《侬智高》（第一部壮文长篇历史小说）

路漫

	《侬智高》（第一部壮文长篇历史小说）    这是作品发表两年后，编辑部给广西作家协会申报的参评意见书——                    壮文长篇历史小说《侬智高》申报参评意见     广西作家协会：    本刊自1993年第一期至1995年第三期连载了韦一凡、 路漫合著的壮文长篇历史小说《侬智高》，历时二年半，合约16.8 万字（壮文折换单位字数）。这是历史上第一部使用壮文创作的长篇历史小说。   《侬智高》这部书， 成功地塑造了以侬智高为代表的一代民族英雄的人物形象；以恢弘的历史战争场面和真实的人文环境的描写， 再现了壮族人民抗击外族入侵、保卫疆土，反抗腐败王朝统治、 寻求中华民族大团结之路的不屈不挠的奋斗精神；它的生动、准确、 形象的民族语言（壮语）通过文字（壮文）为媒介， 对壮文文学语言的规范产生了积极影响，一定程度上推进了壮文文学创作的进一步繁荣。    由于壮族以前没有统一文字的历史原因， 作为壮族民族英雄之一的侬智高，只有“传说”没有“形象”， 无论是从认识角度或是从研究角度来说，人们还是处于“模糊”阶段，《侬智高》的发表， 无疑为人们提供了对侬智高“再认识”的不可多得的文献， 从而一定程度上对激发壮族人民自尊、自信、自强的民族精神起到积极的作用。    由于历史上统治阶级对壮族的偏见， 壮族人民世世代代为民族团结、祖国统一而洒热血、 抛头颅奋斗不息的史迹为人们所认知的并不多，或者说书面记载的较为鲜见， 《侬智高》的发表， 填补了这一“空白”，这无疑也是一部民族教育、爱国教育的好教材。    壮文的历史只有数十年，壮文文学创作的历史更短。 壮文推行工作之初，曾有人断言，壮语词汇贫乏，不宜作为文学创作的语言。 因此，在用壮文进行文学创作的探索中，人们先故事，而散文，而小说，而且仅限于短篇及至中篇（二万字以下）， 《侬智高》第一次推出长篇，而且一炮打响，这对壮文的推行、壮文文学创作的发展、 壮族文化的促进和繁荣所起的作用是不言而喻的。    作品发表以后，众多读者来信表示由衷的高兴和振奋， 纷纷要求交出版社成书出版，并提前预订购书，可见其影响之深、之远。    在此，我们特向广西作家协会申报， 建议推荐《侬智高》参加全国第四届少数民族文学作品评奖，请审核。 致礼！                                           广西《三月三》杂志社  壮文版编辑部                                                                                                                                            1997年五月     特别说明：原作品完全是壮文，为了让不懂壮文的贝侬以及对壮文有深刻成见（一贯抱着“敬而远之”“义愤填膺”，“束之高阁”的态度）的人有个大概的印象，所以特附上“汉字壮读”，实为无奈，但绝不是为壮文“注音”，请贝侬们能谅解！ ————侬智高（1024——1055），广源州（今广西靖西县）人。壮族首领。抗击交趾入侵，保卫疆土；起兵反抗腐败的宋王朝统治。                                        NUNGZ CIGAUH侬智高                                                                                                                            Veiz Yizfanz韦一凡 Loh Manh路漫                                           Moegloeg目录 it.  Bienqvaq Ndang Lungz 一、 变化儾龙            ngeih.Gya Caeuz Guek Nanh 二、家仇国难 sam. Lwg Ciep Boh 三、勒接侼                       seiq.Sim Hoengh Aek Gvangq 四、心晎膉咣 haj. Duzyiuh Soengq Geiz 吓、读鹞送旗              roek. Vuengzhaeuh Najraiz 坴、皇后那唻 caet. Ram Guencaiz Okbing 七、抩棺材遌兵           bet. Bakraeh Buek Gyauhcij 八、兡鋫驳交趾 gouj. Soudauq Diegsaet 九、收辺坻失                cib. Sim Rongh Ceiqheiq Sang 十、心朗志气槡 cib'it. Hwnj Saw Yunghcouh 十一、佷书邕州          cibngeih. Gven Dou Maenhndaet 十二、毌閗鍆埿 cibsam. Gaj Gaeq Gwn Laeujlwed 十三、嘎鳮哏溇淕    cibseiq. Dwk Roengz Yunghcouh 十四、徳躘邕州 cibhaj. Humx Gung Gvangjcouh 十吓、阍攻广州        cibroek. Giuj Gaj Soengq Ciengq 十坴、巧嘎宋将 cibcaet. Gaemh lix Yangz Vwnzgvangj 十七、擀赲杨文广 cibbet. Meh Lwg Ging Yungh Bing 十八、姆勒啨用兵   cibgouj.Haenq Hoenx Gveihyinzbuj 十九、鞎掍归仁铺 ngeihcib. Vahlwnh Doeklaeng 二十、话論趃踜

季人

	原来路漫老师还有这样的著作啊！真希望能够拜读。 韦一凡也是咱们上林老乡，我所在中学的学长。呵呵。

勒茂21世纪

	向在壮语文工作岗位上做实事而不说空话、为子孙后代留下浩瀚母语知识财富的的路漫老师致敬！

郁水啸翁

	季人贝侬，本网站介绍的两本壮文新书你都表示感兴趣，说明你确实是个有心人。 我也很想拜读《侬智高》，但不知哪里有售。我对壮族社会经济文化等各方面都感兴趣。就壮文而言，我很想知道壮族作家是怎样在不用或者少用汉语借词的情况下用壮族民族词语思考并塑造人物形象的。 建议楼主粘贴有关该书的参评结果以及销售状况。这不但可以补充说明“申报参评意见书”中没有明说的事实，同时，可以改变那些对壮文一贯抱着“敬而远之”、“义愤填膺”、“束之高阁”态度的人的偏见。 我希望，继《侬智高》之后，壮族贝侬有人用壮文创作《刘三姐》、《博庭姐夫》、《楼定卣（？）》、《歌王》、《达稳》等长篇小说，推动壮族文学的繁荣以及壮文的进一步规范。

红棉树

	与路漫老师的交往已经有了不少时日了，但是我也一直不知道用壮文来撰写的《侬智高》是有路漫老师参与写作的，真是惭愧。在此我也向路漫老师表达深深的敬意！ 郁水啸翁 先生关于该书的参评结果与销售情况，我觉得没有实在的意义和价值。很简单，号称1800万人口的壮族，母语文识字率有多少呢？往上面增加一个参评结果和销售情况，是无法改变这样的一个尴尬状况的。 另外，关于用壮文创作其他作品的意见，我很支持，唯一反对的就是《歌王》。这是一个既不是壮族本身民间传说、又没有在正史野史里出现过的人物，其情节无非是用一个虚假的历史、妄图去歌颂现代壮汉和平共建广西的现实，产生了美好愿望与历史事实的矛盾，这不只是粉饰太平的问题了，而是对历史的严重践踏了。这个问题我们已经多有评论，不再赘述。

季人

	我平时比较注意和壮族有关的书籍，陆续也买了一些，可惜在书店看到的并不多。

韦布曼

	壮族的赵姓、农姓贝侬，侬智高是你们的先祖。

勒茂21世纪

	下面引用由韦布曼在 2003/08/29 08:50am 发表的内容： 壮族的赵姓、农姓贝侬，侬智高是你们的先祖。 之所以这么说，那是因为侬智高起义被北宋镇压以后，侬部人为了逃避朝廷的捕杀和迫害，一部分人将“侬”姓去掉了单人旁而变成了“农”，一部分侬部贵族则向北宋投诚，或自愿或无奈地接受了北宋王朝对他们“恩赐”的国姓——赵。如今，广西中越边境一带的靖西、大新、天等、德保等地，一直连绵到云南文山州和越南北部的高平、谅山一带，农姓和赵姓的族人比比皆是，这明显是当年南天国的遗民。

郁水啸翁

	本着繁荣文艺创作的“双百”方针，如果有人有精力创作，《歌王》也应该放在视野里加以考虑。 繁荣文艺创作，应该什么都可以创作。如果以前有人写了不符合历史事实的杜撰作品，那么，写个既符合历史事实，有符合文艺创作规律的作品，应该说是值得提倡的。

勒茂21世纪

	路漫老师，勒茂我已经望眼欲穿了，请您尽快将大作《侬智高》分期发表，以飨众贝侬。

那里

	可惜从小没有受到壮文教育，以后能有更多的壮文小说最好了。壮文不应藏之深闺中。

路漫

	勤茂贝侬，非常抱歉，目前我的时间很“紧”，每天上网的时间不到一小时，所以发言就很少了。至于《侬》这篇文章，我会争取时间续上的，但容我“迟钝”一些，毕竟年岁已经“行之就火”了。

勒茂21世纪

	给路漫老师施加了不应该的压力，十分抱歉。 路漫老师年岁已高，这是我们所知道的，不过您从来不自称老人家，我对您是敬重有加。

浪人

	可喜可贺！

路漫

	it. Bienqvaq Ndang Lungz   一、变化儾龙          Nungz Cigauh dwg Soengqciuz Bouxcuengh  bouxdaeuz ak he,de dai le gaenh cien bi daeuj,Bouxcuengh coengzlaiz mbouj lumz gvaq de.Seizneix,youq Coj-Yougyangh lij riuz miz haujlai gojgaeq de,ndawde miz cit he naeuz:侬智高嘚宋朝甫壮甫头噁唏，僣殆咧近千嗶斗，甫壮从来踎惏卦僣。时内 呦左右江哩蹓眉好赖故嗘僣，禸僣眉齣唏詉：    Nungz Cigauh seiziq gig gaenx,doengxngoenz hojlienh goengfou,banhaemh gungdoeg bingsaw.Ngoenz-naengz haetromh hwnqcongz,swiqnaj le de cungj haengj sien gwn boi "cazleihndang" he,aeu daeuj cangq ndang raeh uk.Dangseiz,ranz Nungz ciengx miz dah lwggyax ndeu,coh heuh Veiz Sifung,youz de cienmonz liuhleih Nungz Cigauh.Veiz Sifung ngoenzngoenz daih'it gienh saeh couh dwg hawj Nungz Cigauh cung boi caz he,cuengq youq gyaeujcongz gwnz cazgei,yienzhaeuh heuh Nungz Cigauh hwnqcongz.Caj Nungz Cigauh swiqnaj ndaej le,caz hix cimq ok feih lo,Nungz Cigauh gwn hwnjdaeuj daegbied hom. 侬智高时吚极勤，晍昀苦练功夫，班晗攻读兵书。昀能嚇腝睅床，涗那咧僣总悙先哏杯“茶利儾”唏，殴斗壮儾鋫腛。当时，兰侬养眉妲勒傢裊，倬呺韦氏凤，由僣专门料理侬智高。韦氏凤昀昀第一件事就嘚嘘侬智高冲杯茶唏，奘呦苟床埂茶几，嘕后呺侬智高睅床。蹅侬智高涗那礼咧，茶喺浸遌味啰，侬智高哏佷斗特别菡。        Nungz Cigauh rim ngeihcib bi ngoenzhaenx,baihdoeng ngamq wenj,Veiz Sifung youq aen boi nyawhhau he cung ndei caz,dawz caz byaij haeuj rug Nungz Cigauh,mbouj ngeix baez doeksaet he,cijraen muenx rug ronghsag,iengj gim migmig,mokhau mbinfed,gwnz congz miz duzlungz he ninz gutgungq dwk.Veiz Sifung simvueng rigrig,song fwngz baez soeng,cazboi baez byaed,boihnyawh  boemz vaih lo.De vuengmuengz buetok rug,buet bae lwnh daxmeh Nungz Cigauh Daxnungz nyi.Daxnungz dingq le,angq dangqmaz,baiq mbwn naeuz:"Miz fuk!Miz fuk!Lwg gou yienzlaiz dwg lungz bienqbaenz ha!"Veiz Sifung hoenzbek caengz dingh,Daxnungz angqangq yangzyangz rag de haeuj rug Nungz Cigauh bae,lij raen ngeungeu mokhau mbin ok cueng bae.Nungz Cigauh ngamq roengz congz,raen daxmeh daeuj,muengz dongx:"Daxmeh,romh ha!"Daxnungz angq cam:"Haxbaenh mwngz guh yawz lu?"Nungz Cigauh cingsaenz gvaekgvaek,najhai najrongh naeuz:"Haxbaenh gou loq fangzhwnz,dieb fwj caij mok,muengh yawj lajmbwn.Raen doengh naz he loegcak reuq lo,gou youq gwnzmbwn caux fwj vanq fwn,gouq lix loegcak.Gou mbin daengz najdou couhfuj Yunghcouh,roq sam baez gyong,douhung mbouj hai,huj lo,couh heuh rumz hemq fwn,dongj hai bakdou couhfuj.Gou youh mbin daengz gwnz goengdienh Gyauhcij Vangzgoz,baez ndingq boinyawh,fwnraq doeksasa,baez boemz boinyawh,byajyap myabmyab,hunglung sing ndeu,byajbag goengdienh lak loemq,vih vunzcaen baukcouz lo!"Veiz Sifung naeuz:"Haxbaenh boinyawh boemz vaih,yienzlaiz dwg mwngz yienh ndang lungh fap ha!"Daxnungz naeuz:"Docih gwnzmbwn hawj lwg gou dakmoengh,nyienh lwg gou daengzcog baihnaj ronghsag,daih yienj lungzhuj bonjlingx,youq lajmbwn ceng ak."Youh doiq Veiz Sifung naeuz:"Sifung,mwngz raen Cigauh bienq ndang lungz,dwg vunzgviq!Hawj Cigauh baiq mwngz guh cej,gou nyinh mwngz guh lwg,dajneix mwngz riengz Cigauh doegsaw lienh goengfou,yawhhbienh bang de guh baenz daihnieb!"Veiz Sifung angqbuepbuep,sikhaek baiq Daxnungz sam baiq:"Dingq vah daxmeh!"Nungz Cigauh hix baiq Veiz Sifung sam baiq,Veiz Sifung muengz fuz de hwnjdaeuj.侬智高晽20嗶昀拫，排东啱煾，韦氏凤呦嗯杯玉皓唏冲婑茶，鍀茶挀逅麀侬智高，踎議畁揬失唏，只腀满麀朗嗦，炴金爢爢，暯皓鴖冹，埂床眉读龙唏囜尳弜徳。韦氏凤心慌嚦嚦，双摓畁松，茶杯畁怭，杯玉搫坏啰。僣慌忙蹼遌麀，蹼呸論噠姆侬智高妲侬耴。妲侬听咧盎当嘛，拜暪詉：“眉福！眉福！勒佝原来嘚龙变捹哈！”韦氏凤魂魄曾定，妲侬盎盎洋洋揦僣逅麀侬智高呸，哩腀喓喓暯皓鴖遌窗呸。侬智高啱躘床，腀噠姆斗，忙詷：“噠姆，覶哈！”噠侬盎嘇：“跲逩儚搰喩嚕？”侬智高精神唂唂，那开那朗詉：“跲逩佝艪髣脝，蹀乀踩暯，望腧拉暪。腀垌那唏六作熮啰，佝呦埂暪造乀捥汾，救赲六作。佝鴖蹬肭閗州府邕州，摞三畁冏，閗宏踎开，火啰，就呺冧噉汾，挏开兡閗州府。佝又鴖蹬埂宫殿交趾王国，畁擰杯玉，汾溂涋沙沙，畁搫杯玉，豝唊嘜嘜，轰隆声裊，豝扒宫殿鞡瀶，为倱亲报仇啰。”韦氏凤詉：“跲逩杯玉搫坏，原来嘚儚现儾弄法哈！”噠侬詉：“多谢埂暪嘘勒佝托梦，愿勒佝蹬胙排肭朗嗦，大显龙虎本领，呦拉暪争噁。”又对韦氏凤詉：“氏凤，儚腀智高变儾龙，嘚倱贵！嘘智高拜儚抇姐，佝认儚抇勒，打内儚踉智高读书练功夫，预便帮僣抇捹大业。”韦氏凤盎卟卟，即嘿拜噠侬三拜：“听话噠姆！”侬智高吔拜韦氏凤三拜，韦氏凤忙扶僣佷斗。       Dajneix,Nungz Cigauh caeuq Veiz Sifung ngoenzngoenz doxbuenx,caez doegsaw lienh goengfou.Mbwnmomj,Nungz Cigauh gwih max hoengz,Veiz Sifung gwih max hau,songde yaengx bien fad max sien heux mbanj gien he,yienzhaeuh bae dinbya diegbingz lienh max nyingz naq.Veiz Sifung dawz diuz mbok he cug youq nye faex,Nungz Cigauh daj bak yamq baihhaenx fad max buet bae,nyeux gyaeuj nyingz naq,lienz nyingz cib ci,cici baek haeuj mbok.Sou gung le,youh lienh cax,gwnz max lienh,roengz max youh lienh,suglienh dangqmaz.打内，侬智高奏韦氏凤昀昀跺伴，齐读书练功夫。暪熳，侬智高犪马红，韦氏凤犪马皓，双僣抰鞭払马先绕板圈唏，然后呸蹾岜坻平练马盁镎。韦氏凤嘚条簚唏捽呦枽棐，侬智高打百嚈排拫払马蹼呸，邎苟盁镎，连盁十支，支支苝逅簚。收弓咧，又练鉔，埂马练，躘马又练，熟练当嘛。          Miz ngoenz ndeu,Nungz Cigauh cingq youq henz daemz naj Gvangjyenz couhfuj nyingz naq,lienzlienz nyingz,lienzlienz con gvaq conghmbok."Caen lek!"Fwt miz vunz hemq ndei.Nungz Cigauh baez yawj,daxdoeng mumhhau raezrangh he coh de riunyumj.Nungz Cigauh yiengq daxgoeng yaengx fwngz naeuz:"Cingj bouxlaux son'gyauq!"Daxgoeng daj ndaw genbuh gvangqlangh de dawz ok gaiq baengzdoj he,venj hwnj gwnz goliux,naeuz:"Danghnaeuz naq mwngz ndaej nyingz mbongq gaiq baengz neix,couh suenq goengfou daengzgya lo."Nungz Cigauh naemj,gou nyingz ndaej mbongq mbokfaex,lij nyingz mbouj mbongq gaiq baengz he?De beng gung dap naq,naq he nyingz gvaqbae,baek mbouj haeuj baengz,dauq hawj baengz danz doxdauq.De lienzlienz nyingz sam naq,naqnaq baenzneix.Daxgoeng rub mumh riuhaha:"Yaek guh baenz daihnieb,lij aeu lienh dem!"Nungz Cigauh lienzmungz gvih baiq,yiengq daxgoeng gouzgyauq.Daxgoeng youh daj ndaw genbuh gvangqlangh haenx dawz ok sam ci naq hawj de,daengq de caiq guh fag gungdiet loeg cib gaen naek ndeu,ngoenzngoenz lienh,goujgouj betcib it ngoenz le,henz daemz goliux haenx nye duengq daengz gwnz deih seiz,couh dawz naq nyingz coh Bengingh,danghnaeuz nyingz deng Soengqvuengz Cau Cinh,baez vad fwngz naq couh dauq,couh ndaej gawj geiz okbing,maeuqsuenq daihnieb......gangj le,daxgoeng fwt mbouj raen ngaeuz,mbouj rox bae gyawz lo.眉昀裊，侬智高正呦冄沊肭广源州府盁镎，连连盁，连连趈卦窻簚。“真婯！”喸眉倱噉婑。侬智高畁腧，噠公鼆皓嚟哴唏倬僣膫忎。侬智高向噠公抰摓詉：“请甫佬搎教！”噠公打禸肷襥咣哴僣嘚遌块嘭土唏，挽佷埂楇柳，詉：“当詉镎儚礼盁鋩块嘭内，就算功夫蹬家啰。”侬智高戁，佝盁礼鋩簚棐，哩盁踎鋩块嘭唏？僣捠弓搭镎，镎唏盁卦呸，苝踎逅嘭，辺嘘嘭弹跺辺。僣连连盁三镎，镎镎捹内。噠公扖鼆膫哈哈：“捳抇捹大业，哩殴练忝。”侬智高连忙跪拜，向噠公求教。噠公又打禸肷襥咣哴拫嘚遌三支镎嘘僣，噔僣再抇発弓铁坴十斤靹裊，昀昀练，九九八十一昀咧，冄沊楇柳拫枽趤蹬埂地时，就嘚镎盁倬汴京，当詉盁帄宋皇赵祯，畁撶摓镎就辺，就礼举旗遌兵，谋算大业……讲咧，噠公喸副踎腀僥，踎嚕呸踷啰。         Dajneix le,Nungz Cigauh ngoenzngoenz lienh naq,hwnj rumz doek fwn cungj mbouj yiet.De goengfou ngoenz beij ngoenz ak,gvaq ndwen he,naq ndaej nyingz mbongq ganjfaex,gvaq song ndwen,naq ndaej nyingz byoengq rinranx.Henz daemz nye goliux yied duengq yied daemq,liz deih lij miz cik ndeu lo,Veiz Sifung ngoenzngoenz bae rau.Nungz Cigauh engqgya haenqsim lienh.Ngoenz ndeu banhaet,rumzliengz bae ci,nyeliux baet daengz gwnz deih,Veiz Sifung angq hemq:"Nyeliux dog daengz deih lo!"Nungz Cigauh sikhaek beng gung dwk naq,hoeng rumz dingz le,nyeliux youh liz deih lo,de cijndei sou naq hwnjdaeuj.Daengz daih betcib ngoenz,sijsaeq yawj nyeliux,miz rumz dog daengz deih,rumz dingz youh liz deih conq lai.Nungz Cigauh caj mbouj daengz ngoenz doeksat,de din swix dieb nyeliux,dawz naq nyingz coh Gingsingz.Ngoenzhaenx,Soengqciuz vuengzdaeq Cau Cinh ngamq hwnj congz,dahhoiq dawz raemxswiqnaj daeuj,"dang"sing ndeu,ci naq he nyingz fan batnaj gim.Gek yaep ndeu,vuengzdaeq cingq yaek roi gyaeuj,ci naq he youh dwk vaih gaiq gingq bae.Dahhoiq hemq sing ndeu,gip naq hawj vuengzdaeq yawj.Cau Cinh ciep naq cingq naemj,daihsam ci naq youh nyingz daeuj,caen yiemj,naq daj goekrwz mbin gvaq,cadi aeu mingh de lo.Vuengzdaeq lienzmuengz heuh Guengammbwn daeuj,cam:"Lienz nyingz daeuj sam ci naq,miz maz ciudaeuz?"Guengammbwn dawz ok baujgingq,ciuq yawj naq le,gvih naeuz:"Vuengz ha,neix dwg Namzmanz Nungz Cigauh nyingz daeuj,ndaek vunz neix caen mbouj ndaej ha,cij vih de simgip,mbouj caj nyeliux dog deih,couh nyingz naq lo,vuengz gou cix deuz gvaq cainanh.Danghnaeuz caiq caj ngoenz dem de cij nyingz naq,vuengz gou couh nanz deuz giepsoq lo."Vuengzdaeq dingq le,hwk dwk hanhheu rim ndang.打内咧，侬智高昀昀练镎，佷冧湥汾总踎歇。僣功夫昀比昀噁，卦朊唏，镎礼盁鋩杆棐，卦双朊，镎礼剻碄舑。冄沊枽楇柳越趤越伅，离地只眉尺裊啰，韦氏凤昀昀呸撓。侬智高更加狠心练。昀裊班嚇，冧凉畁吹，枽柳揊蹬埂地，韦氏凤盎噉：“枽柳掇蹬地啰！”侬智高即嘿捠弓徳镎，訌冧停咧，枽柳又离地啰，僣只婑收镎佷斗。蹬第八十昀，仔细腧楇柳，眉冧掇蹬地，冧停又离地寸赖。侬智高蹅踎蹬昀跿煞，僣蹾倠蹀枽柳，嘚镎盁倬京城。昀拫，宋朝皇帝赵祯啱佷床，妲僡锝淋涗肭斗，“噹”声裊，支镎唏盁翻叭肭金。隔曀裊，皇帝正捳蕾苟，支镎唏又徳坏块镜呸。妲僡噉声裊，扱镎嘘皇帝腧。赵祯接镎正戁，第三支镎又盁斗，真险，镎打唂聏鴖卦，差哋殴命僣啰。皇帝连忙呺官监暪斗，嘇：“连盁斗三支镎，眉嘛兆头？”官监暪锝遌宝镜，照腧镎咧，跪詉：“皇哈，内嘚南蛮侬智高盁斗，鈉倱内真踎礼哈，只为僣心急，踎蹅枽柳掇地，就盁詉啰，皇佝只逃卦灾难。当詉再蹅昀忝僣吇盁镎，皇佝就难逃劫数啰。”皇帝听咧，嚇徳汗蕘晽儾。        Nungz Cigauh nyingz caez sam ci naq,lienzlienz vad fwngz,mbouj raen naq dauq;rox daihsaeh mbouj ndei,gipmuengz caeuq gietbaiq beixnuengx Vangz Veij,Vangz Swhmi siengliengz gawjsaeh saedceij.Song boux cungj naeuz:"Fanj ba!ngoenz neix mbouj fanj,lij caj ngoenz lawz!"侬智高盁齐三支镎，连连撶摓，踎腀镎辺，嚕大事踎婑，急忙奏结拜贝侬黄玮、黄师宻商量举事日子。双甫总詉：“反吧！昀内踎反，哩蹅昀楽！”          Yienghneix,Nungz Cigauh gawj geiz daiqlingx geij fanh bingmax,gung Yunghcouh,humx Gvangjcouh,bik daengz Ginghcouh Sienghgyangh,Soengqciuz vwnzvuj bak guen simvueng mbeilek......样内，侬智高举旗带领几万兵马，攻邕州、阍广州，逼蹬荆州湘江，宋朝文武百官心慌脢囄……            Yienghneix,baenz cien bi daeuj,vunzraeuz ciuhciuh daihdaih damzlwnh Nungz Cigauh,gojgaeq Nungz Cigauh caemh ciuhciuh daihdaih riuz roengzdaeuj.Gwnzbiengz riuzgangj dingzlai cungj daiq miz saenzvah feihdauh.Lajneix gij goj haenx cix dwg goj caensaed.样内，捹千嗶斗，倱偻僦僦代代谈论侬智高，故嗘侬智高僝僦僦代代蹓躘斗。埂牓蹓讲亭赖总带眉神话味道。拉内叽故拫茲嘚故真实。

勒茂21世纪

	Ndei yawj! Gyombaiq Lohmanh Lauxsae!

路漫

	Ngeih.  GYA CAEUZ GUEK NANH家仇国难        Mbanjranz Nungz Cigauh youq Gvangjyenzcouh.Gvangjyenzcouh couh dwg seizneix Guengjsae Cingsih rangh neix.Daxboh Nungz Cigauh heuh Nungz Cenzfuz,dwg Gvangjyenzcouh couguen.Couguen bien'gyaiq mbouj yungzheih dang,Gvangjyenzcouh liz Gingsingz gyae,liz Yunghcouh hix miz gaenh cien leix,gyaudoeng gig mbouj bienh,caen dwg bya sang vuengzdaeq gyae!Soengqciuz vuengzdaeq Sungyinzcungh youh ngawz youh yak,gaemh beksingq yungz vunzdig,cap daihbuek bingmax youq Gingsingz,baujhoh vuengzvih;bien'gyaiq cix noix bing noix ciengq,mbouj fuengz mbouj re,nyaemhyouz gueknden daeuj ciemq diegguek,nyoegnyamx beksingq henzguek.Baihbaek Gidanh  Liuz Ginh mboujduenh ciemq Soengqciuz diegguek;baihnamz Gyauhcij bibi nyauxluenh Soengqciuz bien'gyaiq,Bouxcuengh "dieg youq bak guk",deng haih ceiq naek.板兰侬智高呦广源州。广源州嘚时内广西靖西躴内。噠侼侬智高呺侬全福，嘚广源州州官。州官边界踎容易当，广源州离京城嚌，离邕州吔眉近千里，交通极踎便，真嘚岜槡皇帝嚌！宋朝皇帝宋仁宗又懙又怴，擀百姓容倱敌，扎大駁兵马呦京城，保护皇位；边界茲脮兵脮将，踎防踎挒，任由国埝斗占坻国，肉厴百姓冄国。排北契丹、辽、金踎断占宋朝坻国，排南交趾嗶嗶扰乱宋朝边界，甫壮“坻呦兡狜”，帄害最靹。         1039 nienz seizcin,Gvangjyenzcouh Bouxcuengh cingq nyaengq dajndaem,nazgyaj heuswd,loegcak mwncum.Raeq naz hat vaiz,ndaem naz eu fwen,rwenz doh lajdoengh.Danhseih,cainanh daeujdaengz lo,daj singznamz deuz nanh daeuj baenz buek baenz buek Bouxcuengh,gyoengqde daiq daeuj siusik rwix:"Bing Gyauhcij youh hoenx daeuj lo,itloh coemh gaj ciengjgiep,yakrwix guh doh,baenzlawz banh,deuz bae gyawz?"1036年时春，广源州甫壮正攁打揇，那稼蕘莳，六莋菛萙。剓那跲怀，揇那嗂喚，鸞趓拉垌。但是，灾难斗蹬啰，打城南逃难斗捹駁捹駁甫壮，儝僣带斗消息惢：“兵交趾又掍斗啰，一路燦嘎抢劫，怴惢抇趓，捹楽办，逃呸踷？”         Gvangjyenzcouh bouxdaeuz Bouxcuengh Nungz Cenzfuz sikhaek heuh roq gyongdoengz,comz hwnj daengx singz yungjsw cangqding,hensouj dousingz.Ndaw singz lwgnyez mehmbwk laux nyieg bingh caed,baenz gyoengq baenz doih ndoj haeuj ndoenglueg,cwz yiengz heuh,lwgnyez daej,bouxlaux gyangz,bouxcaen hemq,nauh dwk guk lau nyaen saenz.广源州甫头甫壮侬全福即嚇呺摞冏铜，尀佷墱城勇士壮丁，撊守閗城。禸城勒邪姆嫫老弱病疾，捹儝捹队耎逅岽塶，犆羊呺，勒邪渧，甫佬唴，甫亲噉，闹徳狜恅狺愖。        Ndaw singz Gvangjyenz,Nungz Cenzfuz daiq haj bak yungjsw,gaem cax dawz faexmbaenq,yunghsim souj singz.Yah de Daxnungz caeuq lwg de Nungz Cigauh ngamq cib seiq bi haenx,riengz de lieb yawj singzciengz.禸城广源，侬全福带吓百勇士，咁鉔锝棐椚，用心守城。娅僣噠侬奏勒僣侬智高啱十四嗶拫，踉僣猎腧城墙。          Daxnungz daj iq gyaez yawj bingsaw,dungxcaiz gig miz gaeqmaeuz.De yawjyawj singzciengz daemqdet,daezsingj Nungz Cenzfuz naeuz:"Boh Cigauh,singzciengz daemq lai,vunz noix binghgi youh mbouj ndei,baenzneix gaengjbanj souj,mbouj yawz lingzvued souj."噠侬打吚憇腧兵书，胴才极眉计谋。僣腧腧城墙伅呧，提醒侬全福詉：“侼智高，城墙伅赖，倱脮兵器又踎婑，捹内肯版守，踎喻灵活守。”         Nungz Cenzfuz cam:"Yawz guh cij dwg lingzvued souj?"侬全福嘇：“喻抇吇嘚灵活守？”         Daxnungz naeuz:"Dawz bing faen youq gwnz ndoi rog singz seiqlengq,lai cap geiz gyaj guh singseiq,danghnaeuz bing Gyauhcij daeuj gung ndoi,daj gwnz ndoi ringx roengz faexhung rinndaek,aeu naq fung maenh hwnj ndoi doengloh.Cijaeu hen maenh dingjndoi,bing Gyauhcij couh mbouj gamj haeuj singz."噠侬詉：“锝兵分呦埂垖峈城四墚，赖插旗假抇声势，当詉兵交趾斗攻垖，打埂堆軨躘棐宏碄钠，殴镎封鍆佷垖通路。吇殴撊鍆顶垖，兵交趾就踎敢逅城。”          Nungz Cenzfuz naeuz:"Diuz gaeq neix ndei!"Yienghneix,Nungz Cenzfuz ciuq yah soj gangj,dawz bing buen ok rog singz,de hwnj ndoi doeng,Daxnungz caeuq Nungz Cigauh hwnj ndoi sae.侬全福詉：“条计内婑！”样内，侬全福照娅所讲，锝兵搬遌峈城，僣佷垖东，噠侬奏侬智高佷垖西。          Banhaemh,bing Gyauhcij guengzliklik roemx daeuj,baez raen gwnz singz mbouj vunz souj,dousingz hailangh,ndaw singz caemrwg,mbouj gamj seizbienh roemx haeuj singz.Sienfungguen Yenj Vwnzyez daiq bing doiq deuz,dajsuenq youq rog singz diegbingz anyingz capbing.Sawqmwh,seiqhenz gwnz ndoi gyonglaz caez yiengj,hemq gaj goksad,bing Gyauhcij najheu najbienq,gipmuengz doiq bae cib leix,cij baij bouxdamq bae seiqcawq damqdingq ndaw singz Gvangjyenz hawsaed.班晗，兵交趾狂唎唎踚斗，畁腀埂城踎眉倱守，閗城开閬，禸城沉叻，踎敢随便踚逅城。先锋官阮文越带兵退趒，打算呦峈城坻平安营扎兵。呞嚒，四冄埂垖冏锣齐响，噉嘎霩煞，兵交趾肭蕘肭变，急忙退呸十里，吇派甫亲噉探呸四处探听禸城广源虚实。          Haemh haenx fouz saeh.晗拫无事。          Ngoenzlaeng,daengngoenz hwnj sam saux,Gyauhcij daihdoih bingmax gwed geiz hemqhuhu faen bing veizgung rog singz gak ndoi.Sienfung Yenj Vwnzyez youq laj ndoi rongx:"Nungz Cenzfuz okdaeuj hanvah!"昀踜，灯昀佷三筲，交趾大队兵马挌旗噉呼呼分兵围攻峈城各垖。先锋阮文越呦拉垖喨：“侬全福遌斗哻话！”         Nungz Cenzfuz cingq yaek hanvah,cix dingqnyi Daxnungz youq ndoi sae ngauz geiz hat naeuz:"Gyauhcij bingcaeg!Sou vih maz okbing famh dieg,gaj dou Bouxcuengh,ciengj dou doxgaiq?"侬全福正捳哻话，茲听耴噠侬呦垖西摇旗跲詉：“交趾兵贼！傁为嘛遌兵犯坻，嘎侸甫壮，抢侸跺槩？”          Yenj Vwnzyez riuhaha naeuz:"Mwngz dwg yah Nungz Cenzfuz ba?Lwnh gvan mwngz nyi,gou baez neix daiq bing daeuj,mbouj vih gijmaz,cijaeu ranz mwngz gyau ok ndaek gim 120 liengx haenx daeuj,hawj gou daiq baema soengq hawj guekvuengz.Baezlaeng,ranz mwngz miz maz doxgaiq ndei couh gag soengq bae,gaej caj guekvuengz dou youh baij gou daiq bing daeuj aeu!"阮文越膫哈哈詉：“儚嘚娅侬全福吧？論倌儚耴，佝畁内带兵斗，踎为叽嘛，吇殴兰儚交遌鈉金120两拫斗，嘘佝带呸麻送嘘国王。畁踜，兰儚眉麻跺槩婑就各送呸，丌蹅国王侸又派佝带兵斗殴！”          Daxnungz hujdengdeng,fok naeuz:"Caeggeq!Gvangjyenzcouh dou liglaiz gvi daih Soengq,baenzlawz yiengq sou Lij Dwzcwng vuengzciuz hwnjlaex！"噠侬火烶烶，坲詉：“贼喈！广源州侸历来归大宋，捹楽向傁李德政王朝佷礼！”          Yenj Vwnzyez naeuz:"Guekvuengz dou gangj,Gvangjyenzcouh dwg gvi de,sou couh aeu hwnjlaex!Gaej gangj doxgaiq ndei,lienz mehmbwk ndei,lumj mwngz yienghneix,caemh aeu hwnjlaex!"阮文越詉：“国王侸讲，广源州嘚归僣，傁就殴佷礼！丌讲跺槩婑，连姆嫫婑，僝殴佷礼！”          Nungz Cigauh haenqsing ndaq naeuz:"Ej meh mwngz!"De haenqrengz beng gung,"bung" sing ndeu,nyingz doek mauh Yenj Vwnzyez bae.侬智高鞎声訥詉：“姶姆儚！”僣鞎哴捠弓，“嘭”声裊，盁湥帽阮文越呸。          Yenj Vwnzyez goeb gyaeuj yaengx giemq,cijveih bing Gyauhcij:"Hawj gou gung ndoi,gaemh lix daengx ranz Nungz Cenzfuz!"阮文越匼苟抰剑，指挥兵交趾：“嘘佝攻垖，擀赲墱兰侬全福！”          Bing Gyauhcij caezsing swenjrara,diuh bing humx ndaet ndoi sae,fung loh,duenh raemx duenh liengz.Yenj Vwnzyez maenj naeuz:"Byawz hawj Nungz Cenzfuz ndot deuz,couh raemj gyaeuj!"兵交趾齐声喧罖罖，调兵閽埿垖西，封路，断淋断粮。阮文越謾詉：“仈嘘侬全福逽趒，就擥苟！”       Nungz Cenzfuz ndwn youq dingj ndoi doeng,raen ndoi sae deng humx,lauheiq yah de yungyiemj,naemjnaemj baenzlawz buqdig.Caj mbwnfuemx le,de baenzneix baenzneix daengq dangznuengx Nungz Gencungh.Nungz Gencungh goengfou gig ak,rengz daih gvaq vunz,de dawz hwnj fagfouj gaenq raez,swnh bing Gyauhcij gwn caeuz seiz,gag boux ndeu cung roengz ndoi,bongh gvaq bingyingz Gyauhcij,vued hai diuz lohlwed he,hwnj ndoi sae bae lwnh Daxnungz:"Daxsauj,bouxdaeuz miz lingh,haemh neix seiq geng,doeng sae song ndoi boq gaeuvaiz guh hauh,doengzseiz hoenx roengz ndoi bae,cangguh gapgung vunzdig,hoeng mbouj yungh dam hoenx,cung ok vunzdig bauveiz,bae baihbaek Gemhgimgaeq doxhab."侬全福踲呦顶垖东，腀垖西帄閽，恅气娅僣悀险，戁戁捹楽破敌。蹅暪髴咧，僣捹内捹内噔堂侬侬健忠。侬健忠功夫极噁，哴大卦倱，僣锝佷発斧掯嚟，顺兵交趾哏嚋时，各甫裊冲躘垖，逄卦兵营交趾，剨开条路淕唏，佷垖西呸論噠侬：“噠嫂，甫头眉令，晗内四更，东西双垖卟鈎怀抇号，同时掍躘垖呸，装抇夹攻倱敌，訌踎用贪掍，冲遌倱敌包围，呸排北嵰金鸡跺合。”         Daxnungz ngaek gyaeuj naeuz:"Neix cingq hab gou naemjfap."噠侬昂苟詉：“内正合苟戁法。”         Nungz Cigauh naeuz:"Daxmeh,gou bae dajdaeuzcaenh!"侬智高詉：“噠姆，佝呸打头阵！”         Daxnungz bekbek mbaq de naeuz:"Gang youq ndaw feiz lienh,ceiz youq ndaw rek cien,ndei,mwngz riengz Gencungh caez dajdaeuzcaenh."噠侬拍拍傌僣詉：“钢呦禸萉炼，糍呦禸煭煎，婑，儚踉健忠齐打头阵。”          Nungz Cigauh youq gwnz rindat baenz cax,Veiz Sifung bang de rwed raemx,daengq de haemh ninz aeu singjsak,daezfuengz vunzdig amqsuenq.侬智高呦埂碄矺泍鉔，韦氏凤帮僣洜淋，噔僣晗囜殴醒殺，提防倱敌暗算。        Nungz Cigauh naeuz:"Cej,mwngz riengz gou caez dajdaeuzcaenh,mwngz hen gou,gou hen mwngz,mbouj lau vunzdig loenghfangz."侬智高詉：“姐，儚踉苟齐打头阵，儚撊苟，苟撊儚，踎恅倱敌弄髣。”        Veiz Sifung lienzseiz bae cam Daxnungz:"Meh,gou riengz nuengx bae dajdaeuzcaenh,hix ndei ciuqgoq de."韦氏凤连时呸嘇噠侬：“姆，苟踉侬呸打头阵，吔婑照顾僣。”         Daxnungz naeuz:"Cigauh miz mwngz guh cej,dwg de miz fukfaenh!Nanz ndaej mwngz mizsim,beij cej caen lij ndei!"噠侬詉：“智高眉儚抇姐，嘚僣眉福分！难礼儚眉心，比姐亲哩婑！”         Veiz Sifung naeuz:"Daxmeh daih gou caemh beij lwg caen lij ndei ha!Bingzseiz gou caeuq Cigauh doxceng,mwngz cij ndaq de,mbouj ndaq gou!"韦氏凤詉：“噠姆待苟僝比勒亲哩婑哈！平时苟奏志高跺争，儚只訥僣，踎訥苟！”         Daxnungz naeuz:"Byawz loek ndaq byawz,byawz deng haeuj byawz,vanj raemx ndeu yaeuj bingz ma!Mwngz bae ba,ndeindei yawj ndei Cigauh."噠侬詉：“仈趢訥仈，仈帄逅仈，碗淋裊揂平嘛！儚呸吧，婑婑腧婑志高。”       Haemh haenx seiq geng,ndoi doeng boq gaeuvaiz,ndoi sae boq gaeuvaiz.Gvangjyenzcouh yungjsw caezsing hemq,daj song baih ndoi cung roengzdaeuj.Bing Gyauhcij simvuengz fwngzluenh,deng cung sanq lo,song ndoi bingmax gap youq itheij,luenh hoenx bing Gyauhcij can he,couh doiq bae Gemhgimgaeq lo.Mbwn laep loh yiemj,Yenj Vwnzyez mbouj gamj caenh bing bae gyaep.晗拫四更，垖东卟鈎怀，垖西卟鈎怀。广源州勇士齐声噉，打双排垖冲躘斗。兵交趾心慌摓乱，帄冲散啰，双垖兵马挾呦一起，乱掍兵交趾餐唏，就退呸嵰金鸡啰。暪黸路险，阮文越踎敢遉兵呸﨤。         Mbwnrongh seiz,Daxnungz youq Gemhgimgaeq diemj vunzsoq,dogdog mbouj raen gvan de Nungz Cenzfuz!暪煷时，噠侬呦嵰金鸡点倱数，仛仛踎腀倌僣侬全福！         "Bouxdaeuz ne?Byawz raen bouxdaeuz bae gyawz la?"Daxnungz cam.“甫头呢？仈腀甫头呢头呸踷啦？”噠侬嘇。        Mbouj miz vunz han,daihgya boux yawj boux,cungj mbouj rox bouxdaeuz bae gyawz.踎眉倱哻，大家甫腧甫，总踎鲁甫头呸踷。       Laxlawz,Nungz Cenzfuz cung roengz ndoi le,ndaw sim geiq daengz ndaek gim 120 liengx haenx,Yenj Vwnzyez daiq bing daeuj famh,couh vih ndaek gim neix,Nungz Cenzfuz baenzlawz haengj ndek hawj vunzdig!Ndaek gim neix yo youq ndaw ciengz rug de,danghnaeuz bing Gyauhcij dwk haeuj singz bae,itdingh vat ciengz saeuj ranz,ndaek gim haenx couh deng dawz bae lo.De roengz ndoi le,dajsuenq swnh laep mo haeuj singz bae,dawz ndaek gim haenx daiq okdaeuj.Danhseih,boihseiz dahraix,lij caengz ndaej haeuj dousingz,couh loemq roengz aen hongx bing Gyauhcij ngamq vat haenx......喇叻，侬全福冲躘垖咧，禸心记蹬鈉金120两拫，阮文越带兵斗犯，就为鈉金内，侬全福捹叻嘘铥嘘倱敌！鈉金内哟呦禸墙麀僣，当詉兵交趾徳逅城呸，一定挖墙搜兰，鈉金拫就帄锝呸啰。僣躘垖咧，打算顺黸摸逅城呸，锝鈉金拫带遌斗。但是，背时哒唻，哩曾礼逅閗城，就瀶躘嗯纮兵交趾啱挖拫……        Bing Gyauhcij gaemh dawz Nungz Cenzfuz le,lauheiq Bouxcuengh buekmingh daeuj gouq bouxdaeuz gyoengqde,Yenj Vwnzyez gipmuengz doiqbing,cug Nungz Cenzfuz soengq bae yiengq guekvuengz de Lij Dwzcwng bauqgoeng.兵交趾擀锝侬全福咧，恅气甫壮搏命斗救甫头儝僣，阮文越急忙退兵，捽侬全福送呸向国王僣李德政报功。         Daxmeh Lij Dwzcwng yaek banh loegcib daihsouh.Lij Dwcwng siengj aeu Nungz Cenzfuz ndaek gim haenx guh souhlaex yienh hawj meh de.De youq vuengzgung ciepraen Yenj Vwnzyez,cam:"Cienghginh dwgrengz lo,ndaej gim ma lwi?"噠姆李德政捳办六十大寿。李德政想殴侬全福鈉金拫抇寿礼送嘘姆僣。僣呦王宫接腀阮文越，嘇：“将军嘚哴啰，礼金麻诔？”        Yenj Vwnzyez gvih naeuz:"Lwnh daihvuengz!Gou gaemh dawz ndaek gim bouxcawj Nungz Cenzfuz!"阮文越跪詉：“論大王！苟擀锝鈉金甫主侬全福！”         Lij Dwzcwng naeuz:"Gaemh dawz de,couh mbouj lau mbouj ndaej gim.Cunghyenz vuengzciuz haengj sien laex haeuh bing,raeuz Annanz gvenq sien bing haeuh laex,sien dawz vunz,caiq baij vunz soengq saenq bae Gvangjyenzcouh,heuh gyoengqde soengq gim daeuj vuenh vunz."李德政詉：“擀锝僣，就踎恅踎礼金。中原王朝悙先礼后兵，偻安南惯先兵后礼，先锝倱，再派倱送信呸广源州，呺儝僣送金斗换倱。”        Gvaq ndaej cib ngoenz,Gyauhcij bouxsawj daeuj daengz Gvangjyenzcouh,heuh ndaw ranz Nungz Cenzfuz dawz cien liengx gim bae rouh vunz,ndawde aeu miz ndaek gim he naek 120 liengx.卦礼十昀，交趾甫使斗蹬广源州，呺禸兰侬全福锝千两金呸腬倱，禸僣殴眉鈉金唏靹120两。         Daxnungz baij vunz lwnh caencik,seiqcawq gouz vunz ciq ngaenz,vuenh ndaej gouj bak liengx gim,lienz ndaek gim 120 liengx haenx,gungh cien liengx,heuh Nungz Gencungh lienzhaemh bae Gyauhcij rouh bouxdaeuz.噠侬派倱論亲戚，四处求倱借银，换礼九百两金，连鈉金120两拫，共千两，呺侬健忠连晗呸交趾腬甫头。         Danhseih,Lij Dwzcwng ndaej gim le,couh youq hawj daxmeh de guh loegcib daihsouh ngoenzgonq,dawz Nungz Cenzfuz gaj dai lo.Nungz Gencungh daiq cien liengx gim bae gyau hawj Gyauhcij guekvuengz,cix rouh ma seihaiz Nungz Cenzfuz. 但是，李德政礼金咧，就呦嘘噠姆僣抇六十大寿昀遦，锝侬全福嘎殆啰。侬健忠带千两金呸交嘘交趾国王，茲腬麻尸骸侬全福。

路漫

	sam. Lwg Ciep Boh 三、勒接侼         Rog singz,dinndoi,Nungz Cenzfuz roengzcangq lo.Bouxcuengh Gvangjyenz daenj beg caep hauq,gvih youq naj moh,hawj bouxdaeuz dwk caeq.       Nungz Cigauh gvih youq naj moh,coux aeu faggiemq daxmeh ndenq hawj haenx,haeb faenz heh fwngzgyang mbat ndeu,lwed byoq okdaeuj,de aeu lwgfwngz guh bit,youq gwnz baengzhau sij roengz bet cih saw:Iencaeuz Gaj Boh,Mbouj Caeuq caemh mbwn!       Henz moh dap aen diengz he,Nungz Cigauh aeu fiengz guh moeg,vih daxboh soujhauq.       Yienznaeuz soujhauq,hoeng Nungz Cigauh mbouj lumz doeg saw lienh goengfou.Veiz Sifung dawz saw buen daeuj ndaw diengz,lij youq henz dou venj hwnj caxmbat caeuq gungnaq.Ngoenznaengz haetromh,Nungz Cigauh sien hawj daxboh siu yieng,baiq gvaq lecouh gvih youq naj moh doeg saw,cig daengz yieng coemh sat le cij hwnj ndang,cuengq saw le couh dawz hwnj caxmbat lienh goengfou.Lienh gvaq cax,youh lienh gung.Cuengq saw le youh doeg saw.De mbouj hawj cihgeij ndaej hoengq.Daxboh deng haih le,de roxsoq lai lo,lumjbaenz de mbouj cij cib seiq bi,cix gaenq maj hung baenzvunz.       Seizhaenx,Nungz Cigauh lij nomj,Bouxcuengh Gvangjyenz mbouj miz vunz hab dang bouxdaeuz,gyoengqvunz miz di simsanq lo.       Miz ngoenz ndeu,ranz Nungz geij bouxlaux daeuj caeuq Daxnungz caemciek,yaek gawj Nungz Cigauh swnj vih boh de,dang bouxdaeuz Gvangjyenz Bouxcuengh.       Daxnungz naeuz:"Cigauh nyaeq lai,rap mbouj ndaej naek ha."       Gyoengq bouxlaux cungj naeuz:Ciuhlaux caemh miz lwgnyez bonjsaeh ak,Cigauh daj iq miz mwngz songyauq,de youh gaenx hag hoj lienh,mboujlwnh vwnzvuj gaeqmaeuz,daih vunz laexmauh,Gvangjyenz miz byawz beij ndaej;caiq gangj banhsaeh naengzlig,gvaqlaeng cix lienh ndaej ok.       Daxnungz roxnyinh miz leix,ndaw sim gag angq.Yienghneix,daihgya gietdingh gvaq sam le couh gaj mou caeq coj,hoh bouxdaeuz moq hwnj nyaemh.       Soengq gyoengq bouxlaux baema le,Daxnungz heuh Cigauh daeuj,cam naeuz:"Gyoengq bouxlaux caemciek gvaq,yaek gawj mwngz dang bouxdaeuz,mwngz yawj yawzyiengh?"       Nungz Cigauh naeuz:"Gyoengq bouxlaux gawj gou,gou naeuz gawj ndaej deng,cij miz gou hab dang."       Daxnungz nyaeuqnyaeuq meizda,mbouj angq naeuz:"Bouxdaeuz Bouxcuengh mbouj miz daih swnj daih,byawz miz bonjsaeh gawj byawz,mwngz ngamq cib lai bi,mbouj ndaej gangj daihvah."       Nungz Cigauh naeuz:"Daxmeh dingq gou yaeng gangj,dang bouxdaeuz ,mbouj dwg yiengjfuk.Daxboh lij youq seiz,de nanz guh vunz mwngz caemh rox.Raeuz giznaix gvi Yunghcouh guenj,hoeng hak Yunghcouh cix mbouj baij bing daeuj bang raeuz,nyaemhyouz Gyauhcij dwk bing daeuj ciemq daeuj gaj,bungz gij saeh neix,dang bouxdaeuz caeiq causim,deng gaj hix gaj bouxdaeuz gonq,danghnaeuz daxboh mbouj dang bouxdaeuz,caemh mbouj deng haih ne.Diegvih bouxdaeuz lumj bakcax,gou mbouj lau,gou couh aeu naengh bakcax!"       Daxnungz naeuz:"Lwg gou dwg lwg ndei ranz Nungz,dang bouxsai couh mbouj lau dai,lau dai guh mbouj baenz daihsaeh!Hoeng,dang bouxdaeuz youh mbouj ndaej seizbienh couh dai,ceiq youqgaenj dwg daiq Bouxcuengh raeuz dingjhoenx Gyauhcij daeuj ciemq,hawj Nungz Veiz Couh Vangz seiq singq Bouxcuengh raeuz ndaej gvaq saedceij anningz.Mwngz miz bonjsaeh lwi?"       Nungz Cigauh naeuz:"Gou seizneix lij caengz miz,hoeng daengzcog itdingh miz!"       Daxnungz cam:"Mwngz daengzcog dajsuenq baenzlawz guh?"       Nungz Cigauh naeuz:"Gaxgonq mbwnrongh couh bae lienh goengfou,baezlaeng gaeq hen it gou couh bae."       "Dan miz goengfou couh dang ndaej bouxdaeuz ha?"       "Gou lij aeu yunghrengz doegsaw,dawz saw doeg sugsug bae,daengzcog bae Ging gauj cinsw,youh dang bouxdaeuz Bouxcuengh,youh dang hak Soengqciuz."       Daxnungz ngaekngaek gyaeuj naeuz:"Mwngz gangj ndaej ndei.Bouxdaeuz Bouxcuengh wngdang dang hak Soengqciuz.Danhseih,mwngz boux vunz dog,bonjsaeh hung gvaq mbwn bae hix bauj mbouj ndaej raeuz Bouxcuengh mbouj deng vunzrog hangz ha!"       Nungz Cigauh naeuz:"Meh!Gou dwg bouxdaeuz,miz gyoengq Bouxcuengh gaen gou,gou dwg hak Soengqciuz,ndaej heuh ciuzdingz baij bing daeuj bang gou,Bouxcuengh baengh miz daih Soengq,Gyauhcij couh mbouj gamj daeuj hangz raeuz lo."       Daxnungz cam:"Cigauh,ngoenzneix mwngz gangj gij vah neix,ndaej mbouj ndaej gawqgawq geiq maenh daengx ciuh ne?"       Nungz Cigauh naeuz"Ndaej!"       Daxnungz heuh Veiz Sifung :"Dawz biensonlwg daeuj hawj gou."       Veiz Sifung dawz fag biensonlwg daeuj,simngeiz cam:"Meh,Cigauh youh guh loek gijmaz la?"       Daxnungz riuriu,dawz fag bien euj raek,caiq ndenq hawj Veiz Sifung,daengq naeuz:"Dawz bae coemh ba,baezlaeng mbouj yungh dem.Cigauh,baezlaeng mwngz ndaw sim aeu miz fag bien he,gag fad cihgeij!"       Nungz Cigauh gvih roengzdaeuj,baiq daxmeh sam baiq,naeuz:"Gou dang bouxdaeuz le,lij muengh daxmeh ciengzseiz son'gyauq.Daxmeh euj bien raek gvaq,cingj soek diuz faexmbaenq he,danghnaeuz gou baezlaengz miz loek,nyienh daxmeh aeu faexmbaenq fad."       Daxnungz lumhlumh mbaq Nungz Cigauh naeuz:"Lwg ha,mwngz miz faenh sim neix couh ndaej lo.Gou yawj mwngz majhung,mwngz yienghyiengh cungj ndei,cix dwg beizheiq gaenj,miz di dasang,daengcog banhsaeh aeu lailai naemj,mbouj ndaej gag gangj gag hengz."       Sam ngoenz gvaq le,ndae coengceiz ranz Nungz feizlab ronghgywg,hoenzyieng noengqnwg,sam ndaek gyaeujmou cuengq youq gwnz daiz,fag giemqraez iengjmig cuengq youq gwnz baengzhoengz.Gyoengqvunz ranz Nungz comz youq caezcup,baiq gvaq cojcoeng le,bouxlaux ceiq geq haenx gingz hwnj fag giemqraez,gvih doiq cojcoeng singsang naeuz:"Cojcoeng youq gwnz,raeuz ranz Nungz ngoenzneix gawj lwglan ranz Nungz Nungz Cigauh guh bouxdaeuz,neix soengq giemqraez fag he,bouxdaeuz gaem giemq roengz lingh,gyoengqvunz  itlwd fugcoengz,mbouj ndaej dingjfamh!Bouxdaeuz coux giemq!"       Nungz Cigauh gvih roengz cik ga ndeu,ciep gvaq giemqraez,miz vunz soengq hwnj duz gaeqboux rouj hoengzfwgfwg he caeuq biengx laeujdoj he.Nungz Cigauh dawz gvaq gaeqboux,yaengx giemq faeg gyaeuj,dawz lwed gaeq ndik roengz biengxlaeuj bae,yienzhaeuh raix laeuj ndenq hawj cungqvunz,bouxboux cungj ndoet gaemz ndeu......

hong21131

	希望我能尽快读懂!! 辛苦了,敬礼!!

侬氏春秋

	呜呜呜……看不懂啊，后代看不懂祖先的故事，悲哀啊！