全省、全国发出通缉令，悬赏50000元。 案件惊动了市领导。经过研究讨论，县里已达成初步意见： 被害人阮小武因工作需要，下村了解旱情，在与群众“三同”中发现部分村屯搞封建迷信及地下赌彩活动，即企图加以制止；案发前曾与迷信分子及赌徒嫌犯发生矛盾，结果不幸被杀害；待案情进一步落实后，可定为因公徇职。拟组织新闻单位深入采访，报道阮小武同志勤奋勇敢、一身正气的先进事迹，并号召全县干部职工向阮小武同志学习。 通缉令贴出后，公安就收兵回去了。                     Ndaw mbanj ngamq caemdingh, ndaw ranz cunhcangj Maj Yinghyungj miz duz mabyaengj ndeu deng “noufangz” haebdai lo. Daihgya bae gwn nohma, couh doxyaeng: caj gaemhdawz Lauxndoq le, ndaw mbanj aeu “bouj” guh dang dauh he. Mbwn ciemh ngoenz ciemh nit, laj gorungz bakmbanj engq fwz lo. Lauxndoq Maj Gvanghyungz ndwiriz le, “Majgimgang” haemhhaemh cungj youq gizneix naengh daengz ranzrongh, caj bouxcawj dauqma. 村里刚静下来，村长马英勇家有一只顽狗被“鬼鼠”咬死了。大家去吃狗肉，就商量：等抓到了老秃马光荣，村里要“补”做一场法事。 天越来越冷，村口的榕树下更冷清了。老秃马光荣失踪后，“马金刚”每晚上都在这个地方呆到天亮，等着主人回来。                     Gij diuzcaz mizgven “Daeggaed” haenx, ndaejdaengz duzbosing cincanj, sojcangj cijsi Loz Dayangz caemsim roengzdaeuj, daj vwnzvuz、dimingz、yijyenz、cienzgangj、fungsug daengj fuengmienh roengzfwngz, caenhliengh dawz diucaz caizliu guh ndaej caezcienz di.     Ngoenz ndeu, Loz Dayangz bae caijfangj dauqma, ginggvaq laj gorungz, raen daegnuengx Lauxndoq cingq dawz haeux daeuj gueng ma, couh roengz ci doiq de gangj: “Daeggo mwngz aiqrox dauqma, de miz cingsaenzbingh, mwngz yaek dungyenz de bae okgyaeuj; gou ngoenzcog couh ma ndawsingz lo, gvaqlaeng miz maz saeh，mwngz heuh cunhcangj daj dienhvah hawj gou.” Gyanghwnz, Loz Yangz cingq yaek roengzninz, soujgih yiengj hwnjdaeuj, “Dayangz, mwngz sikhaek gvaqdaeuj, miz saeh!” Singgangj gig daemq, gangj liux couh goenq lo. Dwg bouxlawz ne? Loz Dayangz fan daj gvaqbae, haujlai nanz cij miz vunz ciep: “Gou dwg Maj Yinghyungj......Lauxndoq dauqma lo, de siengj raennaj mwngz mbat he……” 有关“特吉”的调查    取得了突破性进展，所长指示罗大阳沉住气，从文物、地名、语言、传说、民俗等方面入手，尽量把调查材料弄得完整些。 有一天，罗大阳去采访回来，经过榕树下，见老秃马光荣的弟弟正拿饭来喂狗，就下车对他说：“你哥哥会回来的，他有精神病，你要动员他去自首；我明天就要回城了，过后有什么事，你叫村长给我打电话。” 半夜，罗大阳刚要睡下，手机响起来，“大阳，你马上过来，有事!”声音极低，说完就断了。是谁呢？罗大阳反打过去，许久才有人接：“我是马英勇……老秃回来了，他要见你一面……”                     16 Cawzliux gienq de bae okgyaeuj, Loz Dayangz youh guh ndaej gijmaz ne. Cigdaengz seizneix, Loz Dayangz lij gig ienqhoij, oksaeh haemhhaenx, mbouj ndaej daeuj caeuq Lauxndoq gwn laeuj, gwn fiz lo, aiq mbouj miz maz saeh dahraix lo. Haemhhaenx, caj Maj Yinghyungj caeuq daegnuengx cungj bae ninz le, Lauxndoq couh laeglemx okdou. Mbatneix, “Maxgimgang” mbouj ndaej gaen daeuj, de baez daih’it gwn noh ciemq laeuj, buenq fiz buenq singj, deng bouxcawj gyaeng youq ndaw rug.                     十六                     除了劝他自首，罗大阳还能做什么呢。直到现在，罗大阳还很后悔，出事的那天晚上，没能来跟老秃喝酒，喝醉了，也许真的没什么事了。 那晚，等到马英勇和弟弟都去睡觉以后，老秃马光荣就悄悄地出门。这次，“马金刚”没能跟来，它第一次吃那泡酒肉，半醉半醒，被主人关在屋内。                     Rogmbanj seiq nga vunz daengjloh, mbouj miz saek boux damqnyaet raen ngawz. Lauxndoq vunz mbouj nyangz fangz mbouj caep youh dauqdaengz cunhgunghsoj.     Lauxndoq gvaqlaeng lwnh Loz Dayangz: De cij siengj daj doucueng baihlaeng ndonj haeuj ndaw diemq Vareux bae caeg ngaenz, de rox Vareux itdingh lij miz haujlai ngaenzhau; danghnaeuz Vareux ninz mbouj singj, de caeg liux couh deuz; danghnaeuz Vareux roxnyinh----ndaw daeh Lauxndoq miz fag mid’iq he----angqnaengz bik de gyau cienz okdaeuj, cienz mbouj gaeuq couh daj mbaw gendiuz ndeu. De dwg “maxdaeuz”,liengh de mbouj gamj bauan. 村外四路值守人员，谁都没有发现可疑情况。老秃马光荣神不知鬼不觉地又回到村公所。 老秃事后告诉罗大阳，他只想从后窗爬进花僚的店内偷钱，他知道花僚一定还有很多现金。如果花僚睡不醒，他偷了钱就走；如果花僚醒过来——老秃口袋里有一把尖刀——索性逼她把钱交出来，钱不够就打个欠条。她是“二码头”，谅她不敢报案。                     Lauxndoq Maj Gvanghyungz mo daengz baihlaeng cunhgunghsoj, ronghndwen ngamq daj baihdoeng bin hwnjdaeuj, ciuq dwk aengyaeuj de ndongqyabyab. Ngoenzneix dwg liggaeuq bet nyied ngeihngeih, ronghndwen hwnj gwn Byalungzbuenz, cingq dwg seiz gaeq haen----“ngeih’it bit okgyaeq, ngeihngeih gaeq haennye, ngeihsam ma okex......”Lauxndoq vak siengjdaengz aen vwndiz ndeu: dep aenrug Vareux, couh dwg aenfuengz sinyungse cujyin Lauxveungz, de ciengx miz duz ma he, duz malangz youh hung youh yak he. Haemhneix, gij caijsoq Lauxndoq daegbied ndei----roxnaeuz daegbied yoq: sinyungse cujyin Lauxvuengz gaenq daiq duzma bae ranzmbanj lo. 老秃马光荣摸到村公所后面，月亮刚从东边爬起来，照得他的秃头闪闪发光。今天是农历八月廿二，月亮升上龙盘山，正是公鸡打鸣的时候——“廿一鸭屙蛋，廿二鸡打鸣，廿三狗拉屎……”老秃突然想到一个问题：邻近花僚的卧室，就是信用社主任老王的房间，他养有一条狗，一条又大又凶的狼狗。 今晚，老秃马光荣的运气是特别地好——或者说特别地差：信用社主任老王带着狗回了老家。                     Lauxndoq ndek gyoh rin he haeuj ndaw gyanghongh bae, mbouj nyi ma raeuq, sikhaek bin hwnj gwnzciengz. Lij iq seiz, vihliux caeg aeu makbizbaz,     de bin gvaq faj ciengz neix, Couh lumj mbwn cawqdingh, ngamq diuq daengz lajnamh, ndaw rug Vareux daeng couh rongh lo. Ciep dwk, Vareux hai doulaeng okdaeuj, gwnzndang cij daenj buhgaed, muengzyaeuyaeu byaij daeuj coh gizgox Lauxndoq ndoj ndang haenx. Gizneix miz aen diengzhaex ndeu. 老秃向院子内丢了一块石头，不见狗吠，马上爬上围墙。小时候为了偷摘枇杷果，他多次爬过这堵墙。 就像天注定，刚从墙头跳到地上，花僚卧室的灯就亮了。接着，花僚开后门出来，身上只穿内衣，急匆匆走向老秃马光荣藏身的角落。 这边有一间厕所。                     Dingq sing’yaem, Vareux dwg dungxbae lo. Lauxndoq mo gvaq bienciengz, yaeb ndonjhaeuj ndaw rug Vareux bae. Ndaw rug miz aen daeng he rongh gyaeuj mbonq, gwnz mbonq, ninz boux vunzsai he----neix couh dwg Yenj Siujvuj dungzci roengz mbanj daeuj caeuq ginzcung gauj “samdoengz”----De yienznaeuz dalaep, gwnznaj cix riunyumnyum: “Daeuj, gou bang mwngz rubrub aendungx……” 听声音，花僚是拉肚了。 老秃马光荣摸过墙边，一闪身就钻进花僚的卧室。卧室里亮着一盏床头灯，床上，躺着一个男人——这就是下村来与群众搞“三同”的阮小武同志——他虽然闭着眼睛，但脸上却微笑着：“来，我帮你揉揉肚子……”                     Gakciengz miz gyaengh ganghguenj ndeu----geij aen cungdaeuz gaxgonq, Yenj Siujvuj ngamq yungh de daeuj fuengzndang----seizneix Lauxndoq Maj Gvanghyungz gaemdaengz ndaw fwngz, menhmenh yamq gyawj bangxmbonq. Yenj Siujvuj sawqmwh haida naengh hwnjdaeuj, song fwngz iet baenaj......doeklaeng----yungh “vah denyingj” daeuj gangj---- couh dwg: “他迎来的，不是花僚激情的拥抱，而是老秃致命的打击。” Lauxndoq vut gyaengh ganghguenj roengz namh, cienqndang couh cung doxok, cingqngamj youq bakdourug daemj dawz Vareux , hwk dwk de dangciengz daimawj lo...... 墙角有一根钢管——几个钟头前，阮小武刚刚用它来防卫——现在老秃马光荣拿到了手中，慢慢地走近床边。 阮小武突然睁开眼睛坐起来，向前伸出双手……结果——用“电影话”来表达——那就是：他迎来的，不是花僚激情的拥抱，而是老秃致命的打击。 老秃马光荣把钢管扔在地上，转身就往外冲，结果在门口与花僚撞了个满怀，吓得她当即昏死过去……                     Satbyai Genjcazyen gauqnaeuz:   被告人马大旧……因赌博与人发生纠纷，下村干部阮小武出于职责，当场对纠纷双方进行严厉批评教育，被告人因而怀恨在心……凌晨3时30分，被告人翻墙进入村公所大院，趁阮小武熟睡之机，用钢管猛敲其头部，致其当场死亡……      Fazyen itsaemj buenqgiet: bouxdenggauq Maj Gvanghyungz famh coih daegdingq gaj vunz, buenqcawq swjhingz.                         尾声                         检察院诉称：“被告人马光荣……因赌“六合彩”与人发生纠纷，下村干部阮小武出于职责，当场对纠纷双方进行严厉批评教育，被告人因而怀恨在心……凌晨3时30分，被告人翻墙进入村公所大院，趁阮小武熟睡之机，用钢管猛敲其头部，致其当场死亡…… 法院一审判决：被告人马光荣犯故意杀人罪，判处死刑。                     Doiq itsaemj buenqgiet, Lauxndoq Maj Gvanghyungz gagnyinh mbouj caiq gauqdoxhwnj. Buenqgiet gaxgonq, lizswh cingjgouz fazyen doiq Maj Gvanghyungz     guh cingsaenzbingh giemqdingh, Lauxndoq mbouj doengzeiq, de naeuz de gaenbonj mbouj miz bingh. Mbouj geij nanz, Swngj Minzcuz Vwnzva Yenzgiusoj cujciz conhgyahcuj daengz Mbanjlozmax gaujcaz. Ndaw yienh ciuq conhgyah lwnhduenh, gietdingh haenqrengz haifat Byalungzbuenz minzsuz vwnzva lijyouz, lij bang Mbanjlozmax laeb hwnj aen miuh “Daeggaed” he. 对一审判决，老秃马光荣表示不上诉。判决之前，律师请求对马光荣做精神病鉴定，老秃不同意，他说自己根本没病。 不多久，省民族文化研究所组织三个专家组到罗马村考察。县里根据专家论断，决定大力开发龙盘山民俗文化旅游，并帮助罗马屯建起一座“特吉”庙。                     Youq ndaw goj, “Daeggaed”dwg duzngwz rienggaed ndeu. Baihnaj gangj daengz duz ngwzdoekdek haenx, nanzdauh couhdwg “Daeggaed” oknaj? Nanzdauh gangj, Lauxndoq Maj Gvanghyungz baez seng roengzdaeuj, couh mingh famh duzngwz?...... Loz Dayangz hix miz di maezsaenq lo. Danghnaeuz caen dwg yienghneix, cawzliux “Daeggaed”, bouxlawz youh gouq ndaej Lauxndoq Maj Gvanghyungz ne. Lauxndoq Maj Gvanghyungz deng gaj haet daihngeih, ndaw mbanj miz boux vunzgeq he daeuj gip haex, raen “Maxgimgang” bomq youq lajgoek gorungz, lwgda hai dwk, cix mbouj doengh mbouj danh,     laxlawz gaenq daiiek haujlai seiz lo. 传说中，“特吉”是一条断尾蛇。前面说到的独跌蛇，难道就是“特吉”显灵吗？难道说，老秃马光荣一生下来，就命犯蛇神？罗大阳也有点迷信起来。如果真是这样，除了“特吉”，谁又能救得了老秃马光荣呢。 老秃马光荣被处决的第二天早上，村里有一位拾粪老人发现，“马金刚”趴在榕树下，两眼睁着，却一动不动，原来已经饿死多时了。                     作者简介：陆登，壮族，广西马山县人，1983年大学毕业，曾当过报刊编辑，现在南宁大明山风景旅游区工作。在《三月三》《红豆》等刊物发表小说多篇，代表作《短脚阿和》获首届壮语文学奖。 中国壮语文化网络教育学院评语： 陆登先生的中篇小说《母猪癫》无疑是迄今为止全球最杰出的壮语小说，即使译为汉语，也未曾稍减其语言的魅力和极高的文学价值。这篇小说让我们感受到了什么是最纯粹的民族文化心理，什么是特定地域和特定族群下的心灵的力量，它是我们族群血脉里涌动的生命咏叹调，它令人感泣，催人奋进。 《母猪癫》的诞生，可以向世人宣告，真正意义上的壮语小说终于产生了！ [此贴子已经被作者于2009-2-15 18:45:09编辑过]

壮语学院

	十二 村里打斋，许多在外工作的人，都赶回来了；回不来的，也都寄了钱。 今年以来，罗马村经常闹“鬼鼠”。所谓的“鬼鼠”，来无影，去无踪，只知道它一出现，全村的禽畜都要遭殃。巫婆说，只有把“特吉”请回来，才能消这个灾。 Cienzgangj ciuhgeq laj Byalungzbuenz miz boux yahmaiq he, fouz lwg fouz cing, couh ciengx duz ngwzlwg ndeu guh lwg. Duzngwz yied ngoenz yied hung, de mboujdanh ndaej bang Yahmaiq dwk bya aeu fwnz, lij vih daengx mbanj re caeg gaj nou. Haemh he, Yahmaiq saemz byaekmou, aenvih lwgda mong, mbat cax ndeu faeg dawz diuzrieng duzngwz, diuzrieng couh goenq lo. Daj seizhaenx hwnj, daihgya couh heuh duzngwz rieng gaed neix guh Daeggaed. Doeklaeng, Yahmaiq dai lo, Daeggaed couh vaq baenz duzlungz hwnj mbwn bae lo, vunzlai couh youq lajdinbya laeb aen miuh ndeu geiqniemh de. Baeznaengz ndaw mbanj dengcai nauhfangz, gyoengqvunz bae ndaw miuh caeq Daeggaed, de couh oknaj, vih beksingq gaemhfangz siucai. 传说古时龙盘山下有个寡妇，无儿无女，就把一条小蛇当作儿子来养。蛇一天一天长大，它不但能帮寡妇打鱼砍柴，还为全村防贼杀鼠。一天晚上，寡妇剁猪菜，由于眼睛不好，一刀剁到蛇的尾巴上，尾巴就断了。从那时起，大家就把这条断尾蛇叫“特吉”。后来，寡妇死了，特吉就化龙上天了，人们就在山脚下立了个庙纪念它。每当村里遭灾闹鬼，人们到庙里祭祀，特吉就显灵，为百姓降妖消灾。 Aen miuh neix laeb le doemq, doemq le laeb, hix mbouj rox ginggvaq geijlai nienzdaih, seizneix cij lw roengz geij ndaek gieksaeu Mingzciuz caeuq dong ciendonh ngvaxdek ndeu. Ndaw mbanj mbatneix guhcai, dingqgangj cijdwg dingjgah, cib nyied sou haeux le lij aeu laebdauq miuh Daeggaed. Mbouj laeb mbouj ndaej lo, gyoengq vunzbaz gangj, gaenq miz cibgeij duzmeuz duzma deng “noufangz” haih dai, caiq baenzneix roengzbae, seiqgyaiq couh luenh lo. 这个庙建了毁，毁了建，也不知道经历了多少年代，如今只剩下几个明朝的石础和一堆破砖烂瓦。 村里这次打斋，听说只是权宜之计，十月收割后还要重建特吉庙。不建不行啊，女人们说，已经有十几只猫狗被“鬼鼠”害死，再这样下去，世界就会乱。 Liggaeuq bet nyied cibgouj, mbwn gvengq ndit raeuj. Gyaeuj mbanj dap liux sam aen diengz, daj banhaet hwnj, bang dauhgoeng he couh youq ndaw diengz “caeq ging”, roq laz daj gyong, ciengqciengq diuqdiuq; bet boux canghloxlex ndwen youq gwnz haenzdaemz, bet aen loxlex caez boq, sing’yiengj doengh daengz fwjheu, vunz youq gizgyawj, haexrwz cungj aeu sinz okdaeuj. Ndaw mbanj vunz nyaengqfoedfoed, mbangj gaj mou gaj yiengz, mbangj gang saeng dwk bya, mbangj bag fwnz cawj haeux. Banringz, youh miz song boux goengmo daj gyae cingj daeuj haenx youq laj gorungz bakmbanj guhmo; daengngoenz doek le, gyoengqde lij aeu hwnjroengz Byalungzbuenz sam mbat, coicingj Daeggaed roengzma, caenhvaiq siucawz gij haih “noufangz” haenx. 农历八月十九日，天气晴暖。村头搭了三个棚，从早上起，一帮道公就在棚子里“祭经”，敲锣打鼓，唱唱跳跳；八个唢呐手站在塘坎上，八把唢呐齐吹，响声惊动了天上的白云，人在近处，耳屎都要给震出来。村子里人来人往，有的杀猪宰羊，有的张网打鱼，有的劈柴煮饭。中午，又有两位从远处请来的麽公在村口的榕树下作法；太阳落山后，他们还要三上龙盘山，催请“特吉”下来，尽快消除“鬼鼠”之患。 Youq Mbanjlozmax, Lauxndoq Maj Gvanghyungz sij mauzbit ceiq ndei, daihgya couh faenbaij de cienmonz sijsaw geiqsoq, mizseiz gyoengq dauhgoeng lij cingj de bae causij gij faenzbuengj cingjbaed haenx, yinxndaej haujlai vunz comzyawj. Daih’it cieng giencienz gunghgau diep okdaeuj lo, daengz banringz cij, gaenq miz 230 vunz nyinhgien, souhaeuj gaenh 10000 maenz. Gij cienz neix, cungj aeu louz daeuj laeb miuh. Loz Dayangz gien liux 500 maenz, baiz youq daihsam mingz. Baihnaj song vunz, boux he dwg canghyw, 600 maenz; boux he dwg gencuz lauxbanj, 888 maenz; cunhcangj Maj Yinghyungj, 100 maenz, Lauxndoq Maj Gvanghyungz hix gien 20 maenz. 在罗马屯，老秃马光荣的毛笔字写得最好，大家就分派他专门写字记账，有时道公们还请他去抄写些请神文榜，引来许多人围观。 第一张捐款公告贴出来了，到中午止，已有230多人认捐，收入近10000元。这些钱，都要留作建庙。 罗大阳捐了500元，排在第三位。前面两人，一个是医生，600元；一个是建筑老板，888元；村长马英勇，100元，老秃马光荣也捐了20元。 Deng gaemh haeuj baicuzsoj ngoenzlaeng, Lauxndoq Maj Gvanghyungz couh daj ndawsingz ma ranz, ngaenzci dwg ciq Loz Dayangz aeu. Ngamq roengz banci, “Maxguk”----duzma de----ciuq “gausi” gaenq gaijguh “Maxgimgang”----couh cung ok mbanj daeuj, raeuqupup daeujdaengz gyaeujgiuz coux de. Lauxndoq Maj Gvanghyungz simsuenz dangqmaz, daj ndaw daeh dawz aen bingj he okdaeuj, faen hawj “Maxgimgang” gwn. 被抓进派出所的第二天，老秃马光荣就从城里回家，车费是跟罗大阳借的。刚下班车，“马虎”——他的狗——按“告示”已更名“马金刚”——就冲出村子，欢叫着来到桥头迎接他。老秃马光荣感动得不行，从口袋里摸出一只月饼，分给“马金刚”吃。 Dauq ranz haemh daihngeih, Lauxndoq Maj Gvanghyungz caeuq daegnuengx doxyaeng, baenzlawz caeuz geij cien maenz ngaenz, cawx gyaq mohdoz ndeu, guhbuenq canh di cienz he. Lauxndoq Maj Gvanghyungz naeuz, mbatneix gou bae ndawsingz, yienznaeuz canh mbouj ndaej gijmaz cienz, hoeng cix hag ndaej haujlai doxgaiq, beijgangj guh seng’eiq, aeu najna, hoeng aeu byaij lohcingq, aeu gaeuj ndei hangzcingz ndawhaw. Daegnuengx baiqfug dwk cim daeggo, miz yienghneix gingniemh, itdingh canh liux cienz lo. 回到家第二晚，老秃马光荣与弟弟商量，怎样筹几千元钱，买一架摩托，做点贩运生意。老秃马光荣说，这次我到城里，虽然没赚到什么钱，但却学到很多东西，比如说做买卖，要厚脸皮，但要走正道，要看好市场行情。 Ndaw ranz ciengx miz caet duz yiengz, Lauxndoq yigen dwg gai liux bae. Daegnuengx miz di saetmuengh, naeuz, song duz yiengzmeh gaenq rangjlwg, mbouj naengz gai. Cingqngamj ndaw mbanj guhcai, aeu cawx haj duz yiengz, couh gai lo, cij louz song duz yiengzmeh. Gai yiengz ngamq ndaej cien lai maenz, cawx mohdoz aeu seiq cein lai, lij deng ciq. Danghnaeuz dwg geij bi gaxgonq, youq ndaw mbanj ciq song sam cien maenz ngaenz dauq mbouj nanz, hoeng dangqnaj, ngaenz cungj deng “Loegcuk” caeuq “Samgoeng” gvet yaek seuq lo. 弟弟用崇拜的目光望着哥哥，有这样的经验，一定赚了钱的。 家里养有七只羊，老秃的意见是全卖了。弟弟有点失望，说，两只母羊已经怀孕，不能卖。正好村里打斋，要买五只羊，就卖了，只留下两只母羊。 卖羊仅得一千多元，买摩托要四千多，还得借。若在几年前，在村里借两三千元钱并不难，但眼下，钱都被“六叔”和“三公”搜刮得差不多了。 Lauxndoq Maj Gvanghyungz ngeix bae ngeix dauq, youh siengj daengz Loz Dayangz. Hoeng, geij ngoenz gaxgonq oksaeh, yiemq gij cingz de gaenq mbouj siuj lo, baenzlawz caiq ajbak ciq cienz ne? Cigdaengz ngoenz guhcai banngaiz, Loz Dayangz cij dauq daengz ranz, dahyoux “sauheujvaiz” hix gaen daeuj lo, daxmeh riu dwk bak hup mbouj haeuj. Gwn ngaiz sat, couh dingqnyi gyonglaz daj gyae daengz gyawj, bang vunz he ram aen rek youzdoengz dawzfeiz yubyub ndeu daeujdaengz lajlaeuz, heuh “cunz ranz gaemh gvij”. 老秃马光荣想来想去，又想到罗大阳。但是，几天前出事，欠下的人情已经不小了，怎么好再开口借钱呢？ 直到打斋这天上午，罗大阳才回到家，女友“虎牙妞”也跟着来了，母亲笑得合不拢嘴。吃完午饭，就听见锣鼓声由远而近，一帮人抬着一口熊熊燃烧的桐油锅来到楼下，叫“走家捉鬼”。 Daxboh gipmuengz cuengqbauq, yienzhaeuh ndingq laeujdangz gingq daihgya. Cij dingqraen “dang” sing loz yiengj, gaen dwk gyonghung gyong’iq, gyemqmeh gyemqlwg caez yiengj, roek caet boux dauhgoeng youh roq youh ciengq, youq gyangdangq byaij geujloeploep. Goeng saedaeuz ndang daenj buhraez hoengzva, fwngz gaem giemqdinj, ndaw bak damz naeuz: Mwngz laeg ndoj laj mbonq, mwngz laeg ndonj goxdou. Daswix gou roxfaz, da’gvaz gou roxndeq. Mbouj veq ga cix raek, mbouj deuz aek cix congh...... Itmiemh damz, itmiemh gyaep, daj gakneix gyaep daengz gakde, daj fuengzndaw gyaep daengz fuengzrog, gij gvijgvaiq fangzbyaiz mbouj roxnaj dai haenx, couh lumj goepgvej daeuhfw ndaw saeng, cungj deng goengdauh gaemh ndaet cug maenh lo. 父亲急忙放炮，然后倒糖酒让大家喝。只听见“当”的一声锣响，跟着大鼓小鼓、母钹子钹齐响，六七个道公边敲打边唱，在堂屋里穿插走动。领头的道公，身穿花红长袍，手持短剑，高声念道： 你莫钻进床底底，你莫躲到门角角；我左眼看得清，我右眼看得明。你不避开脚就断，你不逃走胸就穿…… 一边念，一边追，从这个角落追到那个角落，从里间追到外间，有不识时务的魑魅魍魉，好比网里的青蛙王八，全都被捉拿归案了。 Goeng saedaeuz yaengx giemq cam cawjranz: “Nyienh cawz mbouj nyienh cawz?” Daxboh daxmeh caeuq gyoengq ranzhenz caezsing dwk han: “Nyienh cawz!” Faggiemq youh roq bienrek sam mbat, goeng saedaeuz youh cam: “Nyienh goenq mbouj nyienh goenq?” Daihgya youh caez han：“Nyienh goenq!” Cam coenz dap coenz, neix dwg cungj cwngsi sienq dingh he, gangjmingz bouxdawzfap yawjnaek yigen vunzlai, mbouj dwg luenh gaj luenh gaemh. 道公头举剑问主家：“愿除不愿除？” 父亲母亲与众乡邻齐声答应：“愿除！” 短剑在锅边敲三下，道公头又问：“愿断不愿断？” 大家又齐应：“愿断！” 这一问一答，是一种固定程序，表明执法者尊重民意，不是滥杀无辜。 Goeng saedaeuz ngaekngaek gyaeuj, byaigiemq youq gwnz rek vehyaek vehyingj, sawqmwh din’gvaz caemq roengz namh, ndaw bak “bu----”boq gaemz raemx he roengz ndaw rek bae, gwnz rek “bung” dwk ruemx hwnj duj hoenz he......Vunzlai caez hat sing ndeu, ram rek okdou, roq gyong daj laz bae ranzlaj lo. Dahyoux “sauheujvaiz” baez daih’it raen cungj ciengzmienh neix, youh lau youh angq, song da cungj byaengq hung lo. Loz Dayangz buet ok gyanghongh daeuj, cuengqsing riuhaha, deng daxboh fok ciengz he. 道公头点点头，剑尖在火锅上画鬼画符，随后右脚一跺地，“噗——”向锅里喷出一口清水，锅里“蓬”地腾起一朵烟云……众人发一声喊，抬起锅头出门，敲锣打鼓走下家去了。 女友“虎牙妞”第一次看见这种场面，又惊又喜，两只眼睛都瞪大了。罗大阳躲出院子，放声大笑，招来父亲一顿大骂。 Caj vunzlai deuz le, Loz Dayangz hawj dahyoux lwnh aen goj ndeu: Doeg gauhcungh seiz, Lauxndoq Maj Gvanghyungz cuengqgyaj dauqma, daxmeh cingj goengmo daeuj gyaep “fangzdaeqgyaeuj”. Lohsoq caeuq daxbaenh doxdoengz, youq bien rekfeiz, goengmo fwngzswix gaem vanjraemx, fwngzgvaz yaengx giemq, cam: “Nyienh cawz mbouj nyienh cawz?” Bouxcawj Lauxndoq hannaeuz: “Nyienh ha, mbouj nyienh cingj mwngz daeuj guh maz, gwn nohgaeq daengzhonegq ha?” Goengmo mbouj miz banhfap, cijndaej cam coenz daihngeih: “Nyienh goenq mbouj nyienh goenq?” “Goenq goenq goenq!” Goengmo ngaemgyaeuj hamz gaemz raemx he, youh dingqnyi Lauxndoq naeuz: “Goenq liux cix liuxviz!”Goengmo gaemh fangz buenq ciuhvunz, gunghcoz cozfungh yiemzcingq, baez daih’it dingqnyi cungj hoizdap neix, youh ae youh riu, gaemz raemxheu haemz ndaw bak haenx cienzbouh boq haeuj aengyaeuj daegnuengx de bae...... 等众人走后，罗大阳给女友讲了个故事：读高中时，老秃马光荣放假回来，母亲请一个麽公来为他捉“剃头鬼”。与刚才的板路相同，在火锅边，麽公左手端着一碗清水，右手举起短剑，问：“愿除不愿除？”当事人老秃应道：“愿啊，不愿请你来做什么，白吃鸡肉呀？”麽公没办法，只得问第二句：“愿断不愿断？”“断断断！”麽公低头含了一口水，又听见老秃说：“断了算卵了！”麽公捉鬼半辈子，工作作风严正，第一次听见这种回答，又咳又笑，一口清水全喷在他弟弟头上…… Dahyoux dingq le, riu dwk hwet gungj lo. Daxboh hix riu, youhcaiq bouj lwnh: Gvaqlaeng, goengmo neix mbouj miz banhfap caiq guh saehmo lo, aenvih baezbaez de guh daengz gizneix, cungj nyaenx mbouj ndaej yaek riu…… Gyoengq goengdauh cugranz cughoh gyumq gvaqbae, mbouj rox gaemh ndaej geijlai duzfangz dingjgeng, cienzbouh caeh daengz rogmbanj daeuj coemh, heuh “gaj fangz”. Mbangj gaj mbouj dai, roxnaeuz dai le youh bienq baenz fangzlingh lo, cijndaej youh “soengq”daengz biendah, caih de “riengz raemxdah doxbae, mbouj miz seiz doxdauq” lo. 女友听完，笑弯了腰。父亲也笑，并补充说，后来，那位麽公没办法做法事了，因为每次他都忍不住要笑…… 道公们逐门逐户搜过去，不知捉了多少负隅顽抗的“鬼怪”，全部押到村外焚烧，叫“杀鬼”。有的鬼杀不死，或者死后又变成了另类鬼，只好又“送”到河边，由它“随水东流去，无日再回还”了。 Ngoenzlaeng banhaet, couh aeu caeq “baeddah”. Daengx mbanj bet bak lai vunz, cungj aeu daengz bangxdah daeuj, caj caeq “baeddah” sat le, couh boux gaen boux hamj gvaq rekyouz, heuhguh “gvaqyouz”. Sat le, daaengx mbanj gwncai sam ngoenz. Boux dauhgoeng geq he ndwn haenz naz, fwngzswix dawz vanj raemx ndeu, fwngzgvaz gaem nye faexbug he, seiz mbouj seiz yomx di raemx, menhmenh vad dwk. Gij vunz hamjgvaq rekyouz haenx doxriengz byaij daengz dangqnaj de, cungj roxnyinh miz it ngeih caet raemxliengz doek youq gwnz gyaeuj、gwnzndang. Goengdauh lwgda laegluemx youh bingzdingh, yungh gij sing’yaem youh caem youh hep de ciengqnaeuz: 一滴清凉水，能令饥渴消； 法吃皆饱满，各各得逍遥。 二滴清凉水，能令忧乐分； 消愆去灾祸，苦厄化为尘。 三滴清凉水，能令功德添； 扬枝洒三遍，火焰化红莲。 ………… Daj ngoenzneix hwnj, “fung mbanj” sam caet ngeihcib it ngoenz, geizgan vunzrog caeuq gij vunzmbanj mbouj “gvaqyouz” haenx cungj mbouj cinj haeuj mbanj. 第二天早上，就要祭“河神”。全村八百多人，都要来到河边，等祭完“河神”，就一个个跨过油锅，叫“过油”。之后，全村吃斋三天。 一位老道公站在田坎上，左手端着一碗清水，右手拿着一根柚树枝，不时沾些水，轻轻地挥动。跨了油锅的人依次走到他面前，都感觉到有一两滴清凉洒落在头顶、身上。老道公目光悠远而平定，用他低沉而沙哑的声音唱道： 一滴清凉水，能令饥渴消； 法吃皆饱满，各各得逍遥。 二滴清凉水，能令忧乐分； 消愆去灾祸，苦厄化为尘。 三滴清凉水，能令功德添； 扬枝洒三遍，火焰化红莲。 ………… 从今天起，“封村”三七二十一天，期间外人和那些未“过油”的本村人一律不准进村。 13 Dahyoux “sauheujvaiz” yaek hwnjban, ngoenz daihngeih lajbanringz couh dap banci baema lo. Loz Dayangz lij yaek youq ranz geij ngoenz, ganjguh gij lajmbanj diucaz de. De lij fwt miz aen siengjfap he: swnhbienh soucomz gij gojgaeq “Daeggaed”. Aen gojgaeq neix yienznaeuz dinj, cix laeuhloh haujlai saenqsik ciuhlaux. Ciuq swhliu faensik, “Meh Daeggaed” aiq couhdwg gij goekgaen “lungzmuj” vwnzva riuzcienz youq Cuhgyangh liuzyiz haenx. Haemhlwenz de dawz aen siengjfap neix daj dienhvah caeuq sojcangj baez gangj, sojcangj hix haemq gikdoengh, naeuz, mwngz couh lai youq geij ngoenz, nyinhcaen soucomz caizliu, dauqma le daj faenh baubau ndeu, yiengq ndaw dingh ceng’aeu cienhangh gaujcaz ginghfei. Haemhlwenz, caeuq dahyoux doxgaet baenz hwnz, song vunz gvaenghda cungj miz di ndaem. 十三 女友“虎牙妞”要上班，第二天就搭班车回城了。 罗大阳还要在家多呆几天，完成他的田野调查。他还突发一个念头：顺便搜集“特吉”的故事。这个故事虽然短小，却透露着许多古老的信息。据资料分析，“特吉”很可能就是流传在珠江流域的“龙母”文化之源。昨晚他把这个想法打电话跟所长一说，所长也很兴奋，说，你就多呆几天，认真搜集材料，回来后打个报告，向厅里争取专项考察经费。 昨晚，跟女友啃了一夜的嘴，两人的眼睛都有黑圈。 Soengq dahyoux hwnj ci le, Loz Dayangz bae cawx ien, raen Lauxndoq Maj Gvanghyungz naj riunyumnyum youq ndaw diemq Vareux naengh dwk, Vareux cix ndwn henz gvihdaiz ngaem gyaeuj geq ngaenz. “Yo, lauxvahoengz daeuj lo!” Vareux ngiengx gyaeuj hwnjdaeuj, naj saepsat cim dwk Loz Dayangz, “Cawx dangzheij ha?” Loz Dayangz riu ndaej gig mbouj swhyienz, “Yungh mbouj yungh cawx bingz meiq he hawj mwngz gwn?” Vareux ndaeng wt sing he, ndenq hawj Lauxndoq Maj Gvanghyungz deb ngaenz ndeu.“Mwngz geqgeq yawj, sij mbaw gendiuz he. ” Cienqnaj doiq Loz Dayangz: “Mwngz daxbaenh gangj cawx gijmaz? Yo, lwgda miz di foeg le, dwg mbouj dwg haemhlwenz yawjraen gijmaz doxgaiq ndei ha? ” 送女友上车后，罗大阳去买烟，见老秃马光荣在花僚的代销店内坐着，面带笑容，而花僚正站在柜台边低头数钱。 “哟，老红花来了！”花僚抬起头，冷冷地望着罗大阳，“买喜糖吗？” 罗大阳尴尬地笑着，“要不要给你买一瓶醋啊？” 花僚鼻子哼一声，递给老秃马光荣一叠钱，“你数数看，打一张欠条。”转脸对着罗大阳：“你刚才说买什么？哟，眼睛有点肿呢，是不是昨晚看到什么好东西啦？” Loz Dayangz couh miz di najhoengz, cienqnaj cam Lauxndoq Maj Gvanghyungz: “Mwngz ciq cienz guh maz? Yaek guh ranz, roxnaeuz yaek ayaeuh(aeuyah)?” “Cawx mohdoz!” Lauxndoq cuengq ngaenz roengz daeh, naj hoengzfwgfwg. “Gvaqlaeng raeuz couh dwg canghbuenq lo, buenq bya buenq gaeq buenq moulwg, gijmaz canh cienz buenq gijmaz……” Song vunz dauq daengz gyaeujgiuz, raen geij boux hauxseng daengjloh haenx cingq caeuq boux gwih mohdoz he doxceng. 罗大阳就有点脸红，转头问老秃马光荣：“你借钱干么？要建房子，还是准备买裸袍（老婆）？” “买摩托！”老秃把钱放进口袋，脸放红光，“过后咱就是商贩啦，贩鱼贩鸡贩猪崽，什么赚钱做什么……” 两人回到桥头，见几个守路的后生正与一个骑摩托的争吵。 “Gou yaek haeuj mbanj bae ra cunhcangj Maj Yinghyungj!” Boux gwih mohdoz haenx ndang haeu laeuj fwdfwd, “Gou dwg yanghcangj Yenj Siujvuj!” “De dwg fuyanghcangj.” Lauxndoq Maj Gvanghyungz doiq gyoengq hauxseng gangj. “Yanghcangj singq Lij, gou roxnaj de.” Gyoengq hauxseng naeuz: “Daj ngoenzneix hwnj, fungmbanj ngeihcib it ngoenz, mbouj guenj dwg yanghcangj roxnaeuz fuyanghcangj, cungj mbouj cinj haeuj mbanj.” Loz Dayangz nyaenx riu dwk, ndenq hawj Yenj Siujvuj doengz ien he, “Yenj yanghcangj miz maz saeh, gou bang mwngz heuh de okdaeuj?” “我要进去找村长马英勇！”骑摩托的人一身酒气，“我是乡长阮小武！” “他是副乡长，”老秃马光荣对后生们说，“乡长姓李，我认得的。” 后生们说：“从今天起，封村二十一天，不管是乡长还是副乡长，都不准进村。” 罗大阳忍住笑，递给阮小武一支烟，“阮乡长有什么事，我帮你叫他出来？” “Va, laxlawz dwg ndaw sengj lingjdauj!” Yenj Siujvuj mbouj ciep ien, cienqndang byaij daengz biendah oknyouh, itmienh ok itmienh doiq raemxdah gangj: “Sengj lingjdauj hix camgya maezsaenq hozdung ha? Neix mbouj dwg diunazmah vahriu ha? Danghnaeuz cienz daengz danhvei, mbouj roxdingh deng roengzgang bw!......” Yienzhaeuh aj ga byaij dauq gyaeujgiuz, fwngz ndeu naep vaq, fwngz ndeu vix gyoengq hauxseng, gab gij “vahdenyingj” gangj: “Ngonezneix gou daeuj ra Maj Yinghyungj, couh dwg aeu dangqnaj gingjgau de: guhcai、fungmbanj 是迷信的，是违法的！Baenzneix guh, 影响农业生产，扰乱社会铁（秩）序，败坏全乡精神文明建设！……” “Vahroet……” Lauxndoq Maj Gvanghyungz dajduenh de, “Mwngz dwg daeuj ra cunhcangj gwn laeuj, baez fungmbanj mwngz couh mbouj miz gwn lo.” “哇，原来是省里领导！”阮小武不接烟，扭身走到河边屙尿，一边屙一边对河水讲：“省领导也参加迷信活动啊？这不是丢那妈的笑话吗？要是传到单位，搞不好要下岗的哦！……”然后奓着腿走回桥头，一手扎裤头，一手指着后生们，夹着“电影话”说：“今天我来找马英勇，就是要当面警告他：打斋、封村是迷信的，是违法的！这样搞，影响农业生产，扰乱社会铁（秩）序，败坏全乡精神文明建设！……” “屁话……”老秃马光荣打断他，“你是想找村长喝酒，一封村你就喝不成了。” “Ced meh mwngz!” Yenj Siujvuj ndaq hwnjdaeuj, fwngz vix daaengz byaindaeng Lauxndoq, “Yaep gou daj dienhvah heuh baicuzsoj daeuj gaemh mwngz, mwngz saenq mbouj saenq?” Gangj sat mbuk soujgih okdaeuj. Loz Dayangz yied cim yied hozndat, rwq cung daengz dangnaj de, lwt aen soujgih gvaqdaeuj.“Mwngz caiq lohsoh, gou sien ndek de roengz dah bae, mwngz saenq mbouj saenq?”Yawjraen bienloh miz gyoh rin he, Loz Dayangz mbat din ndeu dik de daengz gyangdah. “Gou hag gvaq gienz, mwngz saenq mbouj saenh? Mbouj saenq ----boiz soujgih mwngz----mwngz daj dienhvah cam Vangz Mingzyangz.”. “你妈X！”阮小武骂起来，手指到老秃的鼻尖，“等下我打电话叫派出所来抓你，你信不信？”说着摸出手机。 罗大阳越看越恼火，一下冲到他面前，伸手夺过手机，“你再罗嗦，我先把它扔到河里，你信不信？”看见路边有一小块石头，罗大阳走过去，一脚把它踢到河中间。“我学过武术，你信不信？不信——还你手机——你打电话问问黄明阳！” Vangz Mingzyangz dwg yenveij fusuhgi, caeuq Loz Yangz youq dayoz caemhban. Gangj daengz hag gienz, hwnj dijyuzgo seiz, daihgya saedcaih hag gvaq song sam aen siujseiz. “Vangz......Vangz suhgi......”Couh lumj deng ndok gaz hoz ityiengh, Yenj Siujvuj gwnz naj hanh lae hanh rih. “Gou......baema......camcam yawj......camcam yawj......”Gwih hwnj mohdoz, fan gyaeuj couh deuz lo. 黄明阳是县委副书记，与罗大阳在大学同班。说到学武术，上体育课时，大家确实也学过两三个钟头。 “黄……黄书记……” 好比骨头卡了喉咙，阮小武脸上汗水淋漓。“我……回去……问问看……问问看……”骑上摩托，掉头就走。 Gyoengq hauxseng nyaenx mbouj ndaej hihi haha riu hwnjdaeuj. Lauxndoq Maj Gvanghyungz cix mbouj riu, de ngawhngwdngwd yawj Yenj Siujvuj bae gyae, cij hoizhoenz gvaqdaeuj: “Dayangz, banh cek mohdoz gyasijcwng he aeu geijlai ngaenz?” “O, daihgaiq haj roek bak maenz ba, gou hix geiq mbouj cingcuj lo” “Ndwengonq gou ngamq banh,”daeg hauxseng ndeu naeuz, “gyasijcwng 600 maenz, cimoq hwnj baiz 300 maenz, yangjlufei 200 lai, baujyiemj 100 maenz......” “Baenzneix lai ha?......” 后生们忍不住嘻嘻哈哈笑起来。老秃马光荣却不笑，他呆呆地望着阮小武走远，这才回过神来：“大阳，办一本摩托驾驶证要多少钱？” “哦，大概500元吧，我也记不清楚了。” “上个月我刚办，”一个后生说，“驾驶证600，新车上牌300，养路费240，保险100……” “这么多啊？……” 14 “Fungmbanj” ngoenz daihseiq, Loz Dayangz bae geij aen mbanj gaenh laj Byalungzbuenz haenx caijfangj, itcig daengz haemh cib’it diemj lai cung cij dauq daengz ranz. Ngamq haeuj dou, daxboh gangj, daxbaenh Maj Yinghyungj daj dienhvah daeuj, heuh mwngz bae gwn laeuj. “Buenqhwnz lo lij gwn gijmaz laeuj?” “De naeuz Lauxndoq dwk ndaej song duz nouguk.”

壮语学院

	三 老秃马光荣其实不老，才三十出头，也不知怎么就害上了母猪癫。 据本村祖传的《杂症针方图解(手稿)》记载，“母猪癫”又名“猪癫疯”，多见于中青年，“岁发一至八九次，病期无定，轻重有别，初发者行状怪异，游走不安，言语虚妄，重者吐沫抽搐至昏迷……取母猪头产带血胎盘，裹以稻草，晾干，煲汤服，可愈……”又说“不治者，亦多及老自愈”。 Gij bagmou Lauxndoq Maj Gvanghyungz miz di daegbied, de baez fatbingh, couh louz mbanj liemx haeux gwn, byawz hawj de ndeicawq, de couh dep rwz byawz dwk, gangj it ngeih coenz “vahfangz”. 老秃马光荣的母猪癫有点特别，他一发病，就去走村串寨讨饭吃，谁给了他好处，他都会附着人家的耳朵，说上一两句“鬼话”。 Haetneix, de daiq duzma de, eu fwen raurau, diuqyaek diuqyingj louz daengz Mbanjyahmaiq aen mbanj mizmingz neix---- Mbanjrunghgwnz. Ndaw mbanj haujlai vunz rox le cungj buet daeuj, humx de youq gyang diegdakhaeux. Boux daxsauj ndeu daeddeih cauj byongh vanj duhdoem he daeuj, gouz de dangciengz gangj geij coenz “vahfangz”. Lauxndoq Maj Gvanghyungz lwgda yawj daxsauj, ciengq naeuz: “Daxsauj song aen nuq, lwenzlulu gyaeujvunz; banngoenz hawj lwg gwn, banhwnz hawj gvan lumh.” Vunzlai riu dekco, daxsauj ndaenq dwk boemz vanj deuz lo. Youh miz vunz cawx bingz bizciuj he daeuj, hawj de eu hot “fwen duzbyaj” ndeu, daeuj duenqdingh haemhhaenx duz “maxdaeg” luzhozcaij. Lauxndoq ndoet liux song gaemz laeuj, laep da gangj: “Haemhlwenz luek raen Baeuqroxdoh, angq baenz gyangloh ma doxdaz……Lauxbaeuq daezsingj gou, daj ngoenzneix hwnj, ‘fwen duzbyaj’ mbouj ndaej luenh eu. 虎踞龙盘今胜昔，天翻地覆慨而慷.Daihgya yaek geiqndei, gwnz Byalungzbuenz miz duz ngwz rieng goenq ndeu, dwg duzlungz gwnzmbwn bienq baenz…… ” 这一天早晨，他带着狗，唱着山歌，手舞足蹈地游走到五公里外著名的寡妇村——陇上村。村里好多人闻讯跑来，把他围在晒坪上。一位大嫂特地给他炒了半碗花生，要求他当众说几句“鬼话”。老秃马光荣看着那位大嫂，唱道：“树上斑鸠叫咕咕，大嫂两奶圆噜噜；白天拿来哄娃崽，夜晚拿来哄丈夫……”大家哄笑起来，大嫂气得把碗给摔了。又有人给他买来一瓶啤酒，要他唱一首“雷公欢”，来断定当晚的六合彩“特码”。老秃喝了两口酒，闭起眼睛说：“昨夜梦见布洛陀，幸福好比狗拨河……老人家警告我，从今天起，‘雷公欢’是不能乱唱的。虎踞龙盘今胜昔，天翻地覆慨而慷。大家要牢记，龙盘山上有一条断尾蛇，是天上的龙变成的……” Vunzlai sanq le, Lauxndoq Majgvanghyungz yungh buhndaw duk gyaeuj, lohgenz dwk, mbouj guenj vunzlai nyapnyuk, youh ranz dem ranz bae liemx haeux. Banringz, dah yahhmaiq ndeu cingj de gwn ceizraemxrouh, lij yungh gaennaj bang de uet hanh, itmienh uet itmienh mbouj dingz dwk cam:“Dwg duzma ni, dwg duzlungz ni, dwg duzngwz ni, gangj hau bae……” Lauxndoq caenhrengz dwk ngauz gyaeuj: “mbouj ndaej ndwet, duzrwed ranzhenz dingq ndaej nyi……” Yahmaiq dawz gaennaj venj haeuj bangxciengz bae, swnhfwngz hup dou hwnj, cienq ndang got Lauxndoq haeuj bakaek bae, fwngz ndeu mbouj dingz dwk rub aen gyaeujndoq de. 众人散去后，老秃马光荣用衬衫包头，光着膀子，不顾群众的反感，又挨家挨户去讨饭。中午，一位小寡妇请他吃汤圆，还用毛巾帮他擦汗，一边擦一边不停地问：“是狗呢，是龙呢，是蛇呢，说个明白……”老秃使劲地摇头：“不能做声，隔壁的臭虫会听见……”小寡妇把毛巾挂到墙上，顺手掩上门，回身把老秃抱在胸前，一只手不停地抚摩他的秃顶。 Duzma Lauxndoq deng gven youq baihrog, seizneix nyapsaesae youq lajroq byaij bae byaij dauq, bak heuh nguqnguq mbouj dingz. Ndawranz cienz ok sing daengqeij laemxbyoz, lij miz gaeqboux doekdek. “Doekdek----”ciep dwk dwg sing heuh Lauxndoq, “doekdek----galekceg!” 老秃的狗被关在门外，这时候不安地在廊檐下走来走去，嘴里发出呜呜的叫声。 屋里传出椅子倒地的声音，还有一只公鸡的惊叫声。 “独跌——”接着是老秃的怪叫声，“独跌——喀列者！” Daengngoenz couh yaek doek bya seiz, Lauxndoq ciemhciemh singj gvaqdaeuj, caiqhix mbouj hai bak gangj vah. Youq gwnzloh dauqma, de raemxda laenengq, mbouj duenh mbouj dingz dub aengyaeuj cihgeij. Dauq daengz cunhgunghsoj, dingqnyi ndaw suenbyaek miz vunz dajsiuq gangjriu, saeqnaeq dingq, cingq dwg gij sing Vareux. Gij singriu Vareux, cungj hawj Lauxndoq simdot yaebyaeb. De swenj hwnjdaeuj, yienzhaeuh ndonj haeuj ndaw reih haeuxyangz bae. 太阳就要落山的时候，老秃好像渐渐地明白过来，再也不开口说一句话。在回家的路上，他流着泪，不停地捶打自己的头。回到村公所，听到菜园里有人在调笑打闹，仔细一听，正是花僚的声音。 花僚的笑声，总是让老秃的心隐隐作疼。 他叫喊起来，然后钻进了玉米地。 Gohaeuxyangz sang hamj vunz, gij duhseiq ndaem ndaw rongj haenx, heux haeuj gyang hwet gohaeuxyangz bae, lumj lwgnyez guh’unj bajlaih nei. Gij singswenj “gaemh ndai” Lauxndoq Majgvanghyungz, hwk dwk ndaw reih doiq sau mbauq ndeu buet deuz lo, vuengmuengz dwk lumz roengz aen daepcij ndeu. Duzma gamz daepcij hwnjdaeuj, dangqguh dijbauj soengq hawj bouxcawj. Lauxndoq riuhwhw, dawz de daep haeuj hoz duzma bae. Duzma gig nyapnyuk, dailix mbouj hawj daep, Lauxndoq cijndei venj de hawj gwnz gohaeuxyangz bae. De ninz youq gwnz namh, yawj aen daepcij iqet haenx deng daengngoenz ciuq dwk ronghsegseg, lwgda ciemhciemh moengzloengz…… Gaxgonq cuengq denyingj, cuengqyingj gaxgonq swnghcanj duicangj cungj fanfuk gvangjbo:“lwgmbauq lwgsau aeu roxdingh, mbouj ndaej gaglingh haeuj reihyangz!” Gyoengq lwgnyez ngeix mbouj ok, vihmaz mbouj ndaej haeuj reihyangz, cam vunzlaux, vunzlaux gangj, banhaemh ndaw reih haeuxyangz miz fangz le…… 玉米棵长得比人还高，垄间种下的四季豆，缠绕在玉米的腰杆上，像个撒娇胡闹的小孩子。老秃马光荣叫喊“捉奸”的声音，吓走了里边一对青年男女，慌忙中落下一副粉红色的乳罩。狗把乳罩叼起来，当作宝贝送给主人。老秃嘿嘿笑着，把它套上狗的脖子。狗却很反感，死活不让套，老秃只好把它挂到玉米杆上。他躺在地上，望着被夕阳照亮的那只小巧玲珑的乳罩，眼睛渐渐地朦胧……以前放电影，生产队长总要在放映前反复广播：“勒保勒哨请注意，不要跑进玉米地！”小孩子们搞不明白，为什么不能进玉米地；问大人，大人说，晚上玉米地里有鬼咧…… Cigdaengz ronghndwen ciuq rongh doenghnaz, Lauxndoq cij daj ndaw reih haeuxyangz okdaeuj, gaen duzma dwk, menhmenh byaij ma ranz. Seizneix, au Lauxndoq Maj Gvanghyungz Maj Fuzlaiz, cingq youq ndaw mbonq cuenj daihheiq, yawj yienghsiengq gaenq dingj mbouj ndaej daengz ngoenzcog lo. Lauxndoq Maj Gvanghyungz baez haeuj dou, couh gaem dawz fwngz au, cuengqsing daejngo’ngo. Hoeng youq laeng Loz Dayangz, rogdangq gvangqrueg haenx, bang vunzsai he cingq gwn laeuj gangjgoj. Bangxbien naengh miz caet bet boux vunzbaz, gyoengqde da yawj densi, rwz cix dingq vunzsai gangjvah, seiz mbouj seiz cap song coenz, gaen bouxsai caez riu. 直到月光照亮田垌，老秃马光荣才从玉米地出来，跟着狗，慢慢地走回家。 此时，老秃马光荣的叔叔马福来，正躺在床上喘大气，看样子是挺不到明天了。老秃马光荣一进门，就拉着叔叔的手，放声大哭。 而在罗大阳家宽敞的厅堂里，一大桌男人正在喝酒聊天。一旁坐着七八个女人，她们眼睛盯着电视，耳朵却在听男人讲话，不时插嘴进来，跟着他们笑。 “Ngoenzneix Lauxndoq Majgvanghyungz youh fatbingh lo, ban yaek haemh, miz vunz dingqnyi de youq cunhgunghsoj swenjhoho.” “De swenj gijmaz vah?” “Swenj gaemh ndai li, ndaq lwgyoux li. Ced lauxmeh de, mbouj ndei dwenq li.” “Neix miz maz mbouj ndei dwenq? Lwgndai, mingzmingz couh dwg duzma ma.” Gyoengq vunzbaz baez dingq, youh riu youh ndaq. Loz Dayangz sim diuqboebboeb. “今天老秃马光荣又发病啦，傍晚的时候，有人听到他在村公所大喊大叫。” “他喊了什么话？” “喊捉奸哩，骂野崽哩。妈个肚，不好猜哩。” “这有什么不好猜？野崽，明摆着是狗嘛。” 女人们一听，又笑又骂。 罗大阳的心，卟卟直跳。 “Sou dauqdaej saenq byawz ha? Saenq Lauxndoq roxnaeuz cwngfuj?” Daeg lwgnyez mugraengh he, naengh youh ndaw aenrum goxdangq, seizneix laeglumh cap vah, “haetneix gouj yawj densi……bang yiuh he caeuq duzlungz doxhoenx, daj gwnz bya hoenx daengz bien haij, duzlungz deng dot dwk swenjngo’ngo, gyaeuj ndaem roengz haij bae, caiqhix mbouj gamj okdaeuj lo……” Vunzlai cungj caemrikrik caj de gangj roengzbae. “Gijwnq couh mbouj gangj baenzlai lo.” Lwgmugraengh naeuz, “seizhaenx gou couh siengj, duzyiuh daibyauj duz rox mbin, haemhneix bak faenh cix goujcib gouj dwg duzgaeq! Hojsik gou ndaw daeh mbouj miz saek faen ngaenz......” “你们到底信谁啊？信老秃还是信政府？”一个流着鼻涕的男孩，坐在屋角的石臼内，这时突然插话，“今早我看电视……一群鹞鹰和一条龙打架，从山上打到海边，龙被叮得嗷嗷直叫，一头钻进海底，再也不敢出来了……” 大家都静静地等他说下去。 “其他的就不多说了。”小鼻涕说，“那时我就想，鹞鹰代表会飞的动物，今晚上百分之九十九是鸡！可惜我口袋里没有一分钱……” “Ndaw densi cungj dwg yaeuh vunz lai, yaeuh lwgnyez guhcaemz.” “Caih sou lo.” Lwgmugraengh naeuz, caenhrengz saengq bad mug ndeu, “boep” dwk bad haeuj din ciengz bae. “Lauxndoq goj baenz di bingh ndeu, youh miz maz citgeiz ne.” “Mbouj citgeiz? Lauxndoq baez baenzbingh, Vareux couh ndang saenz! Mwngz caemh baenz yiengh bingh he daeuj raeuz yawjyawj……” “Hahaha!......” “电视里都是骗人的，骗小孩玩的。” “随你们便喽。”小鼻涕说，用力地擤了一把鼻涕，“叭”的一声甩到墙脚上。“老秃马光荣不过是生个病，又有什么稀罕呢。” “不稀罕？老秃一生病，花僚就发抖！你也生个病来看看……” “哈哈哈！……” Loz Dayangz dingq dwk ngoekngoek samcib roek. Doeklang cij dingq gangj, Vareux seizneix mboujdanh dwg cunhveij gvaigi, lij dwg ngeih lauxbanj “luzhozcaij”, ranzgwnz dwg gvangonq de. Mizseiz, Vareux yawj ndei le, couh cihgeij gwnmax. Saeh haemq giuj, de baeznaengz gwnmax, Lauxndoq Majgvanghyungz couh fat bagmou, dauqcawq “laeuhmax”. Daengz doeksat, caen dwg Vareux bouhseiz dahraix. Seizhaenx, soujgih yiengj, Loz Dayangz ok gyanghongh daeuj ciep, sad dwg Vareux, naeuz ndaw yangh miz boux fuyanghcangj he roengz mbanj daeuj gauj “samdoengz”, cingq daeuq laeuj, cuhcangj Maj Yinghyungj gaenq laemxgeiz, heuh Loz Dayangz daengz cunhgunghsoj gouqciengz. Loz Dayangz naeuz, bae mbouj ndaej, ndaw ranz miz hek. Vareux naeuz, mwngz mbouj daeuj, gou haemhneix dai dingh lo. Loz Dayangz riu naeuz, gou daeuj le mwngz engq dai. Vareux guh’unj naeuz, yienghneix mwngz daeuj be, gou couh dai baez he hawj mwngz yiuq….. 罗大阳听得莫明其妙。后来才听说，花僚现在不但是村委会计，还是个“六合彩”二老板，上家是她的前夫。有时，花僚看准了，就自己吃码。巧的是，往往她一吃码，老秃马光荣就发母猪癫，到处“透码”。而结果，倒霉的还真是她。 这时，手机响起来，罗大阳走到屋外接听，竟是花僚，说乡里有个副乡长下村来搞“三同”，正在斗酒，村长马英勇已经牺牲，叫罗大阳到村公所救场。罗大阳说，去不得，家里有客。花僚说，你不来，我今夜死定了。罗大阳笑道，我去了你更死。花僚撒娇道，那你来呗，我就死一回给你看…… “Bouxlawz ha?” Bangxbien cienzok sing vunzsai, aiq couh dwg boux fuyanghcangj haenx lo. “Mbouj daeuj couh dangqviz lube!” Banhaemh gouj diemj buenq, baihrog cienz daeuj siusik: haemhneix ok duzgaeq; Mbanjrunghgwnz dah yahmaiq ranz Cwnz ha ga dog duzgaeq, cungq liux 8 fanh maenz! 8 fanh maenz ha lauxbiuj! Byonghhwnz, meh meuz auq ndeu youq dingjlaeuz swenjraurau, Loz Dayangz singj gvaqdaeuj, cix roxnyinh miz di nit. Gij haemh seizhah mbanjbya neix ha! Ranz yaek rongh, ndaw mbanj miz sam sing bauq yiengj. “谁呀？”旁边传出男人声音，大概就是那位副乡长了。“不来就算卵喽呗！” 晚上九点半，外面传来消息：今晚出的是鸡；陇上村陈家小寡妇单挑一个鸡脚，中了8万元！8万元哪老表！…… 半夜，一只老猫在楼顶嗷嗷地豪叫，罗大阳醒过来，竟感觉有些冷。这山村的夏夜呵。 天要亮时，村里响起三声礼炮。 4 Ngoenzlaeng, Loz Dayangz caeuq daxmeh bae yawj yahdaiq dauqma, ngamq haeuj dou, daxboh naeuz: “Maj Fuzlaiz dai lo, haemhcog haisang, daengzseiz mwngz gvaqbae roengz faenh laex he ba.” Yahdaiq Loz Dayangz dwg mehnax Maj Fuzlaiz, si hwnjdaeuj, Loz Dayangz hab heuh Maj Fuzlaiz baenz aubiuj. Maj Fuzlaiz couh dwg daxau Lauxndoq Maj Gvanghyungz. Lauxndoq Maj Gvanghyungz caeuq daxau de Maj Fuzlaiz cungj suenq dwg bonjdieg boux mizmingz, gij gojriu songde, gangj cungj gangj mbouj liux. Maj Fuzlaiz okmingz, dwg aenvih gaemh ngwz. Dingqgangj de seizoiq youq gwnz Byalungzbuenz baiq sae, hag gvaq fapgungqsou, rox boiq ywdoj, ndaw mbanj bouxlawz deng ngwz haeb doq ndat, cungj daeuj ra de yw. De baez gaemh ngwz, lumj gaemh gaeqlwg nei, gig noix lotfwngz. 四 第二天，罗大阳和母亲去看望外婆回来，刚进门，父亲说：“马福来死了，明天晚上开丧，到时候你过去下一份礼吧。” 罗大阳的外婆是马福来的大舅妈，算起来，罗大阳该叫马福来表叔。 马福来就是老秃马光荣的老叔。老秃马光荣和他老叔马福来都算是本地的名人，关于他们，有说不完的趣事。 马福来出名是因为捕蛇。听说他年轻时上龙盘山拜师，学过蛤蟆术，会配土药，村里谁被蛇咬蜂蜇，都来找他医治。他抓起蛇来，跟抓小鸡一样，很少失手。 Ngeihcib bi gaxgonq, Lauxndoq Majgvanghyungz bae Gamjdaihnyangq laj Byalungzbuenz yaemz byahaux, deng duz ngwz laux he gyaeplaeh, itcig gyaep haeuj mbanj daeuj. Seizde, Maj Fuzlaiz cingq youq bakmbanj coih haenzdaemz, dingqnyi sing daej swenj, sikhaek buet gaenlaeng, itmienh buet itmienh swenj: “Buet vang----buet vang----” Dingqnyi singswenj daxau, Lauxndoq Maj Gvanghyungz cienq ndang buet haeuj lohvang ndaw luengq bae. Duzngwz cienqvan mbouj lingz, lij cung baenaj. Maj Fuzlaiz ganj daengz baihlaeng de, hat sing ndeu: “Cukseng, dauqdaeuj----” Duzngwz mbat dingjbyonj he fan ndang dauq, ngangx gyaeuj dwk, caeuq Maj Fuzlaiz doxhaengz. Maj Fuzlaiz cienq ndang couh deuz, duzngwz gaen youq baihlaeng, daeuj daengz gyang luengq gaiq dieg gvangq he. 二十年前，老秃马光荣到龙盘山下的大仰洞口钓鲇鱼，被一条大蛇追咬，一直追进村来。当时，马福来正在村口修塘坎，听到哭喊声，立即跟后追，一边追一边喊：“横跑——横跑——” 听到老叔喊声，老秃马光荣转身跑进村巷横道。蛇转弯不灵，还往前冲。马福来赶到它身后，大喊一声：“畜牲，回来——”蛇一个斤斗翻身，昂起头，与马福来对视。 马福来转身就走，蛇跟在后边，来到村中一块空地上。 Ndaw luengq gaeq linj ma raeuq, gaenq miz haujlai vunz gaem faex dawz so buet daeuj. Maj Fuzlaiz baetbaet fwngz, hawj daihgya doiqlaeng. Vunz lai gumq luenh, mbouj roxdingh aeu dai vunz. Duzngwz gaenq baeg lo, aenndang buenz baenz hongx ndeu, gyaeuj daengj cungqgyang. Maj Fuzlaiz itmienh homx duzngwz cienqgvax, itmienh duet buh, lohgenz dwk, song fwngz yaengx buh youq dangqnaj, yienghsiengq gig lumj seizneix ndaw densi Sihbanhyaz daeuq vaiz. Vunzlai mbouj caiq oksing, bangxbien gwnz ciengz dauq miz duz gaeqmbengj ndeu “doekdek”“doekdek”dwk heuh, cingq heuh ndaej ndeidingq, sawqmwh congh ndaeng duzngwz biu ok geuz raemx he, cingqngamj nyingz dawz aen gyaeuj duzgaeq. Duzgaeq cingq ajbak swenj“doek----”sikhaek couh doek roengz ciengz daeuj, cak yaep ndeu, mbouj caiq doenghdanh. Vunzlai raen le, dauq sup gaemz heiq ndeu, faex cix yaengx baenaj, ga cix suk dauqlaeng, cij roxdaengz daeuj aeu faenh goenglau he cungj siengjfap neix, saedcaih daiq yungyiemj lo. 村巷里鸡飞狗叫，已经有许多人拿着棍子锄头跑来。马福来摆摆手，示意大家往后退。人多屁股乱，搞不好要死人。蛇已经很累了，身子蜷成一团，头竖在中间。马福来一面围着蛇转圈，一面脱衣，光着膀子，两手把衣服举在面前，样子很像现在电视里西班牙斗牛。 众人不再出声，旁边墙头上倒有一只没阉净的公鸡“独跌”“独跌”地叫。正叫得好听，突然蛇鼻孔里射出一条水柱，堪堪射到鸡头上。 鸡正张嘴叫“独——”即刻就跌下墙来，挣扎两三下，不再动弹。众人见了，倒吸一口凉气，棍子向前伸，身子往后退，才知道要分一份功劳的想法，实在太危险了。 Maj Fuzlaiz gaemh ngwz cibgeij bi, hix siuj nyangz cungj huqdoeg neix. Cungj ngwz neix bonjdieg heuhguh “ngwzdoekdek”, hix heuh “ngwzrae”, ndang hung rieng nyox,dingjgyaeuj miz rouj, miz vunz youh heuh de “ngwzmizrouj”. De okgyaeq seiz, singheuh lumj gaeq, danghnaeuz miz vunz mbouj roxyiuj rw de heuh, de rox ndatheiq, rox fandingqdaeuj gyaep vunz. Lauxndoq Maj Gvanghyungz deng de gyaeplaeh, goekgaen aiq couh dwg gijneix. 马福来捕蛇十多年，也很少碰见这种毒品。这蛇当地叫做“独跌蛇”，也叫“公鸡蛇”，身粗尾秃，头顶有冠，有人又叫它“鸡冠蛇”。它屙蛋时，叫声如鸡，如果有人不懂事跟着叫，它会很恼怒，会翻着斤斗追人。老秃马光荣被它追咬，原因可能就在这里。 “Doekdek----”Maj fuzlaiz sawqmwh swenj hwnjdaeuj, geubuh youq baihnaj vangh bae vangh dauq.“Doekdek----galekceg!” Duzngwz dingq le, hoz daengj sam cik sang, iet linx myabmyab, fatheiq fofo. Vunzlai lij mbouj caengz yawj cingcuj gijmaz saeh, duzngwz gaenq haeb dawz geubuh mbouj cuengq, Maj Fuzlaiz hat sing he, rad yamq baenaj, song fwngz gab dawz hoz ngwz maenhfwdfwd, aenndang cix deng ngwz hongx dwk, rieng ngwz lij haenqrengz dwk mbon caekhaex de. Vunzlai ru cung hwnjbae, gaem gyaeuj beng rieng, ceiqfug duzngwz......Doeklaeng baez caengh, duzngwz neix cukcuk miz ngeihcib it gaen naek. Vunz mwnq neix mbouj ngah gwn ngwz, dawz de soengq daengz sizbinjcan, vuenh ma loz nohmou ndeu, bouxboux miz faenh, daihgya gwn dwk bak youzyamh. “独跌——”马福来忽然叫起来，衣服在面前晃来晃去，“独跌——喀咧者！”蛇一听，脖子竖起三尺高，信子伸出，呼呼发气。众人还没看清怎么一回事，蛇已咬住衣服不放，马福来一声吼，跨步上前，两手紧紧地夹住蛇头，身子却被蛇箍住，蛇尾巴还一个劲地钻他的屁眼。众人一哄而上，抓头扯尾，把蛇制服……后来一称，这蛇足有二十一斤重。这一带人不喜食蛇肉，把它送到食品站，换回一筐肥猪肉，见者有份，大家吃了个满嘴油。 Youq swnghcanjdui, Maj Fuzlaiz cienmonz guenj raemxnaz. Ndaw naz ndaw reih goepgvej lai, yinx daeuj haujlai ngwz gwnzbya, gyoengq seyenz cungj miz di dwglau. Maj Fuzlaiz yawj raemx gaemh ngwz----youh ndaej goengfaen youh canh cienz, byawz cungj mbouj gamj miz vah. Mwngz dahoengz, mwngz daeuj sawqsawq? Aenvih miz monz dinfwngz gaemh ngwz neix, youhcaiq rox dajdoq dem, Maj Fuzlaiz soqlaiz mbouj giet cienz yungh. Cib bi gaxgonq dingzlai seyenz lij gwn mbouj imq ne, ranz de couh miz “sam cienj it yiengj” lo; geij bi neix, de youh dwg daengx mbanj boux daih’it hwnj ranzlaeuz, boux daih’it cawx caijden……doeklaeng lij ndaej bingz guh daengx yienh lauzdung mozfan. 在生产队，马福来专门看管田水。田间地头青蛙多，引来山上不少毒蛇，社员们都有点害怕。马福来看水捕蛇——又挣工分又捞钱，谁都不敢有意见。你眼红，你来试试？ 因为有了这门捕蛇手艺，加上又会做木工，马福来从不缺钱用。十年前大部份社员还饿着肚子呢，他家里就有了“三转一响”；最近几年，他又起了全村第一栋楼房，买了第一部彩电……后来还被评为全县劳动模范。 Geij bi gonq, “luzhozcaij” haeujdaengz Mbanjlozmax, Maj Fuzlaiz couh danqheiq lienzlienz, lij caux fwen daeuj gienq gyoengq bouxcoz: “Ranz yaek hoj cix hoj, guhdoj mbouj fatcaiz;ciuh bouxgeq ciengz nai, daengzcog gai gyadangq. ” “Guhdoj dangq gaeb ngwz, dangq gaeb ngwz bin dat; langh deng haeb saek mbat, mbouj sat noh cungj ndaem. ” Dauhleix bouxboux gangj ndaej doeng, hoeng ne, goenggoeng cungj siengh sawq. Mbouj nanz luenghsiengj, nungzminz Maj Fuzlaiz doeklaeng hix loem haeujbae lo. De sien dwg cib maenz bet maenz dwk “sawq mbat he”, ciep roengzdaeuj couh geij bak geij cien dwk “buek gaem he”, seizheiq ndei seiz, hix canh gvaq haj roek fanh. Mehyah de raen gvan hingz ngaenz couh riugekgek, saw ngaenz couh ndaqgvekgvek. Hoeng mbouj guenj mehyah dwg daej dwg riu, Maj Fuzlaiz gaenq dwg sam ga loem caet congh, mbouj miz banhfap caiq dauqlaeng. Cij song bi seizgan, ndaw ranz mou vaiz bit gaeq cungj gaiq yaek gvengq, daengz seizneix gaenq baenz cienz mbanj boux ceiq gungz haenx. 前几年，“六合彩”进入罗马村，马福来就叹息不已，还编出山歌来劝诫年轻人：“家要穷来由它穷，哪个赌钱成富翁；祖辈传下一句话，卖田卖地一场空。”“赌钱实在要不得，好比攀崖捉毒蛇；若还被它咬一口，不死皮肤也变黑。” 道理个个讲得来，但是呢，个个都想发横财。不难想象，农民马福来最终也陷了进去。他先是十元八元地“试一下”，接着就几百几千地“搏一把”，运气好的时候，也赚过五六万。他老婆一见老公赢钱就笑咭咭，输钱就骂咧咧。但不管老婆是哭是笑，马福来已是三脚陷七坑，没有办法再回头。只两年时间，家里猪牛鸡鸭几乎都卖光了，到现在已成为全村最穷的人。 Ndei youq Maj Fuzlaiz miz song dah lwg youq Guengjdoeng dajgoeng, seiz mbouj seiz cix geiq ngaenz ma ranz, ndaw ranz lij miz dah lwg cod ndeu, ngamq hwnj cuhcungh. Miz baez he, Maj Fuzlaiz saedcaih mbouj miz saek faen ngaenz lo, youh simhumz nanz gaeu, couh caeg gij gobwnj caeuq coyezbwnj dahlwg bae gai. Dahlwg rox le, song fwngz goemq naj, daej dwk sing haplangh. Laeq sau neix gvaigvetgvet, boux raen boux gyaez, de baenzneix daej mbouj dingz, daengx gyok cungj mbouj andingh. Lauxndoq Maj Gvanghyungz nyaenx mbouj ndaej, buet bae gangj daxau song coenz, mbouj ngeix song vunz yied gangj yied geng, yied ceng yied yak. Maj Fuzlaiz youh nyaenq youh ndaenq, youq najbyak Lauxndoq roq liux geij aen lwggyag. 好在马福来有两个女儿在广东打工，不时会汇些钱回家，家里还有一个小女儿，刚上初中。有一次，马福来实在没有一分钱了，又技痒难耐，就偷卖了小女儿的课本和作业本。小女儿知道后，两手捂着脸，放声大哭。这小妞长得乖巧，人见人爱，她这哭个不停，害得四邻不安。老秃马光荣忍无可忍，跑去说了老叔两句，谁知两人越说越硬，越吵越凶。马福来老羞成怒，在老秃的脑门上敲了几个暴栗。 “Miz vah cix gangj, miz roek cix ok, hozbiet roengz fwngz?” Lauxndoq Maj Gvanghyungz namx in byaij daengz bakdou, loq daengx roengz, “bot” sing ndeu, gong roet he lumj duzngwz nei daj gavaq de conh okdaeuj, yienzhaeuh fwt cienqndang, vix dwk daxau ndaq: “Laux guhdoj! Laux baihgya! Mwngz dwg dungx iek siengj gwn roet na!” “Iya----” Maj Fuzlaiz swenj daek ya, rax dawz aen rokfaex ndeu, gyaep Lauxndoq ok bakmbanj daeuj. Song vunz hopngomx diuz haenzdaemz dwk, mienh byaij mienh ceng, byaij baenz seiq haj hop. “有话就说，有屁就放，何必动手？”老秃马光荣负痛走到门口，略作停顿，“卜”一声，一个屁像蛇一样从他裤腿里爬出来，然后一个急转身，指着老叔骂：“老赌棍！老败家！你是肚饿想吃屁呐！” “噫呀——”马福来一声怪叫，顺手操起个木瓢，把老秃追出村口。两人绕着鱼塘，边走边吵，走了四五圈。 Bi’gvaq, Maj Fuzlaiz baenz cungj bingh geizheih ndeu: nuq foeg. Yienzbonj Maj Fuzlaiz vunz gig byom, song gyaeuj cij cix foeg lumj mehnding nei. Daengz yen yihyen genjcaz, canghyw naeuz aeu doengh soujsuz, heuh de bwh fanh haj maenz ngaenz. Maj Fuzlaiz cij miz cien lai maenz, daj liux song bingz yw siufoeg, couh ma ranz ra ywdoj yw lo. Mbouj geij nanz, bakaek inndumndum, diemjcaw dwgrengz, dahlwgdaeuz youh daiq de daengz ndawsingz aen yihyen hung he. Baezneix, canghyw gangj, sien gyau fanh maenz ngaenzap, yw ndei caez bae, daih’iek aeu sam fanh maenz. “Sam fanh maenz?” Maj Fuzlaiz swenj naeuz, “vaiqdi, ma ranz!” Dahlwg euq mbouj gvaq boh, cijnaengz dingq canghyw gienq, hai liux cien lai maenz ngaenz yw. 去年，马福来患上一种怪病：乳头肿。本来马福来人很瘦，两只乳头却肿得像哺乳的女人。到县医院检查，医生说要动手术，叫他准备一万五块钱。马福来只有一千多元，吊了两针消肿药水，便回家找土药医治。没多久，胸口隐隐作痛，呼吸困难，大女儿又带他到省城一家大医院。这一次，医生说，先交一万元押金吧，治好为止，大概就三万元。 “三万元？”马福来喊道，“快点，回家！” 女儿拗不过父亲，只好根据医生建议，开了一千多元钱的药。 Yaek dai seiz, Maj Fuzlaiz doiq mehyah gangj: “Nuengx ho, beix doiq mbouj hwnq mwngz caeuq gyoengq lwg……beix gwn ywdoeg lo……” Youh gaem dawz fwngz Lauxndoq Maj Gvanghyungz, daengq naeuz: “Gvanghyungz ha, luzhozcaij couh dwg ywdoeg, dwg ngwzdoekdet, mwngz ciengeiz, ciengeiz gaejlaeg bae bungq de!......Vareux yienzbonj dwg dah sau ndei he…… “Au, gou soengq mwngz bae yihyen!” “Bae mbouj gib lo……yihyen……bang vunz daenj buhhau haenx……sim ndaem baenz mijcauq……” Aenvih coenz vah neix, Lauxndoq gvaqlaeng caiq mbouj daenj buhhau. 临死时，马福来对老婆说：“妹呀，哥对不住你和女儿们……哥吃了毒药……”又握住老秃马光荣的手叮嘱： “光荣啊，六合彩就是毒药，是独跌蛇，你千祈，千祈莫要去碰它！……花僚本来是个好女人……” “叔，我送你去医院！” “来不及了……医院……那些穿白衣服的……心黑如锅灰……” 因为后面这句话，老秃从此不再穿白衣服。 5 Ngoenzlaeng bancaeuz, Loz Dayangz bae Ranzmax hwnjyieng, cingq fungz baih naenghlaeng dwklaeuj doeg cukfaenz, cih’uhcejyej sat le, youh guh fwendanq. Bakdou gyanghongh diep miz fouq doiq ndeu, baez yawj couh rox dwg Lauxndoq Maj Gvanghyungz sij: 长别暗销魂可叹春光随水去 沉疴难脱体那堪暑气逼人来 Gyanghongh dap aen diengz ndeu, ndawde gyonggyong lazlaz, caet bet boux dauhgoeng youh ciengq youh diuq; lingh mbiengj he miz hog diengzmou ndeu, caeux couh mbouj ciengx mou lo, ndaw diengzmou miz song boux canghloxlex, boux ndwn boux naengh, boux naengh boq hwnj mbwn, boux ndwn boq coh deih , mizseiz boiqhob dauhgoeng ciengq ging, mizseiz youh gagboq Go Haujhan. Loz Dayangz roxnyinh rwz rungz liux lo. 五 次日傍晚，罗大阳去马家上香，正好碰上外家人在奠酒读祭文，之乎者也之后，又大唱哀歌。院门口贴有一副对联，一望便知是出自老秃马光荣的手笔： 长别暗销魂可叹春光随水去 沉疴难脱体那堪暑气逼人来 院子里用帆布搭了一个棚，里边锣鼓喧天，七八个道公又唱又跳；另一头有一间猪栏，早就不养猪了，猪栏里边两个唢呐手一坐一站，站的对天吹，坐的对人吹，时而配合道公唱经，时而合奏《好汉歌》。罗大阳感觉耳朵快失灵了。 Ndaw rogdangq, sing fwen baih naenghlaeng ngamq doeksat, sing daej vunzbaz sikhaek yiengj baenz benq. Maj Fuzlaiz mbouj miz lwgsai, ciuq fungsug, haisang seiz, youz ndaw gyahoh daeg lwgsai ceiq hung ndeu oknaj guh “lwgdaeuz”. Lauxndoq Maj Gvanghyungz gvih youq henz guencaiz, gwnz gyaeuj goeb aen mauhduk he, gangjmingz de couh dwg “lwgdaeuz”. Duz madaeg hung ndeu bomq youq bien ndang de. Duz ma neix, gaen singq bouxcawj, gaxgonq heuh “Maxguk”, gvaqlaeng youh gaij guh “Maxgimgang”. De daengx ndang bwn henj, youh hung youh sang, caen miz di lumj gimgang nei vifung, hoeng gemjlajda haemq foeg, yienghsiengq lumjnaeuz ciengzseiz lae raemxda. 堂屋里，外家人的歌声一落，女人们的哭声即刻响成一片。马福来没有男崽，按风俗，丧事期间，由家族内一位年纪最大的儿辈出面做“大崽”。 老秃马光荣跪在棺材边，头上罩着一顶竹帽，表示他就是“大崽”。在他的身边，趴着一只大公狗。 这只狗，随主人姓，以前叫“马虎”，后来又改为“马金刚”。它全身毛黄，个子高大，很有点金刚的威武，只是眼袋太大，像经常流泪的样子。 Loz Dayangz hwnjyieng sat, youh bae roengzlaex. Ciuq laeh, laeujhau roengz daengz sam hajcib maenz couh ndaej lo, hoeng Loz Dayangz aeunaj, baez okfwngz couh dwg 200 maenz. Bouxdawzsoq naeuz: “Hauj, cuz nij--- bubu ganghswngh, swgi fazcaiz! ” Dawz cek bouh fan daengz yieb “ganbu caencik”, geiq roengz mingzcoh、ngaenzlaex. Loz Dayangz yawjraen: Hoz Bonjgangj----couh dwg cunveij gvaigi Vareux----ngaenzlaex 100 maenz, haexhau 20 gaen; baihlaj Hoz Bonjgangh, dwg Yenj Siujvuj: ngaenzlaex 10 maenz. Bouxdawzsoq lwnh Loz Dayangz, Yenj Siujvuj dwg fuyanghcangj, cienmonz roengz mbanj daeuj gauj “samdoengz seiqmaij”…… Song boux meh’ij haeuj ndaw rug daeuj, beng Loz Dayangz gvaq henz bae: “Dayangz ha, mwngz gienqgienq Lauxndoq, heuh de daenj buhhauq……” 罗大阳上香毕，又去下礼。照例，白酒下它三五十元就过得去了，但罗大阳要面子，一出手就是200元。管账人说：“好，祝你——步步高升！四季发财！” 将账簿翻到“干部亲戚”一页，记下名字、金额。罗大阳看到：何本康——就是村委会计花僚——礼金100元，白米20斤；何本康的下面，是阮小武：礼金10元。 管账人告诉罗大阳，阮小武是副乡长，专门下村来搞“三同四爱”的…… 两个小阿妈走进屋子，把罗大阳扯到一边：“大阳啊，你劝劝老秃，叫他穿上孝服……” Vah caengz sat, Lauxndoq Maj Gvanghyungz yamq haeuj rug, caeuq Loz Dayangz gaemfwngz doxcam. De buh ndaem vaq ndaem, cij gyaeb diuz saihauq ndeu youq gyang hwet, yienghsiengq dauq lumj boux canghgienz nei. Loz Dayangz naeuz, laux doengzhag, mwngz dwg lwgdaeuz, baenzlawz mbouj daenj buhhauq ne. Lauxndoq riu naeuz, gij baengzhau doj de, nanwtnwt ndangjndatndat, hwngq yaek dai bae. Song boux meh’ij ndaq naeuz: hwngq gaiq ced meh mwngz! Mwngz raen boux lwgdaeuz lawz mbouj daenj buhhau? Daxbaenh Goengnax Gamjsien gaenq fatheiq lo, yaep mwngz cix raen dai!...... 话未完，老秃马光荣走进账房，与罗大阳握手寒暄。他黑衣黑裤，只在腰间扎了一条白孝带，样子倒像个拳师。 罗大阳说，老同学，你是“大崽”，怎么不穿孝服呢。老秃笑道，那种土白布，又厚又硬，热得死人。两个小阿妈骂道：热你妈个巴！你见哪个大崽不穿白衣？刚才敢仙老舅发气了，等下有得你死！…… Miz vunz youq bakdou heuh: “Lwgdaeuz, lwgdaeuz! Dawz najling!” Lauxndoq Maj Gvanghyungz buet okbae, yaep he youh buet ma, “Dayangz, mwngz bae gwncaeuz gonq, gou ndaej hoengq caiq caeuq mwngz gangj.” Cingqngamj miz vunz daeuj heuh gwncaeuz, daiq Loz Dayangz daengz ranz cunhcangj Maj Yinghyungj, anbaiz de naengh haeuj daiz “hekndei”. “Hekndei” couh dwg hek naenghlaeng caeuq gij vunz miznaj haenx, ciudaih aeu ceiq ndei. Ndaw gyanghongh daeng ronghsagsag, itgungh baij miz seiq daiz “hekndei”. 有人在门口叫：“大崽，大崽！捧灵牌！” 老秃马光荣跑出去，一会儿又跑回来，“大阳，你去吃饭先，我得空再和你讲。” 正好有人叫吃饭，把罗大阳带到村长马英勇家，安排他坐到“上客”席。“上客”就是外家和那些有脸面的人，招待规格最高。 院子里灯亮堂堂，共摆了四桌“上客”。 Ngamq roengznaengh, couh mbouj duenh miz vunz daeuj gingq laeuj. Bonjdeih gwn laeuj miz cungj sibsug he, couh dwg yungh siggeng doxguenq, mwngz guenq gou gou guenq mwngz, byawz cungj gaej siengj noix gwn. Baenzneix gwn laeuj, yawjdaeuj mbouj hob veiswngh, hoeng laeuj naengz siudoeg, wnggai mbouj miz ma daih vwndiz. Youh miz vunz daeuj beng Loz Dayangz, cig beng haeuj ndaw dingdangq bae. Laxlawz ndaw neix youh miz daiz “hekndei” ndeu, dwg bang cunhgan he, cunhcangj Maj Yinghyungj、gvaigi Vareux cungj ndwn hwnjdaeuj nyiengh naengh. Vareux hix suenq dwg baih naenghlaeng, dwg dahlan Goengnax Gamjsien. 刚落座，就有人不停地来敬酒。这一带喝酒有个习俗，就是拿汤匙互喂，你喂我我喂你，谁也别想少喝。这种喝法，看上去不符合卫生，但酒精能消毒，问题应该不大。 有人又来扯罗大阳，一直扯进堂屋。原来这屋里边又有一桌“上客”，是一帮村干部，村长马英勇、会计花僚都站起来让座。花僚也算是外家人，是敢仙老舅的侄女。 Cunhcangj Maj Yinghyungj fwngz vix boux hauxseng naengh henz ndang Vareux haenx, doiq Loz Dayangz gangj: “Neix dwg Yenj yanghcangj raeuz, Yenj Siujvuj dungzci.” Loz Dayangz guhmuengz daek geng laeuj he ndenq gvaqbae. Fuyanghcangj Yenj Siujvuj ndaejdaengz cunhcangj Maj Yinghyungj dizbaz, guen swng gaep ndeu, fajnaj biz hau de bienq dwk hoengzfwgfwg, sikhaek vanz Loz Dayangz geng laeuj he: “Giujyangj damingz, dingqgangj mwngz youq vavwnz yenzgiusoj gunghcoz?” “Oo, dwg vwnzva yenzgiusoj……” “Vwnzva caeuq vavwnz, cungj ityiengh. Vahbyonj Vahdoj, moz ndi rwngx(mwngz ndi rox)?” Loz Dayangz ngonz de, roxnyinh boux vunz neix yaemyiengz rim naj, ndawsim cix miz di mbwq de. 村长马英勇指着坐在花僚身边的一位后生，对罗大阳说：“这是我们的阮乡长，阮小武同志。”罗大阳赶忙舀一匙酒递过去。 副乡长阮小武得到村长马英勇提拔，官升一级，又白又胖的脸上升起红晕，马上还了罗大阳一匙酒：“久仰大名，听说你在花纹研究所工作？” “呵呵，是文化研究所……” “文化和花纹，都一样。壮语反语，侬不抵（你不懂）？” 罗大阳看着他，觉得这人一脸的阴阳，心里有点讨厌。 Seizneix, baihrog miz vunz hemq: “Lwgdaeuz daeuj gingq laeuj lo!” Cijraen Lauxndoq Maj Gvanghyungz fifi fawfaw byaij haeuj gyanghongh, lij dwg daengx ndang buhndaem, baihlaeng lij dwg gaen dwk “Maxgimgang”. Ciuq fungsug, mbouj caengz okfaex, lwglan mbouj naengz gwn laeuj gwn sug. Lauxndoq Maj Gvanghyungz cix mbouj guenj, miz vunz ndenq laeuj, de cungj mbouj doi, aj bak couh gwn. Gingq daengz Loz Dayangz, de angqnaengz mbouj yungh geng, cix yungh vanj, gaemz dog couh gwn sat. “Uhu----” vunzlai cungj hemq hwnjdaeuj. 这时，外面有人喊：“大崽来敬酒喽！”只见老秃马光荣风风火火进了院子，还是一身黑衣裤，身后还是跟着“马金刚”。 按照风俗，未曾出殡，儿辈孙辈不能喝酒吃荤。老秃马光荣却不管，有人递酒，他都不加推托，张嘴就喝。敬到罗大阳，他干脆不用汤匙，却用碗，一口干了。“乌呼——”众人都欢呼起来。 Yenj fuyanghcangj deng leh youq henz, naj haemq saep, fwngz vix Lauxndoq: “Vihmaz mwngz yungh geng gingq gou? Mwngz dwg mbouj dwg ngeixnaeuz, daegraeuz gwn mbouj ndaej laeuj?” Lauxndoq Maj Gvanghyungz luengh dwk Yenj Siujvuj: “Mwngz dwg ……lauxbiuj Gamjsien?” “Gijmaz Gamjsien Gamjfangz, gou singq Yenj, heuhguh Yenj Siujvuj!” “Yenj Siujvuj? Gaxgonq duzma gou cohsaw hix heuh Maj Vuj……” “Dahmahdih, gou dwg Lungzdouz Yangh yanghcangj!” “Yanghcangj suenq maz viz!” Lauxndoq Maj Gvanghyungz dawz vanj hoengq vut youq gwnz daiz, naj gawh baenz heng. “Gou dwg lwgdaeuz, gizneix gou ceiq hung!” Vah ngamq sat, bakdou miz vunz daihsing haep naeuz: “Mwngz dwg lwgdaeuz, vih maz mbouj daenj buhhau? Vih maz mbouj geih laeuj?” 阮副乡长受了冷落，一脸的不高兴，手指着老秃：“干么你用汤匙敬我？你是不是以为，老子喝不得酒？” 老秃马光荣望着阮小武：“你是……敢仙老表？” “什么敢仙敢鬼的，我姓阮，叫阮小武！” “阮小武？以前我的狗也叫马虎……” “他妈的，我是龙头乡的乡长！” “乡长算什么鸟！”老秃马光荣把空碗丢在桌子上，脸胀得像个砧板。“我是大崽，这里我最大！” 话音刚落，门口有人大声喝斥： “你是大崽，干嘛不穿白衣？干嘛不忌酒?” Daihgya ngeux gyaeuj yawj, laxlawz dwg Goengnax Gamjsien, baihlaeng gaen dwk song boux meh’ij, laeng fwngz bungj gij buhhauq hau haenx. Goengnax Gamjsien baez fatheiq, Lauxndoq Maj Gvanghyungz couh rungq lo. Gonegnax hung, bohlungz daih. Deng goengnax da caengzrourou dwk, Lauxndoq Maj Gvanghyungz ngoem gyaeuj ndonj haeuj lingh aen rug he bae, okdaeuj seiz gaenq vuenh baenz ndang buhdoj hau ndeu. Song boux meh’ij bang de cug saihauq, de cix vix duzma cam: ”Maxgimgang ni, de daenj mbouj daenj buhhau?” Vunzlai cungj riu, naeuz: “Mbouj yungh lo, mbouj yungh lo.” Lauxndoq Maj Gvanghyungz naeuz: “Mbouj yungh daenj buhhau, gyaeb diuz saihau he ba.” Couh daj gyang hwet gej roengz saihau, cug haeuj hoz duzma bae. Daengxgyoengq cungj riucoco mbouj dingz, Goengnax Gamjsien cung gvaqbae, mbat fap ndeu fak haeuj naj Lauxndoq Maj Gvanghyungz bae. 大家转头看，原来是敢仙老舅，后面跟着两个小阿妈，手上捧着白孝服。 敢仙老舅一发火，老秃马光荣就蔫了。天上有雷公，地上有舅公。在老舅的怒视下，老秃马光荣低头钻进另一个房间，出来时终于换上一身土白布衣。两个小阿妈帮他束上孝带，他却指着狗问：“‘马金刚’呢，它穿不穿白衣？”大家都笑，说：“不用了，不用了。”老秃马光荣说：“不用穿白衣，扎一根白带吧。”就从腰间解下孝带，束到狗脖子上。在众人的哄笑声中，敢仙老舅冲过去，一个巴掌扇在老秃马光荣脸上。 Daengxciengz caemrik, mbouj miz vunz gamj oksing. Lauxndoq Maj Gvanghyungz fwngz lumh gemjnaj, cam naeuz: “Nax, daxbaenh dwg mwngz fak gou lwi?” “Mbouj loek! Dwg gou fak mwngz.” “Goengnax yienznaeuz hung, hix mbouj naengz luenh fak vunz ha!” “Gou mbouj dwg luenh fak.” Goengnax naeuz, “aenvih mwngz luenh’uj, gou cij fak mwngz.” 全场寂静，谁也不敢出声。 老秃马光荣手摸脸颊，问道： “舅，刚才是你扇我巴掌吗？” “没错！是我扇你。” “舅公虽说大，也不能乱扇巴掌啊！” “我不是乱扇。”老舅说，“因为你乱来，我才扇你。” “Gou luenh’uj gijmaz?” “Mwngz mbouj daenj buhhauq.” “Seizneix gou gaenq daenj lo.” “Mwngz aeu saihauq daeuj gyaeb ma!” Duzma raen gangj daengz de, aen gyaeuj daj ngamzga Lauxndoq ndonj okdaeuj, doiq Goengnax raeuq sing ndeu. “Faex!” Lauxndoq Maj Gvanghyungz ndaq naeuz, “mbouj ndaej luenh raeuq Goengnax!” Youh unqheiq dwk gangj: “Ma daep hauq, dangqnaeuz de gingqhauq bouxdai, miz maz mbouj ndaej ne? ” “我乱来什么？” “你不穿孝衣。” “现在我已经穿了。” “你拿孝带来束狗！” 狗听见说到它，从老秃两腿间钻出来一颗头，对着老舅吠了一声。“棍子！”老秃马光荣骂道，“不许对老舅乱叫！”又和气地说： “狗戴孝，表示它对死者的孝敬，有什么不可以呢？” “Lij miz……mwngz mbouj geih laeuj.” “Gou cam gvaq lauxsae, geih sug mbouj geih laeuj. Caiqgangj, laeuj dwg hek gingq gou, mbouj dwg gou gag ndingq.” “Mwngz!......” Goengnax loemzgagaeq, bak sup doxhaeuj, lumj caekhaex duzcwz ngamq okhaex sat nei. “Mwngz fiz lo, mwngz mbouj wnggai gwn fiz!” “Byawz naeuz gou fiz? Daeuj, gou caeuq mwngz gwn sam vanj!” Gangj dwk, daj gwnz daiz dawz song vanj laeuj hwnjdaeuj, vanj ndeu ndenq Goengnax, vanj ndeu cihgeih ndoet, gaemz dog ndoet liux. “Nax, mwngz baenzlawz mbouj gwn ne?” “还有……你不忌酒。” “我问过道公，忌荤不忌酒。再说，酒是客人敬，不是我自斟。” “你！……”老舅一时语塞，嘴巴收缩，像刚拉完屎的牛屁眼。“你醉了，你不应该喝醉！” “谁说我喝醉？来，我同你喝三碗！” 说罢，从桌上拿起两碗酒，一碗递给老舅，一碗自己喝，一口就干了。 “舅，你怎么不喝呢？” Goengnax ndwn dwk mbouj doengh, roxdaengz haemhneix laenxcaenh lo. Aenvih daxbaenh de gaenq gwn mbouj noix lo, caiq gya vanj dem, bau dietlaemx daenghnaengh lo. “Ndaej lo ndaej lo.” Cunhcangj Maj Yinghyungj ndwn daengz cungqgyang, song fwngz doi song vunz. “Caiq gwn couh fiz lo, yaep dem lij yaek caeqdangz ne.” Lauxndoq Maj Gvanghyungz mbouj guenj, fwngzswix got dawz hoz Goengnax, fwngzgvaz gaem vanjlaeuj nyengh guenq. Daihgya raen saeh mbouj ndei, nyumx gvaqdaeuj gek. Hoeng Lauxndoq vunz hung rengz cuk, baenzlawz mbek cungj mbek mbouj ok, vanj laeuj ndeu dingznoix haeuj bak gonegnax, dingzlai cix yoij roengz hoz bae. 老舅站着不动，知道今晚麻烦大了。因为刚才他已经喝了不少，再加一碗，肯定跌倒。 “得啦得啦。”村长马英勇站到中间，两手推开两人。“再喝就醉了，等下还要祭堂呢。” 老秃马光荣不管，左手勒住老舅脖颈，右手拿酒碗硬灌。众人见势不妙，纷纷过来拉架。可是老秃人高力大，怎么拉都拉不开，一碗酒小半进了老舅嘴巴，大半却流在脖子上。 “Lwg ced neix!” Lauxndoq Maj Gvanghyungz naeuz, “gwn vanj laeuj ndeu, lij guhgyaj ha?” Youh cienqndang ra laeuj, fwngzswix lij got hoz Goengnax mbouj cuengq. Goengnax nienz laux rengz cod, baenzlawz cengq cungj cengq mbouj ok, gip dwk luenh swenj: “Daeuj gouq gou baez he ha, vaiq daeuj gouq gou!” Loz Dayangz namx riu dwk, cingq yaek gvaqbae gienq, cix raen Vareux byaij gvaqdaeuj, daj gwnz daiz dawz vanj laeuj he, daeuj daengz baihnaj Lauxndoq: “Daeuj, gou daibyauj baih naenghlaeng, gingq lwgdaeuz vanj he!” Lauxndoq doeksaet lo, menhmenh cuengq soeng Goengnax. Goengnax ndaq coenz ndeu, vaiqvaiq deuz lo. “这个卵崽！”老秃马光荣说，“喝一碗酒，还搞假啊？”又转身找酒，左手依然勒住老舅的脖子不放。 老舅人老力气衰，怎么也挣不脱，急得乱喊：“来救我一下呀，快来救我！” 罗大阳忍住笑，正想上前制止，却见花僚走过来，端起桌上一碗酒，走到老秃面前：“来，我代表外家人，敬大崽一碗！” 老秃吃了一惊，慢慢地松开老舅。老舅骂了一句，赶紧走人 。 Mbouj naengz gwn dem lo, cunhcangj Maj Yinghyungj naeuz, caiq gwn, yaep miz saeh hw. Saeh ndei ma, Yenj fuyanghcangj naeuz, hawj songde gwn! Vareux baez ngangx gyaeuj, ndoet liux vanj ndeu. Lauxndoq cijndei gaen dwk ndoek vanj he. Laj daengrongh, aen gyaeuj haenx, hoengz lumj aen lwggva ndwen gouj nei. Maj yinghyungj naeuz, baenz lo baenz lo. Gyoengq cunhgan hix naeuz, sanqhoih, sanqhoih! 不能再喝了，村长马英勇说，再喝，会出事的。 好事嘛，阮副乡长说，让他俩喝！ 花僚一仰脖子，干了一碗。老秃只好也跟着干了一碗，灯光下，那颗头颅，红得像一只九月的南瓜。 马英勇说，行了，行了。村干们也说，散会，散会！ Byawz naeuz sanqhoih? Yenj Siujvuj naeuz, caiq gwn sam vanj! Siujhoz gwn mbouj roengz, daeuj gou gwn, cwngfuj baihneix gou fucwz! Ndei ha ndei ha, Loz Dayangz naeuz, sam vanj siuj lo, guh haj vanj! Gvanghyungz gwn mbouj ndaej, daeuj gou dingj! Mbanjlozmax baihneix, gou fucwz! 谁说散会？阮小武说，再来三碗！小何喝不下，我来帮喝，政府这边我负责！ 好啊好啊，罗大阳说，三碗少了，来它五碗！光荣喝不了，我来顶！罗马村这边，我负责！ Yaepneix, ciengzmienh luenh baenz benq, daihgya cungj sing sang dwk gangjvah, mbangj naeuz mbouj naengz gwn, mbangj naeuz wnggai gwn, hoih laeujhau he bienq baenz laeujhoengz lo. Boux giuqrumz haenx gaenq umj ngag laeuj ndeu haeujdaeuj. Haj vanj laeuj roengz dungx, mbouj daengz song faen cung, sien dwg Yenj Siujvuj buet daengz gyanghongh, gag diuq fouxsaegoeng, ciep dwk dwg Loz Dayangz laemx haeuj ndaw rungj Lauxndoq Maj Gvanghyungz bae…… 这下，场面很是混乱，大家都高声地说话，有说不能喝的，有说应该喝的，一场白酒变成了红酒。好事者早把一大坛酒抱进屋来。 五碗酒落肚，不到两分钟，先是阮小武跑到院子里，跳起了师公舞，接着是罗大阳倒在老秃马光荣的怀里…… 6 Youq ndaw yangh doeg cuhcungh seiz, Maj Gvanghyungz caeuq Loz Dayangz caemh ban youh caemh mbonq, ndei lumj doiq beixnuengx caemhseng he nei. Daengz yienhsingz doeg gauhcungh le, Maj Gvanghyungz byoemgyaeuj nda loenq, cat haujlai yw cungj mbouj raen ndei, doeklaeng bienqbaenz “Lauxndoq”, baenzngoenz daenj aen mauhbing he. Aenvih lau deng uqlih, haujlai doengzhag cungj mbouj gamj caeuq de doxgaenh, Loz Dayangz hix ciemhciemh dwk caeuq de miz di faenseng lo. Haemh he, cingq hwnj swsiz, Maj Gvanghyungz cienz hawj daengxban doengzhag mbaw ceijsaw ndeu: Canghyw gaenq simjduenh, gij bingh Maj Gvanghyungz mbouj dwg binghlah, gijneix dwg caen lo, cingj gyoengq doengzhag cuengqsim ba.

壮语学院

	九 回家第四天，也就是马福来出殡的第二天，所长忽然打来电话，问罗大阳几时回单位。罗大阳说，一切行动听指挥，有事的话，两个钟头之内就回到领导身边。所长说，我算个卵领导嘛，连一部车都没得。罗大阳说，你算个卵，我们都算卵毛，我们都要紧密地团结在您老人家的周围…… “他妈的，你这种毛病得改一改。”所长严肃起来，“我命令你明天回来，后天晚上请客。下星期厅里就来考核了，准备提拔你当副所长。” 罗大阳有些吃惊。难道所长跟他开玩笑？又不像。 Haetlaeng, Loz Dayangz lij ninzgvaiz, daxmeh daeujdaengz bangxmbonq, saeqsing dwk gangj: “Ngoenzneix mwngz gaej gaenj bae, caj gou bae’mbanj dauq gonq……” Laxlawz duzmeuqmeh ndaw ranz dai lo, haemhlwenz lij ndeindei dwk, haetromh couh raen de lwed ok bak, dai youq dingjlaeuz. Daxmeh naeuz “bae’mbanj”, couh dwg bae camgimq, yawj dwg ok gijmaz naj. Cigdaengz banringz, daxmeh cij dauqma, geij boux bajliuz sikhaek gaen haeuj rug bae gangjsaeb. 第二天早上，罗大阳还在睡懒觉，母亲来到床前，小声地说：“今天你别急着走，等我走寨回来再说……” 原来家里的老母猫死了，昨晚还好好的，一大早就发现它口吐鲜血，死在楼顶上。母亲说去“走寨”，就是去问巫，看是什么兆头。 直到中午，母亲才回来，几个婶子马上跟着进了房间，嘀嘀咕咕。 Daxmeh cienzgangj gij vah yahgimq naeuz, ndaw mbanj ok duz “noufangz” lo, duzmeuqmeh couh dwg deng “noufangz” haih dai, ok guenfouz roengz ndang, siujgvij lanz loh, mbouj suenq daihyak, gvaqlaeng yaek saet di cienzcaiz…… Yahgimq hawj daxmeh song mbaw ceijfouz, mbaw he diep ndaw ranz, mbaw he diep gyaeuj ci. Daxmeh youh yungh ceijsa caemj di lwed meuq he, mad haeuj seiq aen lwnzdaih bae. 母亲传达巫婆的话说，村里出了“鬼鼠”，老母猫就是被“鬼鼠”害死的；主官符加身，小鬼拦路，不算大凶，过后会破些财…… 巫婆给了母亲两张符纸，一张贴在屋里，一张贴在车头。母亲又用纱纸沾了些猫血，抹在四个轮胎上。 Yaek bae seiz, Loz Dayangz iet gyaeuj ok rog douci daeuj, doiq daxmeh naeuz: “Yahgimq mij lwnh mwngz nyi ha, gou gaenq gangj dah baengzyoux he lo!” Gangj sat couh caij youzmwnz. “Mwngz gangj gijmaz?” Daxmeh youq baihlaeng ci gyaep swenj, “Mwngz doxdauq!” 临行，罗大阳把头伸出车窗，对母亲说：“巫婆没告诉你啊，我已经谈了个女朋友了！”说完一踩油门。 “你说什么？”母亲追在车后喊，“你回来！” Ngamq daengz byonghloh, couh miz haujlai aen dienhvah daj haeujdaeuj, dingzlai dwg lwgsau, cam de haemhneix couhmoz miz maz anbaiz. Daj cawx ci le, cungj dienhvah neix couh yied ngoenz yied lai lo. Haemhlaeng, sojcangj youq fanden dingh liux song congz haeux, cingj liux danhvei daengzgyoengq cigungh caeuq cujguenj gihgvanh geij boux cucangj, ngaenz youz Loz Dayangz ok. Sojcangj cam gwn gijmaz laeuj? Boux cucangj he cingqging dwk baet fwngz, gwn gijmaz laeuj? Mbouj gwn laeuj, gwn saek di gijmaz ba. Loz Dayangz uklingz singjsag, heuh fuzvuyenz hwnj vujliengzyez. Geij boux cucangj couh riu lo. 刚到半路，就有好多个电话打进来，大都是女孩，问他今晚周末有什么安排。自从买车以后，这种电话是越来越多了。 次日晚上，所长在饭店订了两桌饭，请了单位全体职工和主管机关几位处长，钱由罗大阳出。 所长问喝什么酒？一位处长严肃地摆手，喝什么酒？不喝酒，喝点什么吧。罗大阳心领神会，叫服务员上五粮液。几位处长就笑了。 Haeux imq laeuj doh, gaenq dwg byonghhwnz cib’it diemj cung. Cingj gwn laeuj, mbouj beij cingj doxndaeuj, Loz Dayangz youh cingh sojcangj caeuq gyoengq cucangj bae swiqsanghnaz, lij soengq boux vunz diuz ien. Byonghhwnz dauq daengz ranz, Loz Dayangz ninz gwnz mbonq riuhwhw. Daj cawx caijbiu cungqciengj le, fukheiq couh nda daeuj lo. Haemhneix sawj bae geij cien maenz ngaenz neix, saedcaih miz di sim’in, hoeng couhlaeng gaujhwz, aiq mbouj miz maz vwndiz lo. Fusojcangj, ndeiyaez cungj dwg fucugiz le, lwg fuyanghcangj Yenj Siujvuj haenx, couh lumj Maj Gvanghyungz gangj nei, cij suenq diuqviz lo….. 酒足饭饱，已是夜里十一点钟。请喝酒，不如请泡妞，罗大阳又请所长和处长们去洗桑纳，每人还送了一条烟。 半夜回到家，罗大阳躺在床上嘿嘿地笑。自从买彩票中奖后，好运就开始了。今晚这几千块钱，是花得有点心疼，但下周的考核，应该没什么问题了。副所长，好歹也是副处级哩，那个副乡长阮小武，就像马光荣说的，只能算个鸟了…… Gaujhwz lij miz aen gvan he, couh dwg ginzcung mbouj geiqmingz douzbiu. Douzbiu gezgoj mbouj goenghai. Gezgoj dwg: cienz danhvei 18 vunz, 9 biu cancwngz, 8 biu fanjdui, 1 biu giqgienz. Aen gezgoj neix dwg boux cucangj he laeglemx lwnh de nyi. Ciuq gvidingh, cancwngz biu mbouj gvaq buenqsoq, mbouj hawj dizbaz. 考核还有一个关口，就是群众无记名投票。投票结果不公开。 结果是：全单位18人，9票赞成，8票反对，1票弃权。这个结果是一位处长偷偷告诉他的。按规定，赞成票未过半数，不予提拔。 “Sim vunz nanz dingh ha!” Sojcangj ngauz gyaeuj dwk, “gagboux damzvah seiz mbouj miz vunz fanjdui, gwn noh gwn laeuj seiz mbouj miz vunz giqgienz……Gyoengqde nanzdauh couh mbouj lau ok haexhau ha? ” Loz Dayangz yut aen faeksaenq hung he okdaeuj, oet haeuj ndaw daeh sojcangj bae: “Sojcangj ha, geij ngoenz neix mwngz caiq bae yoekyoek lingjdauj, wnggai lij miz banhfap……” Gvaq buenq ndwen le, ndaw dingh dangjcuj haihoih yenzgiu, comz gak fuengmienh cingzgvang caeuq yigen, doeklaeng yaengx fwngz biujgez: doenggvaq! “人心难测啊！”所长摇着头，“个别谈话时没人反对，吃肉喝酒时没人弃权……这些人难道就不怕屙白屎吗？”罗大阳掏出一个大信封，塞进所长的包内：“所长啊，这几天你再找领导沟通一下，应该还是有办法的……” 过了半个月，厅里党组开会研究，综合各方面情况和意见，最后举手表决：通过！ Yinciz vwnzgen roengz le dangyienz youh aeu cingjhek. Mbatneix baij liux sam congz, lingjdauj ginzcung cungj daengz caez lo. Doengzsaeh daeuj gingq laeuj gunghoh, mbouj caiq heuh Loz Dayangz guh “Siujloz”, gaih baenz “Lozfu” lo. Haemhhaenx, Loz Dayangz gwn dwk fizfadfad. Ciep dwk, de hanh liux geij boux baengzyoux, lij miz dah “sauheujvaiz” dem, bae aen gohvujdingh he, itcig caemz daengz banhaet song diemj cungz. Soengq dah “sauheujvaiz” baema daengz byonghloh, Loz Dayangz daengx ci youq bien roen laj raemh gofaex, song vunz couh youq ndaw ci doxcup. Aenvih dwg mbat daih’it, song mbiengj cungj gig gikdoengh, gig haeujmaez. 任职文件下发后当然又要请客。这次摆了三桌，领导群众都到齐了。同事来敬酒恭贺，不再管罗大阳叫“小罗”，改成“罗副”了。 那晚，罗大阳喝得醉醺醺的。酒后，他约了几个朋友，还有“虎牙妞”，去了一家歌厅，一直玩到凌晨两点。在送“虎牙妞”回去的半路上，罗大阳把车停在路边树阴里，两人就在车内接吻。因为是第一次，双方很激情，很投入。 Cingq youq seizde, miz vunz roq doucueng: “Lauxbanj, aeu dwzmaj lwi?” Loz Dayangz doeksaetyat, ciep dwk doiq rog ci hat: “滚你妈个蛋！滚！” “Beq meh mwngz! Gyaeq boh sou!......” Boux vunz haenx deuz riuzret, itmienh yungh vahdoj ndaq doxdauq. 正在这时，有人敲门窗：“老板，要特码吗？” 罗大阳吓一跳，随即对着车外怒吼： “滚你妈个蛋！滚！” “妈个肚！爸个蛋！……”那人迅速地走开，一边用土语回骂。 Singndaq yienznaeuz daemq, Loz Dayangz cix dingqnyi lo. De gipmuengz daep hwnj yangzgingq, dinghdingh yawj, gag raen doeksaet: Neix mbouj dwg Lauxndoq Maj Gvanghyungz ha? “Vaiqdi!” Loz Dayangz dawz cieng ngaenzhung bak maenz he, oet hawj dahyoux, “Gyaep dawz boux gyaeujndoq haenx, cawx de aeu aen dwzmaj ndeu!” 骂声虽低，罗大阳却听见了。他急忙戴上眼镜，定睛一望，不由吃了一惊：那不是老秃马光荣吗？ “快！”罗大阳拿出一张百元大钞，塞给女友，“追上那个秃头，跟他买个特码！” 10 Daxau gvaqseiq le, Lauxndoq Maj Gvanghyungz daeujdaengz ndawsingz, gaenq miz cib lai ngoenz lo. Codaeuz, de siengj ra faenh gunghcoz “gya’gyauq” he, doeklaeng gunghcoz ra mij ndaej, ngaenz laengndang dauq deng cizyez gaisausoj caeuq caeghaw mbuk bae seuq lo. Caeklaiq youq ndaw gai nyangzraen lauxbiuj Gamjsien. Lauxbiuj dwg lwg goengdaeuz he, dangseiz anbaiz de haeuj gunghdi bae cawjhaeux. Faenh hong neix haemq soeng, hoeng ngaenzgoeng beij vunzlai noix dingz he. 十 老叔去世后，老秃马光荣来到省城里，已经十多天了。开始，他想找一份“家教”工作，结果工作没找着，身上的钱倒被职业介绍所和小偷掏光了。 幸好在街上遇见了敢仙老表。老表是个小工头，当即安排他在工地煮饭。这是一份轻松的活儿，只是工钱比大伙少了一半。 Miz haemh ndeu, lauxbiuj daiq Lauxndoq bae youz gai, yawjraen geijcib vunz humx dwk, cungqgyang miz au najndaem byoemnyungq he, lwgda laep dwk, bak damzraih naeuz: “福利彩，接龙数；体育彩，平均度；六合彩，生肖图。仙魂附我身，苦作舟来渡；识得其中巧，三天变豪富……” Miz vunz vut geij maenz ngaenz hawj de, de couh hai cehda, yungh lwgfwngz youq gyangfwngz boux vut ngaenz haenx veh sawfouz. Lauxndoq Maj Gvanghyungz ciemhciemh yawj ok gij monzdaeuz de, nyaenx mbouj ndaej riu hwnjdaeuj, doiq lauxbiuj naeuz, aiq, neix mbouj dwg cang bagmou ma. Miz vunz ngeux gyaeuj lex de, naeuz, mwngz caemh cang baez he hawj daihgya yawjyawj. 一天晚上，老表带老秃马光荣到街上散步，看见几十个人围成一堆，一个蓬头垢面的中年男子坐在人堆中，闭着眼，口中念念有词： “福利彩，接龙数；体育彩，平均度；六合彩，生肖图。仙魂附我身，苦作舟来渡；识得其中巧，三天变豪富……” 有人给他扔几块钱，他就睁开眼睛，用手指在扔钱人的掌心上画一些鬼符。 老秃马光荣慢慢地看出了门道，忍不住笑起来，对老表说，丢，这不是装母猪癫嘛。有人回头白了他一眼，说，那你装一个给大家看看。 Ngoenzlaeng, Lauxndoq Maj Gvanghyungz hainduj gaeuj gij “caijbauq” daj hawbyaek cawx dauq haenx. Gwnz bauq gij “sei laeuhmax” haenx, ndeujndet guhyiengh, ciuq Lauxndoq yawj, couh lumj lauxgawj goemq dangz cangnyaenq nei, dwgriu raixcaix. Youq gauhcungh, de hag gvaq gailiz, rox gij “dwzmaj” gyaeujvaiz riengmax neix, “mingcungli” gig sang. Daengz banhaemh, de gietdingh hwnj gai bae sawqsawq seizheiq. De ndonj gai gvaq luengq, nyangz bouxlawz siengq lauxbanj, couh hwnjbae dapvah, bakhoengq gai gij “dwzmaj” de. Vunz cam gyaqcienz, de naeuz, bak maenz mbouj lai, maenz ndeu mbouj noix. Hix miz vunz hawj de song sam maenz, dingzlai vunz cix heuh de gebviz deuz, ndaq de fatbag----de ceiq souh mbouj ndaej cungj vah neix, guh mbouj baenz seng’eiq, lij miz cingzeiq ma, vihmaz yaek ndaq vunz ne. 第二天，老秃马光荣开始研究从菜市买来的“彩报”。报上那些矫揉造作的“透码诗”，在老秃看来，就好比捂裆装羞的鸡婆，可笑极了。高中时他学过概率，知道这些牛头马尾的“特码”，有很高的“命中率”。到了晚上，他决定上街碰碰运气。 他穿行于大街小巷之中，遇见老板模样的人，就上前搭话，空口推销他的“特码”。人家问他价钱，他说，百元不多，一元不少。也有人给了他两三元，更多的人则叫他滚蛋，骂他神经病——他最受不了的是这个，买卖不成仁义在嘛，怎么能骂人呢。 De cingq mbwq dwk yaek doiqdin seiz, cix mboujngawz rwj fat ndaej bak maenz leixseih. Bak maenz ha, dangq dwg de guh minzban lauxsae ndwen gunghswh ndeu. De cix mbouj rox, bak maenz ngaenx neix, dwg lauxdoengzhag Loz Dayangz lokhawj. Daj ngoenzlaeng hwnj, Lauxndoq Maj Gvanghyungz youq gwnz ceij veh baenz aen doz cibngeih duz sugseng he, caiq ciuq cihgeij simlingz siengjliengh, boiq hwnj faenzsawz, yienzhaeuh fukyaenq bae gai. Baez vunz gangj, seizheiq gvaq, gimngaenz vaq; seizheiq daeuj, raemx baenz laeuj. Geij ngeonz roengzdaeuj, sad gaiok cibgeij mbaw, souhaeuj 56 maenz. 正当他心灰意冷，准备收手的时候，却意外地发了一百元利市。 一百元哪，相当于他当民办教师一个月的工资。他当然不知道，这一百元，是老同学罗大阳的施舍。 次日起，老秃马光荣在纸上画出一个十二生肖图，再根据自己的灵感和想象配上文字，然后复印出售。俗话说，运去金变铁，运来铁变金。几天下来，居然也卖了十几张，收入56元。 Aenvih ndawsim gikdoengh, Lauxndoq Maj Gvanghyungz cawj haeux ciengzseiz cawj baenz “ukma”(gapseng) roxnaeuz “dungxvaiz”(remj), swiq byaek hix mbouj seuq, gyoengqdoih cungj gwn mbouj imq, yigen gig daih. Lauxbiuj mbouj ndaej mbouj naeuz de song coenz, de ngaetngeuj naeuz, mbouj guh lo. Lauxbiuj hix mbouj siengj hah saek coenz, naeuz, baenzneix mwngz couh gietsoq okbae ba. “Bae couh bae,” Lauxndoq Maj Gvanghyungz bit dai bak ndangj, “daeggou dwg gijmaz vunz, daeq sou cawj haeux?” Lauxndoq Maj Gvanghyungz swzhong le, sikhaek roengzfwngz guh “sicangz diucaz”, yawj guh gijmaz seng’eiq engq canhcienz. Daengzhaemh youh ndonj haeuj gunghdi bae caeuq lauxbiuj ninz. 因为心情激动，老秃马光荣煮饭经常煮成“狗脑”（夹生）或者“牛肚”（烧焦），洗菜也不干净，大伙儿总是吃不饱，意见很大。老表不得不说了他几句，他赌气说，不干了。老表也没有挽留的意思，说，那你结账走吧。 “走就走，”老秃马光荣鸭死嘴还硬，“老子是什么人，帮你们煮饭？” 老秃马光荣辞工后，立即着手搞“市场调查”，看看能不能做点更来钱的生意。晚上又偷偷钻进工地跟老表睡。 “Sicangz diucaz” guh ndaej seiq ngoenz, ndawndang cij lix sam bak maenz ngaenz lo. Naemj bae naemj ma, de gietdingh vanzlij aeu guh gij seng’eiq mbouj yungh bonj haenx. Betnyied cibngux ngoenzhaenx banringz, daengngoenz raeujrub, Lauxndoq Maj Gvanghyungz venj gip baizceij he youq bakaek, byaij hwnj gai bae. Gwnz baizceij sij dwk: 围歼六合彩 猪癫疯惊天说妙理 顺应八方人 苦命客解令透玄机 De baez okdaeuj, couh hawj ndawsingz ngoenzciet demgya liux angqriu. Haujlai vunz gaen dwk de byaij, cauxbaenz ci saek loh, yinxndaej gingjcaz hix haeujsim lo. “市场调查”搞了四天，身上只剩下三百块钱了。想来想去，他决定还是继续做那无本生意。 中秋节那天下午，阳光和暖，老秃马光荣在胸口挂了一块纸牌，走上了大街。纸牌上写着： 围歼六合彩 猪癫疯惊天说妙理 顺应八方人 苦命客解令透玄机 他一出现，就给节日的城市增添了欢闹的气氛。不少人跟着他走，造成交通堵塞，引起了警察的注意。 Byaij daengz giz dieg vunz lai he, Lauxndoq Maj Gvanghyungz dawz gip baizceij haenx venj haeuj bangxciengz bae, yienzhaeuh lumj hozsiengq nei ing ciengz dajnaengh, song fwngz habcib, song da loq hai loq laep, ndawbak nyumnyum nyamnyam mbouj rox damz gijmaz. Miz vunz cam: “Cijfoeg, nae haex binjduz laez ga?” Lauxndoq lwgda loq hai, siujsiuj danq gaemz heiq he. Aenvih de dingq mbouj daiq rox begvah, cijndaej laebdaeb damznyumq:“Ceh daxmeh dazmbah, lajfeq nyaengh iqlah, coq caez nyaengh iqlah, ma coq caez nyaengh iqlah...... ” Boux gvaqloh daengxywdywd, vunz yied humx yied lai. 走到一个人多的地方，老秃马光荣把纸牌挂到墙上，然后像和尚打坐一样靠墙坐着，双手合十，两眼半开半闭，嘴里呢呢喃喃不知道念些什么。 有人问：“师傅，你系边度黎介？” 老秃马光荣两眼微睁，轻轻地叹了一口气。因为他不大听得懂白话，只好继续呢喃：“节大乜大吧，拉非扬衣拉，嗦齐扬衣啦，麻嗦齐扬衣啦……” 行人纷纷驻足，人越围越多。 “Neix dwg guh gijmaz ne?” “Lumj dwg nam ging le……” “Nanzdauh dwg goengmo dahraix?” “Mbouj dwg goengmo, couhdwg goengbag.” Daeg hauxseng he gangj, “Daeuj gou cam de……Vei, goengsae, haemhrawz ok gijmaz max? Dwg vaiz rox dwg yiengz?” Vunzlai riengz dwk rw: “Dwg dan rox dwg gouh?” Raen de mbouj leix mbouj langh, daeg hauxseng haenx vid gen hwnj: “Mwngz mbouj gangj, gou couh dik mwngz mbat din he!” Lauxndoq Maj Gvanghyungz yathai lwgda, song fwngz bienq guh aen gyaq betgvaq he, daihsing hat: “Haidanz----bak maenz mbouj lai, maenz ndeu mbouj noix!” “这是做什么呢？” “像是喃经哩……” “难道是麽公来到？” “不是麽公，就是癫公。”一个年轻仔说，“我来问问……喂，师傅，后天晚上出什么码？是牛还是羊？”众人随声附和：“是单还是双？” 见他不理不睬，年轻仔撸了撸衣袖：“你不说，我要踢你一脚了。” 老秃马光荣睁开眼睛，两掌变成八卦式，大声吆喝：“开坛——百元不多，一元不少！” Sing lumj byajraez, haujlai vunz deng hwk dwk mbeilek liux, hoeng cix mbouj rox dwg gijmaz eiqseiq. Boux vunzsai cungnienz daep yangzgingq he ndaenj daengz baihnaj, oksing doeg fouq doiq gwnzciengz, doeg liux song sam bienq, haenh naeuz: “Mbouj loek! Mbouj loek!” Gangj le dawz bit okdaeuj, cau roengz gwnz ceijien bae. “Wn......yunghcih hix gig miz simgei ha! Nanz ndaej, nanz ndaej!” 声如雷鸣，很多人被吓了一跳，却不明白是什么意思。 一位戴眼镜的中年男子挤到前面，出声念墙上对联，念了两三遍，赞道：“不错！不错！”说着掏出笔来，把对联抄到烟盒纸上。“嗯……用字也很有心机啊！难得，难得！” Lauxndoq Maj Gvanghyungz lex bouxyangzgingq da he: “Miz maz simgei?” “Neix ga baihgwnz, 歼、癫、天 sam cih, caeuq ga baihlaj 应、命、令，nandauh mbouj dwg doengzyaemh doxwngq ma?” Lauxndoq ngaekngaek gyaeuj, daj ndaw daeh mbuk mbaw ceij he okdaeuj, ndenq hawj yangzgingq: “Neix dwg sawduzbyaj, ndawde miz dwzmaj, hix miz bingzmaj, gaeuj gakboux fukfaenh. Mbouj aeu cienz mwngz lo......” 老秃马光荣瞥了眼镜一眼：“有何心机？” “这上联，歼、癫、天三个字，与下联的应、命、令，岂不是同韵对应吗？” 老秃点点头，从衣袋内掏出一张纸片，递给眼镜：“这是雷公书，内藏特码，也有平码，看各人的福分。不收你钱了……” Seizneix, vunzlai cij vak singjgaeh, laxlawz goeng neix dwg cangbag gai max. Miz vunz couh deuz lo, hix miz vunz buenq saenq buenq ngawz, mbuk cienz daeuj cawx, mbaw haj maenz. Vunzlai sanq yaek caez seiz, miz daeg hauxseng daep maeggingq he byaij gvaqdaeuj, doiq Lauxndoq Maj Gvanghyungz naeuz: “Gaen gou bae, gou dwg gungh’anhgiz.” 这时，众人才恍然大悟，原来这人是装癫卖码。有人就走了，也有人半信半疑，掏出钱来买，一张五元。 众人都走得差不多时，一个戴墨镜的年轻人走过来，对老秃马光荣说：“跟我走，我是公安局的。” Lauxndoq Maj Gvanghyungz sim diuqbub, hoeng gig vaiq youh caemdingh roengzdaeuj. De dingq vunz lwnh, seizneix gij gingjcaz ndawsingz haemq ndeigangj, mbouj lumj seizgonq luenh moeb vunz lo. De mbouj vueng mbouj muengz gaen daegmaeggingq byaij, yawjyawj seiqcawq vunz noix, daj ndaw daeh dawz gij ngaenz gai max haenx okdaeuj, gungh bak lai maenz, faen guh song faenh, faenh ndeu yienh hawj daegmaeggingq: “Lajmbwn seiqhaij cungj dwg beixnuengx……gvaqlaeng gou gaij vaih guh ndei, nyinhcaen hagsib sam aen daibiuj……” Maeggingq ngawz yaep he, “yawjnaj mwngz dwg cofamh……” Laeglemx ciep ngaenz gvaqdaeuj, oet roengz daeh bae, cienqndang couh deuz. 老秃马光荣心里“格登”一下，但很快又慎定下来。他听别人说，现在城里警察很好讲，不像以前乱打人了。他不慌不忙地跟着墨镜走，看看四处人少，从口袋里拿出卖码的钱，总共一百多元，分为两份，一份递给墨镜：“天下四海皆兄弟……以后我改过自新，认真学习三个代表……” 墨镜迟疑了一下，“看在你初犯的份上……”迅速把钱接过来，塞进口袋，转身离去。 “Gaej deuz!” Song boux vunzsai cungnienz lanz daegmaeggingq roengz, “Cingj mwngz caeuq dou bae baicuzsoj dangq ndeu.”Youh vix Lauxndoq Maj Gvanghyungz: “Mwngz, hix aeu bae!” Laxlawz song boux vunzsai cungnienz dwg gingjcaz caen, maeggingq cix dwg huqgyaj. Lauxndoq Maj Gvanghyungz damznyumq: Ced meh de, cwzlwg ra vaizdaeg gwn cij, loek lai loek liux lo. “站住！”两个中年男子拦住了墨镜，“请你跟我们到派出所一趟！”又指老秃马光荣：“你，也要去！” 原来两位中年男子是真警察，墨镜则是个假货。老秃马光荣嘴里哝哝：妈的，黄牛犊找公水牛吃奶，大错特错了。 11 Daj ngoenzlwenz hwnj, Loz Dayangz couh nyaengq dwk soengqlaex, itcig nyaengq daengz ngoenzneix lajbanringz, cij ndaejhoengq hawj ndaw ranz daj baez dienhvah he. Daxboh naeuz, ndaw mbanj gaenq gietdingh, gvaq geij ngoenz, couh dwg bet nyied citgouj guhcai, cam Loz Dayangz ndaej mbouj ndaej vangq dauqma. Mboengqneix, Loz Dayangz caeuq sojcangj habsij bien lunvwnz mizgven cunghgyau ciuhnduj he, aenvih swhliu noix, de cingq siengj roengzmbanj guh diuzcaz ne. Dahyoux “sauheujvaiz” haemhneix deng cizbanh, Loz Dayangz mbouj rox aen cietcungcou neix baenzlawz gvaq, couh luenh daj dienhvah ra vunz gwnlaeuj. Cij miz song ndaek ndanggyonz ndaejhoengq, sam vunz couh doxhanh daeujdaengz aen yizlozsingz he, youq ndaw dadingh itmienh gwnlaeuj itmiengh yawjheiq. 十一 从昨天起，罗大阳就忙着送礼，一直忙到今天下午，这才给家里打了个电话。父亲说，村里已决定，过几天，也就是八月十九打斋，问罗大阳是否得空回来。 这段时间，罗大阳与所长合写一篇有关原始宗教的论文，由于资料欠缺，他正想搞个田野调查呢。 女友“虎牙妞”今晚值班，罗大阳不知道这个中秋节怎么过，就胡乱打电话找人喝酒。只有两个光棍得空，三人便相约来到一家娱乐城，在大厅里边喝酒边看戏。 Gouj diemj lai cung, yungjcangh byaujyenj hainduj lo. Youq ndaw yinhyoz nauhcumcum haenx, cibgeij dah lwgsau caekhaex niujnetnet doxlwnz okdaiz, yinx dwk gvanhcung bekfwngz、angqswenj、boqsauq，heiqfaenh dabdaengz aen gauhcauz he. Loz Dayangz hix caengz raen gvaq gij yungjcangh baenzneix dinj, caemqcaiq dwg lohgenz dem, cij miz song fengq baengz hung lumj mbawraeu nei goemqmaenh song aen “gihbwnjdenj”. Song boux baengzyoux ndanggyonz haenx ndwn hwnjdaeuj vad fwngz, bak ceg dwk gaen vunzlai swenj huhuhaha, yiengh lumj fat bagmou. Seixneix, soujgih yiengj lo, Loz Dayangz cijndaej buet ok rog bakdou daeuj ciepdingq. 泳装表演开始了。在狂热的音乐声中，十几名佳丽屁股扭扭依次出场，引得观众鼓掌、欢呼、吹哨，气氛达到一个高潮。罗大阳也没见过这么短的泳装，而且是光着膀子，只有两片跟枫树叶一样大的布料掩盖住两个“基本点”。两位光棍朋友站起来挥手，裂着嘴巴跟随众人大呼小叫，状若母猪癫发作。 这时，手机响了，罗大阳只好跑出门口接听。 “Gou dwg Gyanghnanz baicuzsoj, mwngz miz boux lauxyieng he heuhguh Maj Gvanghyungz?......De aenvih caben deng laengz lo.” Lauxndoq Maj Gvanghyungz! Loz Dayangz yaek swenj okdaeuj. Gyanghnanz baicuzsoj miz boux fusojcangj he, singq Moz, vunz heuh “Mozlauxyez”, caeuq Loz Dayangz haemq sug. Dienhvah daj gvaqbae, Mozlauxyez naeuz: “Gou camcam yawj, danghnaeuz mbouj youqgaenj, fad saek geij bak maenz，mwngx lingx vunz baema.” Loz Dayangz naeuz: “Fusojcangj fad fusojcangj, ej lauxgo mwngz!” Mozlauxyez riuhwhw: “Ndei gangj, ndei gangj! Mwngz cawx geij bau ien ndei gvaqdaeuj gonq……” “我是江南派出所的，你有一个老乡叫马光荣？……他因为诈骗被拘留了。” 老秃马光荣！罗大阳差点叫起来。 江南派出所有一个副所长，姓莫，人称“莫老爷”，与罗大阳很熟。电话打过去，莫老爷说：“我问问看，如果不要紧，罚它几百元钱，你把人领回去。”罗大阳说：“副所长罚副所长，操你哥！”莫老爷嘿嘿笑：“好说，好说！你先买几包好烟过来……” Loz Dayangz caeuq song daeg baengzyoux ndangbyonz haenx ganjdaengz baicuzsoj seiz, gaenq dwg byonghhwnz cib’it diemj cung. Mozlauxyez daiq gyoengqde bae lingx vunz, youh soengq daengz baihrog, riuhihi cam: “Ien ne?” Raen Loz Dayangz daj ndaw ci dawz hab bingj ndeu caeuq diuz ien fuzyungzvangz ndeu okdaeuj, Mozlauxyez saeqsing dwk eu gij fwen Liuzsanhcej: “Docih lo, docih seiqfueng gyoengq beixnuengx!......” Lauxndoq Maj Gvanghyungz naengh ndaw ci, gyaeuj goemz daengz bakaek, mbouj gangjvah. Cam de deng moeb mij deng, de ngauzngauz gyaeuj: “Laengndang sam bak maenz ngaenz, deng homh bae liux……” 罗大阳跟两位光棍朋友赶到派出所时，已是夜里十一点钟。莫老爷带他们去领人，又送到外边，笑嘻嘻问：“烟呢？”看见罗大阳从车里拿出一盒月饼，一条芙蓉王烟，莫老爷轻轻地哼起刘三姐的歌：“多谢了，多谢四方众乡亲！……” 老秃马光荣坐在车内，头垂到胸前，不说话。问他挨打了没，他摇摇头：“身上三百元钱，被搜光了……” Geij boux vunz daeujdaengz biendah giz baijdan gaigwn he, cauj liux geij deb byaek. Ronghndwen gaenq veqroengz baihsae, hoeng biendah lij miz haujlai vunz, mbangj caimax gwnlaeuj, mbangj ciengqgo diuqfoux, mbangj doxgot doxumj. Song daeg baengzyoux ndanggyonz haenx, cenj dep cenj caeuq Lauxndoq Maj Gvanghyungz gwn laeuj. Boux he naeuz, youh mbouj dwg gaj vunz cit feiz, lau diuzviz! Boux he gangj, beixnuengx, daeuj ndoek cenj he, gvaq song ngoenz gou cingj mwngz bae biuz lauxgawj! Loz Dayangz caengz dwk gyoengqde, gaej luenh gangj! Cienqnaj nai Lauxndoq naeuz, ngoenzneix dwg cietcungcou, aeu gauhingq di! Gvaq song ngoenz, raeuz itheij baema, ndaw mbanj yaek guhcai ne. 几个人来到河边饮食摊，炒了几个菜。 月亮已经偏西，但河边还有许多人，有的猜码喝酒，有的唱歌跳舞，有的相拥相抱。 两位光棍朋友，频频与老秃马光荣干杯。一个说，又不是杀人放火，怕个鸟！另一个说，兄弟，来干一杯，过两天我请你嫖娼！罗大阳瞪了他们一眼：别胡说！转脸安慰老秃说，今天是中秋节，要高兴点！过两天，我们一起回家，村里要打斋呢。 Lauxndoq Maj Gvanghyungz ngabngwk dwk: “运交华盖欲何求?未敢翻身已碰头！”Ngangx gyaeuj yawj ronghndwen, raemxda daj gwnznaj lae roengzdaeuj. Loz Dayangz bongxbongx mbaq de: “Gijyak doxbae, gijndei doxdaeuj……” Lauxndoq uetuet raemxda: “Gou dwg vaeg siengj daengz daxau gou……” “Seng laux bingh dai, byawz cungj mbouj miz banhfap ha……Mauzcujsiz hix mbouj miz banhfap.” “Dayangz, haisang haemhhaenx, mwngz rox gou vihmaz mbouj siengj daenj buhhauq hau lwi?” 老秃马光荣哽咽着：“运交华盖欲何求?未敢翻身已碰头！”抬头望月，眼泪从脸上流下来。 罗大阳拍拍他肩膀：“恶运过去，好运必来……” 老秃抹抹眼泪：“我是突然想到我老叔……” “生老病死，谁也没办法啊……毛主席也没办法。” “大阳，开丧那晚，你知道我为什么不想穿白孝服？” “Aenvih……vih gijmaz?” “De mbouj dwg dai bingh, dwg gwn ywnungzyoz gaggaj dai!” “A?......” “Gienh saeh neix mbouj ndei gangj doxok……Ae, conghced laemzlwk meh de, cienz dwg vihliux luzhozcaij!......Mwngz rox lwi, Vareux roengz bak maenz cienzcingz, lij miz ngeihcib gaen haeuxhau, vih gijmaz? Mwngz rox vih gijmaz? De dwg ndaw daeh miz ngaenz, ndaw sim miz fangz ha! Gij cienzcaiz daxau gou, cungj dwg baih youq laengfwngz de lo!” “因为……为什么？” “他不是病死的，是喝农药自杀的！” “啊？……” “这件事不好说出去……唉，他妈的个死窟窿，都是为了六合彩！……你知道吗，花僚下了一百元礼金，还有二十斤大米，为什么？你知道为什么？她是袋里有钱，心里有鬼啊！我老叔的钱财，都是败在她手上的啊！” “Lauxbanj lauxbanj!” Loz Dayangz heuh, “Caiq gya seiq bingz bizciuj!” “Dayangz, mwngz……mwngz lij siengj Vareux lwi?” “Gou……gaenq miz dah baengzyoux he lo.” “O, beij Vareux saundei ba?” “Beij mbouj hwnj……gag boux gag ndei ba.” “Mwngz mbouj rox ba, Vareux……de caeuq fuyanghcangj Yenj Siujvuj……” “Oo, gvaiq mbouj ndaej!......” “Yenj Siujvuj duz lwgndai dairaq neix!” “老板老板！”罗大阳叫，“再加四瓶啤酒！” “大阳，你……你还想着花僚吗？” “我……已经有一个女朋友了。” “哦，比花僚漂亮吧？” “比不上……各有各的好吧。” “你不知道吧，花僚……她和副乡长阮小武……” “呵呵，怪不得！……” “这个该死的野崽阮小武！” 12 Ndaw mbanj guhcai, haujlai vunz youq baihrog guhhong, cungj ganj ma lo; ganj mbouj ndaej ma, hix cungj geiq ngaenz dauq lo. Bineix gvaqdaeuj, Mbanjlozmax ciengzseiz nauh “noufangz”. Sojgangj duz “noufangz” haenx, bae mbouj raen ngaeuz, daeuj mbouj raen ingj, cij rox de baez ok, daengx mbanj doenghduz cungj aeu boihseiz. Yahgimq gangj, cijmiz cingj “Daeggaed” dauqma, cij naengz siu aen nanh neix.

壮语学院

	六 在乡里读初中时，马光荣和罗大阳同一个班，共一铺床，好得像一对亲兄弟。到县城读高中后，马光荣开始掉头发，擦了很多药都不见好，最后变成了“老秃”，整天戴着一顶军帽。因为怕传染，很多同学都不敢靠近他，罗大阳也渐渐地跟他疏远了。 一天晚上，正在上自习，老秃马光荣给全班同学传了一张字条：医生已诊断，马光荣的病不是传染病，这是肯定的，请同学们放心吧。 Roengz swsiz le, Maj Gvanghyungz caeuq Loz Dayangz bae denzgingcangz cet. Maj Gvanghyungz naeuz, gij bingh gou mbouj dwg binghlah, cingj mwngz cuengqsim. Loz Dayangz ngaekngaek gyaeuj, caeuq de lejlej doxgot baez ndeu. Maj Gvanghyungz raemxda roengzgub, naeuz: “Gou itdingh aeu gauj hwnj yihgoh dayoz, cihgeij yw bingh, yw mbouj ndei, couh nanz ra yah lo.” Loz Dayangz bwq riu hwnjdaeuj, nai de naeuz: “Ggyaeuj ndoq hix mbouj suenq gijmaz, aen gyaeuj Ciengj Gaisiz youh ndoq youh soem, doengzyiengh aeu ndaej Sung Meijlingz! Mwngz gauj hwnj dayoz, yah ndei gag rox miz.” 下自习后，马光荣和罗大阳来到田径场散步。马光荣说，我的病是不会传染的，请你放心。罗大阳点点头，和他轻轻地拥抱了一下。 马光荣流下了眼泪，说：“我一定要考上医科大学，自己治病，治不好，就难娶老婆了！” 罗大阳卟哧地笑起来，安慰他说：“秃头也不算什么，蒋介石的头又秃又尖，一样娶得宋美龄！你考上大学，好老婆自然会有。” Maj Gvanghyungz aw yaep he, sawqmwh youh danq gaemz heiq ndeu, naeuz: “Couhsuenq gauj hwnj dayoz, gou gij yienghsiengq banneix, de hix mbouj aiq maij dem lo……” “Byawz……byawz naeuz?” “Ndwencieng youq laeng goengnax nyangz de, daj ndaw lwgda, gou yawj okdaeuj lo.” 马光荣发了一会儿呆，突然又叹一口气，说：“就算考上大学，我现在这个模样，她也不会喜欢的了……” “谁……谁说的？” “过年时在舅舅家见到她，从眼睛里，我看出来了。” Maj Gvanghyungz gangj boux “de” haenx, heuh Hoz Siujvah, couh dwg Vareux, gvaqlaeng gaij guh Hoz Bonjgangh boux neix. Loz Dayangz sawqmwh miz di simvueng, miz di naeuq dauqndaw. Vareux lij dwg dah lwgnyez he ne, lij youq lajmbanj doeg cuhcungh ne, duz raq Lauxndoq neix….. Hoeng, caeuq dah lwgnyez wnq mbouj daiq doengz, Vareux cibsam bi cix rox cangndang lo, song ceh da hunghung de cix rox gangjvah lo. De byaij loh seiz, hwet neujnetnet, hawj gyoengq meh’ij yawjraen le, youq gyae dwk ndaq: Gyetgyet! Yawj di caekhangx de, mbouj aeunaj saekdi! 马光荣所说的“她”，叫何小花，就是后来改名何本康的花僚。 罗大阳突然有点慌乱，有点说不清的恼恨。花僚还是个小姑娘呢，还在乡下读初中呢，这个死老秃…… 不过，跟别的女孩不大一样，十三岁的花僚已经会打扮了，大大的眼睛已经会说话了。她走起路来，腰是一扭一扭的，让村里的小阿妈看到了，远远地骂：啧啧!这小屁股，长得多不要脸！ Gauhcungh aen yozgiz doeksat, haet he, Lauxndoq Maj Gvanghyungz bin hwnj faex bae doeg Yinghyij, aiq doeg ndaej maez lai lo, lumz liux cihgeij youq gizlawz, mbat fandingjdaeuj doek roengzdaeuj, gyaeuj faeg gwnz diegsuijniz, dangseiz couh daimawj gvaqbae. Yauyih caeuq gyoengq doengzhag gipmuengz ram de bae yihyen. Nagmq daengz byonghloh, de couh singj dauq, naengh gwnz danhgyaq riuhwhw dwk. Daj seizhaenx hwnj, gij yozsiz cingzcik de couh doek roengzrub, vunz hix bienq dwk yied ngoenz yied duix. Doeklaeng gauhgauj, faensoq cij hwnj daengz cunghconh. Hoeng de mij dienzbauq cunghconh, cinjbei bilaeng caiq gauj dayoz. 高中最后一个学期，一天早上，老秃马光荣爬到树上去读英语，或许读得太入迷了，忘了自己在哪儿，一个筋斗摔下来，头磕在水泥地上，当即昏死过去。校医和同学们急忙把他抬去医院。刚到半路，他就醒过来，坐在担架上嘿嘿地笑。从那时起，他的学习成绩一落千丈，人变得越来越蔫。最后高考，分数只上了中专线。但他没填报中专，准备来年再考大学。 Couh dwg Loz Dayangz ciep ndaej dayoz luzcij dunghcihsuh ngoenz haenx, daxmeh Maj Gvanghyungz laemx youq ndaw nazgyaj, ngoenz daihngeih couh gvaqseiq lo. Daxboh caeux cix mbouj youq, ndaw ranz lij miz daegnueng ga’gvez he aeu ciuqgoq, Lauxndoq Maj Gvanghyungz mbouj ndaej mbouj cuengq roengz gij dajsuenq gauj dayoz de, baenz liux Lungzbuenz Cunh Siujyoz boux daiqgoq lauxsae ndeu. 就在罗大阳接到大学录取通知书的那一天，马光荣的母亲晕倒在秧田里，第二天就去世了。父亲早已不在，家里还有一个瘸腿弟弟需要照顾，老秃马光荣不得不放弃复读考大学的打算，成了龙盘村小学一名代课老师。 Vareux doeg daengz cosam, yiengh yied bienq yied gyaeu, yozsiz cingzcik cix yied bienq yied yaez, de lij miz cungj mauzbingh damqgwn ndeu, hwnjdangz seiz cungj caeg gwn doxdaiq. Daxboh bik de gaij mingz Hoz Bonjgangh, dwg muengh de lumj Loz Dayangz nei gauj hwnj dayoz bonjgoh, yawjdaeuj nanz lo. Hoeng Vareux miz di bonjsaeh, couh dwg ciengqgo daegbied ndei dingq, youq daengx yienh cunghyozswngh doxdaz ndawde lij ndaej ciengj gvaq, ngoenzlaeng gauj haeuj cunghconh yiyau, gojlix miz maqmuengh. Yozyau lauxsae cungj gig maij Vareux, dah lwgnyez baenzneix saundei, bak youh gvai, byawz mbouj gyaez ha. Hoeng yaucangj Vangz Ginhgangh cix gig yiemz de. 花僚念到初三，人越长越漂亮，学习成绩却越来越差，而且她还有个贪嘴的毛病，上课时老是偷吃零食。父亲强迫她改名何本康，是巴望她能像罗大阳一样考上大学本科，看来难了。但花僚有个专长，就是唱歌特别好听，在全县的中学生比赛中还获得了奖呢，以后考个中专艺校，还是有希望的。 学校老师都很喜欢花僚，这样一位美少女，嘴巴又甜，谁不喜欢啊。但校长黄金罡却十分讨厌她。 Laxlawz, yaucangj Vangz Ginhgangh miz daeg lwg he, cingq doeg siujyoz, bingzseiz mbouj haengj sij cozyez, cix mbouj dingz mbouj duenh sij saenq hawj Vareux. Vangz Ginhgangh rox le, moeb daeglwg donq ndeu, mboujliuh roengzfwngz daiq naek, daeglwg deng dwk baenz bagmou bae, baenzngoenz nyengq hoz dwk swenj aeuyah. Neix bonjlaiz mbouj gven Vareux saeh, hoeng Vangz Ginhgangh cix nyinhnaeuz, gij vwndiz daeglwg de, cungj dwg Vareux cauxbaenz. Mboujlwnh coengz mingzcoh roxnaeuz yienghsiengq daeuj yawj, yaucangj Vangz Ginhgangh cungj mbouj lumj boux vunzbaz he. De hwet hung gen maengh, singgangj co’nyad, donq gwn sam gaen laeujget hix mbouj rox fiz, gij vunz gyauyuzgiz ndaw yienh roengzdaeuj, cungj miz di lau de. 原来，校长黄金罡有个儿子，正在读小学，平时不肯写作业，却不断地给花僚写信。黄金罡知道后，把儿子打了一顿，谁知下手太重，儿子被打成了母猪癫，整天歪着脖子嚷嚷要娶媳妇。这本来不关花僚的事，但黄金罡总认为，儿子的问题，都是花僚造成的。 无论从名字还是从相貌上看，校长黄金罡都不像个女人。她虎背熊腰，嗓门粗大，一餐喝三斤烈酒也不会醉，县教育局的人下来，都有点怕她。 Cuhcungh aen yozgiz doeksat, aenvih caeg mbaet gij maklaehcae yozyau gwn, Vareux deng heuh bae yaucangj bangunghsiz sij genjdauj, lij yaek fad 50 maenz ngaenz. Vareux euq naeuz, vunzlai cungj mbaet, vihmaz cix fad gou bouxdog? Vangz Ginhgangh mbat daj daiz, lwnh mwngz nyi, gou hix mbaet lo, gou dwg yaucangj, mwngz dwg lwi? Mwngz dwg duz iucing he, cienmonz cangloengh haih vunz! Vareux fwngz gaemh bakaek, daej hwnjdaeuj lo. Vangz Ginhgangh cimrourou cam de, bakaek dwg mbouj dwg lij yo gijmaz doxgaiq? Vareux ngauz gyaeuj dwk, sing daej hwkhwk. Vangz Ginhgangh riu lo, mbouj yo mbouj demh, guhlawz gawh baenzneix? Daeuj, hawj gou genjcaz baez he…… 初中最后一个学期，因为偷摘学校里的荔枝，花僚被叫到校长办公室写检讨，还要罚款50元。花僚争辩，大家都摘，为什么单罚我一个人？黄金罡一拍桌子，告诉你，我也摘了，我是校长，你是吗？你是个妖精，专门放蛊害人的！…… 花僚手按胸口，哭了起来。黄金罡盯着她问，胸口是不是还藏了什么东西？花僚摇着头，泣不成声。黄金罡笑了，不藏不垫，怎么鼓成这个样？来，让我检查一下…… Seizhaenx, cingqdwg banhaemh hwnj swsiz, ndaw laeuz banhgoeng mbouj miz boux lauxsae wnq. Vareux lau dwg swenj hwnjdaeuj, Vangz Ginhgangh vuengmuengz goemq bak de, doeklaeng, fwngz deng haeb sieng lo, gwnz naj lij deng vaz loij baenz geij coij. Vangz Ginhgangh naeuz, gou senhbu, mwngz deng gaihciz lo. Gyaudauj cujyin caeuq banhcujyin cungj dingjgeng yaucangj gaihciz yozswngh, hoeng Vareux cix mbouj nyienh caiq doeg roengbae, cihgeij buet ma ranz lo. Bohmeh cam bae cam dauq, de goj rox daej, cungj mbouj ndwet saek coenz vah. Gvaq geij ngoenz, yaucangj daiq banhcujyin daeuj guh gyahfangj, yaucangj doiq daxboh Vareux gangj, dahlwg mwngz caeg lwgmak, youh haeb lauxsae, yozyau mij soengq de bae baicuzsoj, suenq heuhguh ndei lo; bancujyin naeuz, dangyienz, raeuz gyauyuz fanghfaz caemh miz di vwndi, youq neix dou yiengq Hoz Bonjgangj dungzyoz boizlaex， muengh de dauq bae yozyau, camgya cunghgauj. 此时，正是晚自习时间，办公楼里没有其他老师。花僚害怕得尖叫起来，黄金罡赶紧捂住她的嘴巴，结果，手被咬伤了，脸上还被抓出几道血痕来。黄金罡说，我宣布，你被开除了。 教导主任和班主任坚决反对校长开除学生，但花僚却不愿再读下去，自己跑回家了。父母一再追问，她只是哭，一句话也不肯说。过两天，校长带着班主任来做家访，校长对花僚的父亲说，你女儿偷水果，还咬老师，学校没送她去派出所，已经算很好了；班主任说，当然，我们的教育方法也有问题，在此我们向何本康同学道歉，希望她回到学校，参加中考。 Dingj mbouj ndaej banhcujyin caeuq bohmeh gienq bae gienq dauq, Vareux youh dauq daengz yozyau. Hoeng baez raennaj yaucangj, roxnaeuz dingqnyi de gvangjbo hat vah, Vareux couh ndang nit ndang saenz, miz geij baez lij deng baenz “biucez”, mbouj ndaej mbouj gauj cuengqsa saek lwed. Yienghneix, mbouj daengz buenq ndwen, de youh dauq ranz lo. 在班主任和父母的反复劝说下，花僚又回到了学校。但每次见到校长，或在广播里听到她喊话，花僚就会全身发冷、颤抖，有好几次还害上“标蛇痧”，不得不做放血治疗。这样，不到半个月，她又退学回家了。 7 Youq dayoz, Loz Dayangz doeg cunghvwnz conhyez, rox loengh bit loengh maeg. De aeu gij gojsaeh Vareux guh goekgaen, sij baenz bien siujsoz ndeu, mingzcoh couh heuhguh Siujvah. Youq ndaw siujsoz, “Siujvah” daengxhag le, ndaejdaengz boux lauxbanj ndeu coenghcienz, bae doeg yisuz yozyau, doeklaeng baenz boux canghfwen he. Siujsoz youq gwnz cazci fazbiuj le, de daegdeih geiq cek he hawj Vareux, lij gab fouq sei he youq ndaw. Ndaw sei sij naeuz: Gaiq fwed mwngz lij miz mbanq lwi/Aen sim mwngz lij yaek bae louzlangh mbouj/Caen siengj iu mwngz/Caez bae ra rang’va/Caez bae ciengqgo……Gaej hawj fwed caiq deng sieng/Gaej hawj sim caiq louzlangh/Caj daengngoenz hwnjdaeuj/Hawj gij maqmuengh raeuz mbinmbangq…… 七 在大学，罗大阳学的是中文专业，会舞文弄墨。他以花僚的故事为原型，写了一篇小说，名字就叫《小花》。小说里，“小花”辍学后，得到一位老板的资助，上了艺术学校，最后成为一名歌唱家。小说在杂志上发表后，他特地给花僚寄回一本，还附上一首诗。诗中写道：你的翅膀是否还有疤痕/你的心是否还去流浪/多想邀你/一同寻找花香/一同歌唱……不要再让翅膀受伤/不要再让心流浪/等到太阳升起/让我们的梦想飞翔…… Vareux hawj de hoiz fung saenq he naeuz, cungj gvaqbae lo, gou hix mbouj caiq siengj bae louzlangh, dangqnaj gij lijsiengj ceiq mbwk gou, dwg youq cunhgunghsoj hai aen daisiuhden ndeu…… Gangj daeuj hix giuj, Vareux caen ndaejdaengz boux lauxbanj ndeu coenghcienz, youq cunhgunghsoj hai liux aen daisiuhden he. Boux lauxbanj neix, hix mbouj suenq laux, samcib caet bet bi, mingzcoh heuhguh Yangz Veij, dwg guh seng’eiq buenq faex, youq yienhsingz miz baenz geij doengh ranzlaeuz. Bi’gvaq, ndaw yienh gawjbanh ciet fwen yisuz, de giencoengh haj fanh maenz ngaenz, ndaej anbaiz youq gwnz bimusiz hawj canghfwen fat ciengj. Vareux caeuq doengzmbanj boux daxsauj he daibyauj Lungzdouz Yangh nijdui camgya bijsai, aeu ndaej ngeih daengj ciengj. Fat ciengj liux le, Yangz Veij cingj gyoengq bingzveij gwn siuyeh, Vareux hix deng heuh bae camgya, song vunz couh baenzneix roxnaj lo. 花僚给他回了一封信说，一切都过去了，我也不想再去流浪，目前我最大的理想，是在村公所开一个代销店…… 说来也巧，花僚真的得到一位老板的资助，在村公所开了一间代销店。 这位老板，也不算老，三十七八岁，名字叫杨伟，是搞木材生意的，在县城里有好几栋楼房。去年，县里举办山歌艺术节，他赞助了五万元钱，被安排在闭幕式上给歌手颁奖。花僚和同村一位大嫂代表龙头乡女队参赛，获得二等奖。颁奖过后，杨伟请评委们吃夜宵，花僚也被叫去参加，两人就这样认识了。 Vareux hai aen daisiuhden haenx, seng’eiq gig hoengh, mbouj rim bi, couh canh dauq goek lo. Boiz ngaenz seiz, Yangz Veij gangj, danghnaeuz mwngz mbouj yiemz gou geq, couh dawz ngaenz rom hwnjdaeuj, raeuz gezvwnh ba. Banh laeuj ngoenzhaenx, dwg seiq nyied ngoenz fwn gvaq mbwn rongh ndeu, gwnz mbwn fwjhau baenz duj, lumj faiqdanh nei, yuenxyiuyiu bi gvaq gwnz doenghnaz, bi hwnj gwnz Byalungzbuenz vainj rangfwd haenx. Yaek haemh, fwjhau deng nyumx baenz saek nding lo, miz baiz civa he, youq ndaw sing bauq, menhmenh hai ok mbanj daeuj. Civa ginggvaq rog dou cunh siujyoz, raq sing fwen ndeu, riengz rumzhaemh bi gvaqdaeuj, vaeg gyawj vaeg gyae, yaek lae yaek duenh: Daengngeonz yaek doek congh Aende rongh baenz youz Ciuq rox fap rox fouz Bae gouz aende dauq 花僚开的代销店，生意十分红火，不到一年，就赚够了本。还钱的时候，杨伟说，你不嫌我老，就把钱存起来，我们结婚吧。 办酒那天，是个雨后初晴的四月天气，天空中白云朵朵，像弹过的棉花，悠悠地飘过绿色的田野，飘上开满杜鹃的龙盘山。在白云被染成红色的傍晚，一排花车，在鞭炮声中，缓缓地开出了村寨。 花车路过村小学校门外，一阵山歌声，隐隐约约，不绝如缕，随着晚风飘荡： 眼看日头要落山， 日头亮亮闪金光； 恨哥不会念符咒， 求得日头返东方。 Rog dou henz daemz, geij boux lwgnyez cingq youq laj goreux doxyok guhcaemz. Sing fwen baez dingz, gyoengq lwgnyez couh hopngomx goreux, saetsaet ciengqciengq: “Daengngoenz yaek doek congh, aende rongh baenz youz……” Gwnz dingj faex sangsang haenx, miz duj vareux he, dingj mbouj ndaej lo, loenq ok ndangmeh, hoengzyamyam doek roengz raemx bae. Vareux naengh ndaw ci, lah ok rog cueng, raemxda doekbyoegbyoeg. Ndit haenq baenz feizbyaj Ciuq haeuj naj nuengx bae Ndit haenq baenz lwgfeiz Nuengx bae gou dailangh Nuengx yaek bae cix bae Sam mbouj seiz cix dauq Dauq ndij meh ndaem naz Dauq ndij raz fong buh …… 门外池塘边，几个小孩子正在木棉树下嘻闹。歌声一落，小孩子们便围着木棉树，又跳又唱：“眼看日头要落山，日头亮亮闪金光……”高高的树顶上，有一朵木棉花，终于坚持不住，离开了母体，划了一道红色，直落水中。 车里的花僚，望着窗外，泪珠簌簌而下。 日光好比雷公火， 映见妹脸哥忧伤； 日光辣辣逼妹走， 留下一人断肝肠！ 妹今想走妹就走， 久久也要回故乡； 回来同娘种田地， 回来帮哥补衣裳。 …… Civa yied bae yied gyae lo, hoeng gij fwen sugsag neix, cungjlix heux youq gemhrwz Vareux. Gij fwen neix mbouj rox dwg byawz eu, baenzneix ndeidingq, baenzneix siliengz…… 花车越走越远了，可那熟悉的山歌，依然在花僚的耳边萦绕。那是谁唱的歌呀，这么好听，这么伤感…… 8 Gij sing fwen siliengz haenx, mbouj rox buenx Vareux gvaq liux geijlai hwnz sim fwzfadfad, itcig daengz de lizvwnh dauqma. Song bi seizgan, daeggvan Yangz Veij bak fanh gyacaiz, cungj deng de doj seuq lo. Aenvih gezvwnh seizde Vareux mboujcaengz rim cibbet bi, mbouj ndaej dwnghgi, lizvwnh seiz, gangj liz couh liz lo. Yangz Veij gai gya ciiq de ndaej haj fanh maenz ngaenz, faen hawj Vareux sam fanh, naeuz dwg “ngaenz hed”. Cij miz Vareux gag rox, gij “ngaenz hed” neix dwg gijmaz eiqsei. Vareux dauq daengz ranz, daj ndaw fwngz daegnuengx buenz dauq aen daisiuhden yaek loem haenx, mbouj geij nanz youh dang liux cunhgan. 八 伤感的歌声，陪伴着花僚度过一个个寂寞的夜晚，直到她离婚回来。 两年间，丈夫杨伟的百万家财，全被他赌光了。由于结婚时花僚未满十八岁，不能登记，后来也没补办手续，离婚时，说离也就离了。杨伟把轿车卖了五万块钱，给了花僚三万，说是“磨损费”。只有花僚清楚，这个“磨损费”是什么意思。 花僚回到家，从弟弟的手中盘回了那个即将倒闭的代销店，不久又当上了村干。 Ngoenz ndeu yaek haemh, Vareux daj cunhgunghsoj gwih mohdoz ma ranzmeh, ginggvaq cunh siujyoz, de youh dingqnyi gij sing fwen sugsag haenx: Daengngoenz yaek doek congh Aende rongh baenz gim Ciuq rox fap rox mbin Bae cing aende dauq Vareux daengx ci roengz, si gij sing fwen neix ok gyawz daeuj. Daeg lwgnyez he lwnh de, boux eu fwen haenx dwg Maj Gvanghyungz lauxsae, ngoenznaengz cuengqhag le, de cungj youq ndaw rug eu rah ndeu…… Vareux nap yiengj song sing lahbah, sing fwen yat duenh lo. Miz raemxda daj gwnznaj Vareux doek roenghdaeuj. 一天傍晚，花僚从村公所骑摩托回老家，路过村小学，她又听到了那熟悉的山歌声； 眼看日头要落山， 日头亮亮闪金光； 恨哥不会飞天术， 牵得日头返东方。 花僚停下车，仔细辩认歌声的来源。一个小男孩告诉她，唱歌的人是马光荣老师，每天放学后，他都在房间唱一阵子…… 花僚按了两声喇叭，歌声嘎然而止。有眼泪从花僚的脸上滴下来。 Lauxndoq Maj Gvanghyungz guh minzban lauxsae, gaenq ndaej bet bi seizgan, aenvih sonhag cingzcik maqhuz ndei, seizneiz gaenq dang hwnj fuyaucangj. Gij vainj gwnz Byalungzbuenz, hai le loenq, loenq le hai. Vainj hai ndaej ndongq dangqmaz, hoeng cix mbouj miz vunz leixlangh, engq mbouj yungh gangj gij vadaengloengz baenz benq baenz benq haenx lo. Ndwenloeg ngoenz he, yangh gyaubujcan daeuj yozyau genjcaz gunghcoz, banringz youq cunhgunghsoj gwnhaeux. Vareux mbat yawj couh roxnaj, gyaubujcan cancangj, couh dwg seizgonq cuhcungh yaucangj Vangz Ginhgangh. Aiq dwg seizgan daiq nanz lo, roxrnaeuz dwg Vareux bienq lai lo, Vangz Ginhgangh gaenq mbouj geiq ndaej boux yozswngh deng de cingj gvaq neix. 老秃马光荣当民办教师，已有八年时间，由于教学成绩突出，目前还当上了副校长。 龙盘山上的杜鹃花，开了落，落了开。杜鹃花开得多么鲜艳啊，但根本没人理睬，更别说那一片一片的灯笼花了。 6月的一天，乡教辅站前来学校检查工作，中午在村公所吃饭。 花僚一眼就认出，教辅站的站长，就是当年的初中校长黄金罡。可能时间过去太久了，也可能花僚变化太大了，黄金罡没有想起这个被她整过的学生。 Maj Gvanghyungz hix daeuj lo, aenvih de hix dwg yozyau lingjdauj; duzma de----seizhaenx heuhguh “Maxguk”----hix gaen bouxcawj daeuj lo. “Maxguk” baez daeujdaengz, couh deng gekleiz sinyungse ndaek malangz ranz Lauxvuengz raeuqhumhum hangz dwk. Youq gyangdaiz, Vangz Ginhgangh laeuh aen siusik he: daengx yienh minzban lauxsae, bet nyied faenh couh aeu camgya conjcwng gaujsi. Ndaw vunzdoih, cij miz Maj Gvanghyungz dwg minzban lauxsae, ndigah daihgya cungj gingq laeuj hawj de, youh heuh de gingq cancangj vanj he. 马光荣也来了，因为他也是学校的领导；他的狗——当时名叫“马虎”——也跟了主人来了。“马虎”的到来，引起了陋壁信用社老王家一只大狼狗的强烈抗议。 席间，黄金罡透露一个消息：全县的民办教师，八月份就要参加转正考试。在座的，只有马光荣是个民办教师，所以大家都来敬他酒，又要他跟站长干一碗。 Geij vanj laeuj roengz dungx, miz vunz daezok “手抓饭” aen vwndiz neix, vih neix, Maj Gvanghyungz caeuq Vangz Ginhgangh dingjgingq hwnjdaeuj, boux mbouj fug boux. Vangz Ginhgangh gig hozndat, gaem vanj laeuj he, byaij daengz dangqnaj Maj Gvanghyungz, naeuz, hawj mwngz singjsag singjsag. Gangj dwk, dawz laeuj raix roengz dingj gyaeujndoq de bae. Maj Gvanghyungz mbat ngaem gyaeuj, daemj Vangz Ginhgangh laemx daengjhai gwnz namh. Vangz Ginhgangh ndang naek bak caet bet gaen, dangseiz laemx dwk song ceh da myonx hau. De hawj vunzlai fuz hwnjdaeuj, cuenjheiq yaep he, sawqmwh hat sing ndeu, coemj Maj Gvanghyungz laemx bae, gaemh youq gwnznamh, caenhrengz yaengx gaemxgienz moeb dwk. 几碗酒落肚，有人提出“手抓饭”这个语法问题，为此，马光荣同黄金罡争执起来，一个不服一个。黄金罡很是生气，拿起一碗酒，走到马光荣面前，说，让你清醒清醒。说着，把酒倒在他的秃顶上。 马光荣一低头，将黄金罡撞翻在地。 黄金罡体重百七八斤，当即摔了个两眼翻白。她被众人扶起来，喘息了一会儿，突然一声大吼，将马光荣扑翻，摁在地上，挥拳猛打。 Maj Gvanghyungz mbouj gamj yungh rengz dingjgeng, ndaeng deng moeb ok lwed lo; Vareux gvaqdaeuj beng, deng Vangz Ginhgangh mbat baet gen doi dwk soenndiengndieng. Vunzlai humx gvaqbae, mbouj rox baenzlawz ndei. Seizneix, “Maxguk” ndaenj haeuj ndaw daeuj, sab haeb haeuj gumq Vangz Ginhgangh bae. Cij dingqnyi “byala” sing he, mehvaq Vangz Ginhgangh deng sik bae vag ndeu, mbiengj gumq he loh youq lajda vunzlai. Gyoengq lauxsae guhmuengz ra faex gyaep ma, yienzhaeuh rag song vunz hwnjdaeuj. Aenvih cienz mbanj cungj ra mbouj ndaej mehvaq baenzneix gvangqlag daeuj vuenh, cancangj Vangz Ginhgangh baema seiz, mbouj ndaej mbouj yungh fan denzbeu he gyaeb haeuj hwet bae. 马光荣不敢用力反抗，鼻子被打出了血；花僚过来拉架，被黄金罡甩手推了个趄趔。众人围上去，不知如何是好。 这时，“马虎”挤开众人，照着黄金刚的屁股就咬。只听见“叭哧”一声，站长的裤子被撕开了一个大口子，半边屁股露在众人面前。老师们急忙找木棍赶狗，然后把两人拉起来。 因为全村都找不到那么宽大的裤子来换，站长黄金刚回去时，不得不用床单围住腰间。 Gvaq ndwen he, haujlai lauxsae daeuj doeklaeng haenx cungj ciep ndaej cunghcih camgya conjcwng gaujsi lo, Lauxndoq Maj Gvanghyungz cix mbouj miz faenh. Caet nyied cibseiq, Lauxndoq Maj Gvanghyungz gwn laeuj le, moenghmoengh manghmangh, byonghhwnz sij baenz mbaw “gausi” he, diep daengz cienz cunh caet aen mbanj---- 告 示 虎踞龙盘今胜昔，天翻地覆概而慷。 哀哉龙盘，今不如昔，地覆天翻，我心戚戚。不闻虎啸，但见乌啼；鬼鼠出没，灵猫遁迹。我有良犬，形影不离；原名马虎，本性细密；顽劣有度，忠诚无匹。人善人欺，马善人骑…… 即日起，马虎改名马金刚。各人好事为之，勿被狗咬。 特此告示。 罗马村村民 马光荣 Gausi diep okdaeuj mbouj nanz, cunhveijvei caeuq yozyau ciep ndaej dunghcih: aenvih ndangdaej miz vwndiz, Maj Gvanghyungz dungzci mbouj caiq hab guh lauxsae, ging yenzgiu, gietdingh mienxbae de Lungzbuenz Cunh Siujyoz fuyaucangj cizvu, doengzseiz cijsiuh de minzban lauxsae swhgwz. 一个月后，许多后面来的民办老师都接到了参加转正考试的通知，老秃马光荣却没份。 农历七月十四，老秃马光荣喝了酒，恍恍惚惚，半夜写了一张“告示”，张贴到全村七个屯—— 告 示 虎踞龙盘今胜昔，天翻地覆概而慷。 哀哉龙盘，今不如昔。地覆天翻，我心戚戚；不闻虎啸，但见乌啼；鬼鼠出没，灵猫遁迹。我有良犬，形影不离；原名马虎，本性细密；顽劣有度，忠诚无匹。人善人欺，马善人骑…… 即日起，马虎改名马金刚。各人好事为之，勿被狗咬。 特此告示。 罗马村村民 马光荣 告示贴出不久，村委会和学校接到教辅站通知：由于健康问题，马光荣同志不再适合担任教师，经研究，决定免去其龙盘村小学副校长职务，同时取消其民办教师资格。 9 Dauqma ngoenz daihseiq, hix couh dwg Maj Fuzlaiz okfaex ngoenz daihngeih, sojcangj huetyienz daj dienhvah daeuj, cam Loz Dayangz seizlawz ma danhvei. Loz Dayangz naeuz, gou seizseiz dingqcoengz cijveih, danghnaeuz miz saeh, song aen cungdaeuz couh dauqdaengz henzndang lingjdauj. Sojcangj naeuz, gou suenq diuzviz lingjdauj ma, lienz bouh ci he cungj mbouj miz. Loz Dayangz naeuz, mwngz suenq diuzviz, dou couh suenq bwnviz, dou itdingh ndaetfoegfoeg doxgiet youq seiqhenz ndang mwngz…… “Dahmahdih, mwngz cungj mauzbingh neix aeu gaijgaij.” Sojcangj cingqging hwnjdaeuj, “gou minghlingh mwngz ngoenzcog dauqma, haemhrawz cingjhek, singhgiz laeng ndaw dingh couh daeuj gaujhwz lo, cinjbei dizbaz mwngz dang fusojcangj.” Loz Dayangz miz di doeksaet. Nanzdauh sojcangj gangjriu? Youh mbouj siengq.

粤西土著

	太长了，没得看完，但是故事很不错！不知道发表在什么地方了没有？

阿依呀

	我觉得不要因为作者的“壮语”用词问题而否定这篇小说的艺术魅力。 因为小说中浓厚的民族、社会背景不是一般人能够很好去表述的， 或许在阅读的时候，我们更应该跟随故事来感受主人公的生活状态是不是够“壮族”，故事背景是不是够“壮族”。 难道不是吗？还有多少人能真正来关注我们普通壮族民众的生活状态呢？！ 换一个角度，假如这篇小说是用汉语来创作的，而作者的汉语用词更多的借用壮语读音用词的话，难道就可以削减这篇小说的艺术魅力吗？这些来自壮族民间底层的故事和生活难道不应该让更多的人来了解吗？ 假如换一个比喻，可以说《母猪癫》的风格就像赵本山拍的电视剧《乡村爱情》系列一样，就是一道乡土味十足的文化大餐。 但这样的壮族文化大餐何其少啊！

hacdu

	看了第一句就不想往下看了“Ngaenz mwngz couh mbouj yungh boiz lo,”其实可以这样读“Ngaenz mwngz xi mbouj sae(sei) boiz lo,”而不必借用汉近音

伤疤好咯

	Bagmou---口吐泡沫,四脚抽动的那种?

度莫

	Bagmou。 呵呵……

达阿弄

	很有意思,把壮乡山村的人文特色描写得淋漓尽致!看到浓时不禁哑然失笑!特别壮话音译成汉文时!

lihlohbu

	先把的汉字看了  很好 加分100

618

	QUOTE: 以下是引用hacdu在2009-2-28 19:27:42的发言： 看了第一句就不想往下看了“Ngaenz mwngz couh mbouj yungh boiz lo,”其实可以这样读“Ngaenz mwngz xi mbouj sae(sei) boiz lo,”而不必借用汉近音 “Ngaenz mwngz ci mbouj cae boiz lo,” 我也是这么讲的,但Cae这词不就是白话里的读音么 所以“Ngaenz mwngz laeg boiz lo,”"你就别还银子了"较好 好贴,收藏了

618

	标题为<Mou'meh bag>更顺口

gangjdoj

	这帮人，一两句话就想打死人，有本事你也写篇小说来看看。