农家养猪

路漫

	Vah  Baihnaj 前言 Youq hengzguh dangjcunghyangh “sam aen daibyauj” cungyau swhsiengj cingsaenz dazyinx baihlaj，vih fanzyungz dieg Cuengh ginhci lajmbanj，daezsang Bouxcuengh nungzminz gohyoz vwnzva suciz，coicaenh nungzyez canjyez gezgou diuzcwngj caeuq gohyoz gisuz mboujduenh fazcanj，dou yaek laebdaeb dawz gij hilez sawcomz hab dieg Cuengh nungzyez swnghcanj doengh gij nungzyez gohgi cihsiz haenx bienhoiz baenz Cuengh Gun doiqciuq bae，faen yaenq baenz cek。 Muengh dauq sawcomz neix ndaej hawj mbanj Cuengh fuzvu，doiq gaij ndei Bouxcuengh vunzlai swnghcanj swnghhoz miz di bangcoh。 Aen sigij moq，guek raeuz gaenq baenz aen guek hung ciengx mou seiqgyaiq daih’it，mou lix youq riengh soq ciemq seiqgyaiq mou lix youq riengh soq 1/3 baedauq。Ranz ciengx mou caemh byaij coh siujhingz gveihmozva，yienghneix，gohyoz ciengx mou caeuq lajmbanj gingniemh ciengx mou dox giethab，gaenq baenz aen seizdaih neix ciengx mou daegdiemj，vih swnh’wngq aen daegdiemj neix，dou bienhoiz le bonj saw 《Lajmbanj Ciengx Mou》 neix。Youq bienhoiz bonj saw neix seiz，dou canhgauj le《Ciengx Mou Migez》、《Baenzlawz Ciengx Ndei Moumeh》、《Mbaet Liengz Ciengx Mou Fapgiuj》 daengj saw，youq neix byaujsi caensim docih。Aenvih guh baenz saw seizgan dinj，gya hwnj dou suijbingz mizhanh，ndigah，youq bienhoiz ndaw hong neix nanzmienx miz loek miz laeuh，gingq cingj bouxdoeg lijgaij caeuq bihbingz vix cingq。                      Bouxbien 在实践党中央“三个代表”重要思想的精神指导下，为繁荣壮族地区农村经济，提高壮族农民科学文化素质，促进农业产业结构的调整和科学技术的不断发展，我们将继续把适合壮族地区农业生产的农业科技知识编译成壮汉对照的系列丛书，分印成册。希望这套丛书能服务于壮乡，对改善壮族群众的生产生活提供帮助。 新的世纪，我国已成为世界第一养猪大国，生猪存栏量占世界生猪存栏量的1/3左右。农家养猪也走向小型规模化，因而，科学养猪同农家经验养猪相结合，已成为这一时代的养猪特点，为顺应这一特点，我们编译了这本《农家养猪》。在该书编译的过程中，我们参考了《养猪秘诀》、《怎样养好母猪》、《节粮养猪诀窍》等书籍，在此表示由衷的感谢。由于成书时间短，再加上我们水平有限，所以，在编译工作中难免有错漏的地方，敬请读者理解和批评指正。 编者

冷涩

	官员流行养二奶！

石灰岩

	要科学地运用社会主义理论养好社会主义的猪，坚持不懈，精益求益，用客观唯物主义武装大脑，把资本主义的生产模式彻底击垮，奔向共产主义幸福社会。

pcy109

	Ngoenzneix bae Yienh Lungzan gaj mou, siengj mbouj daengz duz mou ndeu aeu seiq cien maenz ngaenz hw! 今天去隆安杀猪，想不到一头猪（土的，养了一年）要四千元，八家人分，每家500哟。 物价上涨真要命。

路漫

	It、Duzmou saedyungh cabgyau gaijliengz gisuz (1)Genj Cungj Mou Genj aeu duzmou Dunghsanh ndang cangq、hwet raez、laeng mou gvangq nohna mbouj gomz、bangx hangx maj ndaej ndei、gyaeuj hung iq habngamj、hoz saeq raez、dungx hung cix mbouj ngad namh、seiq ga ndwn soh coekngot、yienghsiengq ndei yawj、daengx ndang yinzrwd、singqcingz unqsienh、lingzsingj、naeng mbouj miz nengz bingh、maj ndaej vaiq、gyaeuj cij ndei 12 aen doxhwnj caemhcaiq baiz ndaej cingjcaez yinzrwd haenx guh duzmeh。Genj aeu mougo Cangzbwz daengx ndang bwn hau、gyaeuj gaeb raez、bak soh cix mbouj gomz、rwz hung boemz coh baihnaj、ndang daegbied raez、aek dungx bingz soh、baihlaeng bingz soh roxnaeuz loq moj gungj、bangx hangx daegbied nduen haengz gietsaed haenx guh cungj。Genj aeu mougo Dulozgwz bwn hoengzgeq 、rwz hung iq cunghdwngj loq boemz coh naj、singqcingz unqsienh、ndang raez、aek dungx bingz soh、baihlaeng bingz soh mbouj gomz、bangx hangx nduen haengz gietsaed haenx guh cungj。 一、猪的实用杂交改良技术 (1)选种 选择体格健壮、身腰长、背腰宽厚而不凹、后躯发育良好、头大小适中、颈细长、腹部大而不拖地、四肢直立粗壮、外貌清秀、结构匀称、性情温驯、灵活、没有皮肤病、生长快、有效乳头12个以上且排列整齐均匀的东山猪作母本。选择全身被毛白色、头狭长、嘴简直而无凹陷、耳大向前倾耷、体躯特别长、胸腹平直、背腰平直或稍呈拱形、后躯特别丰满结实的长白公猪作种用。选择被毛棕红色、耳中等大小且略向前倾、性情温驯、体躯长、胸腹平直、背腰平直无凹陷、后躯丰满结实的杜洛克公猪作种用。 (2)Cabgyau Duzmou ginghci cabgyau fuengfap dwg：Sien aeu mougo Cangzbwz boiq moumeh Dunghsanh，daj roengz moulwg (songyenz cab) ndawde genj aeu duzmeh guh cungj，yienzhaeuh caiq yungh mougo Dulozgwz boiqcungj，seng roengz moulwg (samyenz cab) guh gohyoz gueng ciengx guenjleix，ciengx baenz sanghbinj moulwg gai hawj sicangz。Yungh cungj cabgyau neix，moix sauh roengz lwg lai ndaej daezsang 1~3 duz，moulwg 60 ngoenz gat cij sauh naek daezsang 50％，gat cij le gung biz ngoenz dem naek daezsang 10％~20％，moix dem naek l cenhgwz noix hauq liuh  0.1~0.3 cenhgwz，caemhcaiq samyenz cabcungj gung biz yaugoj ndei gvaq songyenz cabcungj。 2)杂交   猪的经济杂交方法是：先用长白公猪配东山母猪，从生下的仔猪(二元杂)中选留作种母猪，然后再用杜洛克公猪配种，生产的仔猪(三元杂)进行科学饲养管理，育成商品猪苗供应市场。采用此种杂交，每窝产仔数可提高1~3头，仔猪60天断奶窝重提高50％，断奶后育肥日增重提高10％~20％，每增重l千克少耗料0.1~0.3千克，而且三元杂种育肥效果优于二元杂种。 (3) Cabgyau Moulwg Guenjleix Banhfap Moulwg ngamqsenggeiz：Youq moulwg seng roengz 30 faencung ndawde，hawj duzde gwn cijmoq。Moulwg okseng le 3 ngoenz ndawde，bang mou iq dingh ndei aen gyaeujcij gueng cij，dawz duz moulwg naiq haenx dingh youq aen gyaeujcij baihnaj，duz cangq rengz haenx dingh youq aen gyaeujcij cungqgyang caeuq baihlaeng，sawj moulwg fat maj ndaej yinz。Vih fuengzre moulwg deng moumeh dimz dai，youq riengh mou dep ciengz baihndaw guh miz gaq re dimz，gaq liz naj deih sang 20~30 lizmij，nem ciengz liz daih’iek 15 lizmij，raez ndaej gaengawq riengh hung iq daeuj dingh。Moulwg roengz ndaej aen lijbai haenx，ndaw riengh vwnhdu baujciz youq 30~32℃，naj deih yungh fiengz demh na。Moumeh roengz lwg gvaq laeng 7 ngoenz ndawde，mbouj hawj bouxwnq haeuj riengh mou，baujciz ndaw riengh caemdingh，fuengzre moumeh aenvih hwnjhwnj ninzninz daiq lai cix dimz dai moulwg。 (3)杂交仔猪的管理方法 仔猪初生期：在仔猪生下30分钟内，让其吃初奶。仔猪出生后3天内，帮助小猪固定哺乳的乳头，把弱的仔猪固定在前面乳头，强壮的仔猪固定在中间和后面乳头，使仔猪生长发育均匀。为防止仔猪被母猪压死，在猪栏靠墙内侧设置防压架，架离地面高20~30厘米，与墙距离约15厘米，长度可根据栏大小而定。出生后1周龄的仔猪，舍内温度保持在30~32℃，地面用稻草垫厚。母猪产仔后7天内，不让他人进入猪舍，保持舍内安静，防止母猪因起卧过多而压死小猪。    Moulwg resiqgeiz：Moulwg okseng gvaq 7 ngoenz hozdung deihdeih，maij buet、maij diuq、maij haeb doxgaiq、ndoet nyouh roxnaeuz raemxuq daengj，yungzheih yinxhwnj oksiq。Vih neix，wng baujciz ndaw riengh caeuq yindungcangz seuqcingh、hawqsauj、bauj raeuj，mbouj rom raemxuq、raemxnyouh；daez caeux hawj moulwg bouj liuh caeuq raemxgwn。Moulwg okseng gvaq 7~10 ngoenz，yungh haeuxyangz 、duhhenj、byuk gyaeq cauj hom gya di dangz he cuengq haeuj ruqboujliuh，hawj moulwg gag bae ra gwn，hix ndaej cab mienz byaekheu、namhnding daengj hawj moulwg gag bae riz gwn。Moulwg oksiq seiz，daih’it aeu gyagiengz guenjleix，caemh gibseiz dawz riengh mou baet seuq siudoeg，baet cawz gij uq，yungh 20％ hoiseng siudoeg riengh mou caeuq yindungcangz，caemh aeu gibseiz giethab yungh yw daeuj yw，fuengfap dwg：①moix duz moix ngoenz yungh vangzlenzsuben 0.5~l gwz，faen 2 baez guenggwn，roxnaeuz dajcim vangzlenzsu cuseyiz 2 hauzswngh。②Moix ngoenz moix duz yungh fuznazsihlinz roxnaeuz lidezlingz 0.2~0.4 gwz guenqgwn。③moix ngoenz moix duz yungh dujmeizsu 0．25~0.5 gwz，lienz gwn 3 ngoenz。④yungh mijhek 100 gwz、gyaeujsuenq 25 gwz，dawz gyaeujsuenq dub soiq caeuq mijhek doxgyaux，yungh raemx gyaux baenz giengh，moix duz moix ngoenz gueng 2 baez，moix baez 10 gwz，lienz gueng 3 ngoenz。⑤bingzseiz youq mou ngoenz liuh ndawde demgya gveizyizcunz，moix 100 cenhgwz swzliu gya 5~6 gwz，ciliuzlieng dwg 10~12 gwz。    仔猪防痢期：仔猪出生后7天活动频繁，爱跑、爱跳、爱咬东西、喝尿或污水等，易引起下痢。因此，应保持栏内和运动场清洁、干燥、保暖，不积污水、尿液；提早给仔猪补料和饮水。仔猪出生后7~10天，用炒香玉米、黄豆、鸡蛋壳加一些糖放人补料槽，给仔猪自由采食，也可撤切碎的青菜、红土等让仔猪自由舔食。仔猪下痢时，首先要加强管理，并及时清扫消毒猪栏，清除脏物，用20％生石灰消毒猪栏和运动场，并及时结合药物治疗，方法是：①每头每天用黄连素片0.5~l克，分2次内服，或肌注黄连素注射液2毫升。②每头每天用呋喃西林或痢特灵0.2~0.4克灌服。③每头每天用土霉素0．25~0.5克，连服3天。④用锅底灰100克、大蒜25克，将大蒜捣碎同锅底灰混合，用水拌成糊状，每头每天喂2次，每次10克，连服3天。⑤平时在猪日粮中添加喹乙醇，每100千克饲料加5~6克，治疗量为10~12克。 Moulwg gatcijgeiz：Moulwg okseng gvaq 20~30 ngoenz couh ndaej gat cij。Gat cij le 1 ndwen ndawde mbouj gap gyoengq、mbouj gyoeb rouh、mbouj vuenh riengh，baujciz yienzlaiz swnghhoz diuzgen gueng ciengx。Ndaej yungh liuh moulwg gueng ciengx，moix ngoenz gueng 4~5 baez。Hix ndaej yungh liuh gag boiq，couh dwg haeuxyangz 53％、haeuxbin 10%、hoduh 16％、homienh 14％、mbabya 5％、mba’ndok 0.7％、mbabeigoz 0.5％、gyu 0.3％、veizlieng yenzsu denhgyahci 0.5％ daengj，linghvaih moix 1000 cenhgwz ngoenzliuh demgya laicungh veizswnghsu 100 gwz、laianhsonh 1 cenhgwz，gij moulwg neix ak gwn ，maj vaiq。Ciengx ndaej 70~80 ngoenz，ndang naek dabdaengz 20~25 cenhgwz cix ndaej gai lo。 仔猪断奶期：生后20~30天的仔猪可以断奶。断奶后1 个月内不合群、不并窝、不调栏，保持原有生活条件饲养。可用小猪料进行喂养，每天喂4~5次。也可用自配料，即玉米53％、碎米10%、豆饼16％、麦麸14％、鱼粉5％、骨粉0.7％、贝壳粉0.5％、食盐0.3％、微量元素添加剂0.5％等，另外每1000千克日粮添加多种维生素100克、赖氨酸1千克，这样仔猪采食多，生长快。饲养70~80天，体重达到20~25千克即可以出售。 ngeih、Moumeh yingzyangj cungdenj caeuq gueng ciengx gi’gyauj    Guek raeuz gak aen ciengzmou moumeh fanzciz yauliz doxca gig daih，ciengzmou ginghci liyin dwg riengz gat cij moulwg duzsoq demgya cix demgya。Moumeh mbouj roengz ndaej lwg cix sai liuh，sai guenjleix vunzhong caeuq ciengzmou roengzlwg sezbei，ndigah daezsang moumeh fanzciz yauliz dwg gietdingh ciengzmou gaem canh cungyau yinhsu。    Gaengawq Gvangjsih bouhfaenh ciengzmou dungjgi，dangqnaj duz moumeh he bingzyinx bi roengz 2.14 rouh baedauq，bi roengz moulwg 20.13 duz，28 ngoenz gatcij moulwg moix duz cijbingz naek 7.26 cenhgwz，gat cij majbaenzliz dwg 94.73％，gihbwnj ciepgaenh roxnaeuz dabdaengz daengx guek senhcin suijbingz。

Stoneman

	路漫 老师辛苦。如果政府出钱做成壮语影视配壮语文字，应该效果会更好！

路漫

	二、母猪的营养重点与饲养技巧    我国各猪场间的母猪繁殖效率差异极大，猪场的经济利润是随着断奶仔猪头数的增加而增加的。而无生产能力的母猪将消耗饲料，浪费管理的人工和猪场分娩的设备，故提高母猪繁殖效率是决定猪场盈亏的重要因素。    据广西部分猪场的统计，目前一头母猪平均年产2.14胎左右，年产仔猪20.13头，28日龄断奶仔猪每头均重7.26千克，断奶成活率为94.73％，基本接近或达到全国先进水平。 (it) Moumeh Lai Roengz Lwg Fapndei 1．Haeujsim moumehcungj sawjyungh nienzhanh Moumehcungj ndaej gejnaeuz guh ndwenngoenz mauhgvaq 200 ngoenz gij moumeh coz louzcungj；moumeh houbei itbuen dwg naeuz gij moumeh iq 4 ndwen daengz baezit aeulangz gaxgonq haenx。Itbuen ciengzmou dauzdai moumeh yienzaen dwg fanzciz cang’ai、binghbwndin caeuq roengz lwg noix，neix caeuq binjcungj、yingzyangj、gengangh guenjleix daengj mizgven。Vih neix，cungfaen gungying yingzyangj bingzhwngz swzliu、baujciz gij vanzging ciengx sanj ndeindi nem louz cungj moumeh gij din gezgou cangqrengz，cungj dwg gij saeh ngoenznaengz genj cungj caeuq guenjleix wngdang haeujsim haenx。 (一)母猪多产崽绝招 1．注意种母猪的使用年限 种母猪可定义为年龄超过200天的留种青年母猪；后备母猪一般指4月龄到初次配种前的小母猪。一般猪场淘汰母猪的原因在于繁殖障碍、脚毛病和生产头数少，这与品种、营养、健康管理等有关。因此，充分供应营养平衡饲料、保持良好的养殖环境以及留种母猪强健的脚结构，都是日常选种和饲养管理应注意的事项。 Moumeh guenjleix ndeindi ndaej sawj louzcungj moumeh sawjyungh nienzhanh dabdaengz 3 bi doxhwnj，caemhcaiq daibae caeuq dauzdai beijlaeh mbouj mauhgvaq 30％。Gyangq daemq moumeh daibae caeuq dauzdai beijlaeh，doiq daezsang fanzciz yauliz miz gig daih yingjyangj。Yinxhwnj daibae caeuq dauzdai beijlaeh yienzaen dwg youq guengciengx caeuq guenjleix。Cawzhwngq daibae caeuq dauzdai moumeh beijlaeh sang gvaq cawzliengz。Ndigah youq cawzhah baujciz vanzging vwnhdu cingqciengz、doeng rumz liengzsangj dwg gig bizyau。Linghvaih，youq cawzhah baujciz gij cinghyiz binjciz mougo roxnaeuz yinzgungh soucingh haenx caeuq daezsang boiqcungj gisuz cungj dwg cungyau raixcaix。 良好的母猪管理可使留种母猪的使用年限达3年以上，且死亡和淘汰的比例不超过30％。降低母猪死亡和淘汰比例，对提高繁殖效率有很大影响。引起死亡和淘汰比例增加的原因在于饲养和管理。热季死亡和淘汰母猪的比例高于凉季。故在夏季维持环境温度正常、通风凉爽是必要的。另外，在夏季维持公猪或人工授精的精液品质和提高配种技术都是非常重要的。 2．Gaem ndei moumehcungj daeuzboiq ngoenzlingz caeuq habdangq boiqcungj seizgan (1) Baez daih’it boiqcungj ngoenzlingz Gaengawq Gvangjsih bouhfaenh ciengzmou swnghcanj sizcenj，doiq gij binjcungj dangqnaj ciengzraen daj rog daeuj haenx ngeihyenz cabgyau houbei moumeh ( lumj Dayozgwzya×Cangzbwz roxnaeuz Cangzbwz × Dayozgwzya daihlaeng)，dang duzde 8 mdwenlingz 240 ngoenz、ndang naek youq 110 cenhgwz doxhwnj seiz，baez it fatmiuz gvaq 3~4 aen fatmiuzgeiz daeuzhaeuj boiqcungj ceiq habngamj。Dangyienz duzmou mbouj doengz binjcungj baez daih’it boiqcungj seizgan loq miz daezgonq roxnaeuz doiceiz。Linghvaih gaengawq mizgven ciengxmou conhgyah nyinhnaeuz，itbuen moumeh bonjdieg 3~4 mdwenlingz、rogguek sunzcungj 5~6 ndwenlingz hainduj fatmiuz，hoeng seizneix mbouj hab boiqcungj。Habdangq boiqcungj nienzlingz caeuq ndang naek wng dwg：Moumeh bonjdieg 6~7 ndwenlingz，ndang naek 50 cenhgwz doxhwnj；rogguek youhliengz binjcungj 7~8 ndwenlingz，ndang naek 90 cenhgwz doxhwnj；cabcungj ndaej genj aeu song yiengh neix cungqgyang。Boiqcungj aeu gaem ndei seizgei，danghnaeuz boiqcungj daiq caeux，cix sawj moumeh ndangdaej caengz fat baenz couh rangj lwg，ngoenzlaeng ndang iq，roengz lwg noix，moulwg daeuzseng ndang naek mbaeu；boiqcungj daiq ceiz，youh yungzheih cauhbaenz moumeh daiq biz，nanz ndaej boiqcungj。Miz di houbei moumeh nienzlingz yienznaeuz gaenq dabdaengz boiqcungj iugouz，hoeng ndang ndaek caengz dabdaengz，wng aeu ndang naek guh cawj daeuj dingh boiqcungj seizgei，cungj mou houbei neix wng haeujsim demgya yingzyangj。 2．掌握种母猪的初配日龄和适宜配种时间 (1)第一次配种的日龄 根据广西部分猪场的生产实践，对于目前流行的外来品种二元杂交后备母猪(如大约克夏×长白或长白×大约克夏的后代)，当其8月龄240天、体重在110千克以上时，初次发情后的3~4个发情期投入配种最为适宜。当然不同品种的猪第—次配种的时间会略有提前或推迟。另据有关养猪专家认为，一般本地母猪3~4月龄、国外纯种5~6月龄开始发情，但这时不应配种。适宜配种的年龄和体重应为：本地母猪6~7月龄，体重50千克以上；国外优良品种7~8月龄，体重90千克以上；杂种可选择在两者之间。配种应掌握好时机，如果配种过早，会使母猪身体未发育成熟就怀孕，今后体形小，产仔少，仔猪初生体重小；配种过迟，又容易造成母猪过肥，难以配种。有的后备猪年龄虽已达到配种要求，但体重末达到，应以体重标准为主确定配种时机，这类后备猪应注意加强营养。 (2) Daezgonq boiqcungj gisuz yaudenj Moumeh louzcungj danghnaeuz aeu daez caeux youq 8 ndwenlingz gaxgonq boiqcungj，wnggai youq moumeh coz genj guh cungj yungh seiz，duzde ndang naek dab 70 cenhgwz。Genj aeu moumeh coz 10 duz guh gyoengq ciengx，hawj mougo baenzlangz moix ngoenz riengz moumeh coz neix doxcaeuq 10~20 faencung。Mbangj moumeh coz youq 14 ngoenz ndaw neix couh miz baez daih’it fatmiuz，fatmiuz moumeh coz caiq nem fatcingz moumeh coz wnq 10 duz gap gyoengq ciengx，caemh yinx haeuj mougo coi sawj fatmiuz，mbangj moumeh coz couh miz baez daihngeih fatmiuz。Seizneix ndaej gaengawq moumeh coz ndang naek nem sihyau，youq moumeh coz baez daihngeih fatmiuz seiz boiqcungj，roxnaeuz caj baez daihsam fatmiuz seiz caiq boiqcungj。Gizyawz mbouj fatmiuz roxnaeuz fatmiuz mbouj mimgzyienj gij moumeh coz haenx mbouj louz cungj cix dang mounoh dawz bae gai。 (2)提前配种的技术要点   留种母猪如要提早在8月龄前配种，应该在青年母猪选作种用时，其体重达70千克。选取青年母猪10头群养，让成熟公猪每天与该栏青年母猪接触10~20分钟。部分青年母猪在14天内就可有第一次发情，发情青年母猪再与其他发情青年母猪10头群养，并引入公猪促使发情，部分青年母猪就会有第二次发情。这时可根据青年母猪的体重与需要，在青年母猪第二次发情时配种，或等第三次发情时再配种。其余不发情或发情不明显的青年母猪不留种而作为肉猪出售。 (3) Houbei moumeh guengciengx Houbei moumeh ndang naek dab 50 cenhgwz le，mboujdanh gig ngah gwn ak gwn，dungxsiu vaiq sup aeu yingzyangj ak，caemhcaiq ngah ninz，gig yungzheih bizbwd。Vih neix，wng caijyungh dinghseiz、dinghliengh gaemhanh guengciengxfap。Duzmou banhaemh ak gwn ngah gwn，banhaet ca di，banringz ceiq ca。Moix ngoenz ngoenzgwn ciuq banhaet 35％、banringz 25％、banhaemh 40％ cungj beijlaeh neix daeuj gueng de。Hix ndaej ciuq lajneix fuengfap daeuj dingh daengx ngoenz daeuz liuh liengh，couh dwg daeuz liuh le moumeh 6 faencung gwn sat geijlai daeuj singz it ngoenz guengciengx baezsoq，aen soqliengh neix (hix dwg singzcik) couh dwg moumeh daengx ngoenz daeuz liuh liengh。 (3)后备母猪的饲养 后备母猪体重达50千克以后，不仅食欲旺盛，消化吸收 宠力强，而且贪睡，很容易肥胖。因此，应采用定时、定量的限制饲养法。猪傍晚食欲最旺，早晨次之，中午最弱。每天的日粮按早晨35％、中午25％、傍晚40％的比例投喂。 也可按下列方法确定全天投料量，即以投料后母猪6分钟内吃完的数量乘以一天的饲喂次数，这个数量(即乘积)就是母猪全天的投料量。   后备母猪的基础日粮配方举例： ①谷粉35％、玉米35％、麸皮10％、豆饼10％、鱼粉7％、 磷酸钙1％、石灰石粉1％、食盐0.5％、微量元素0.5％。 ②玉米70％、麸皮10％、豆饼10％、鱼粉7％、磷酸钙1％、石灰石粉1％、食盐0.5％、微量元素0.5％，另适当饲喂青饲料(最好为豆科青饲料)。 ③玉米40％、麸皮25％、统糠11％、蚕豆12％、菜籽饼10％、骨粉1％、复合添加剂0.5％、食盐0.5％。   此外，后备母猪栏应设运动场，条件好的地方夏、秋两季可采取放牧饲养法，每月可称重1次，统计其饲料用量，以便及时调整日粮。 Houbei moumeh gihcuj ngoenzgwn boiqsueng gawjlaeh： ① mbahaeuxgok 35％、haeuxyangz 35％、horeb 10％、hoduh 10％、mbabya 7％、linzsonhgai 1％、mbahoi 1％、gyugwn 0.5％、veizlieng yenzsu 0.5％。 ② haeuxyangz 70％、horeb 10％、hoduh 10％、mbabya 7％、linzsonhgai 1％、mbahoi 1％、gyugwn 0.5％、veizlieng yenzsu 0.5％，linghvaih habdangq guengciengx swzliu heu (ceiq ndei dwg dougoh swzliu heu)。 ③ haeuxyangz 40％、horeb 25％、raemzdungjgangh 11％、duhbap 12％、hocehbyaek 10％、mba’ndok 1％、fuzhoz denhgyahci 0.5％、gyugwn 0.5％。 Linghvaih，riengh houbei moumeh wng miz yindungcangz，dieg diuzgienh ndei haenx cawzhah、cawzcou song cawz neix ndaej yungh langhcuengq guengciengxfap，moix ndwen caengh naek baez ndeu，dungjgi duzde swzliu yunghliengh，yawhbienh gibseiz diuzcwngj ngoenzgwn。 后备母猪的基础日粮配方举例： ①谷粉35％、玉米35％、麸皮10％、豆饼10％、鱼粉7％、 磷酸钙1％、石灰石粉1％、食盐0.5％、微量元素0.5％。 ②玉米70％、麸皮10％、豆饼10％、鱼粉7％、磷酸钙1％、石灰石粉1％、食盐0.5％、微量元素0.5％，另适当饲喂青饲料(最好为豆科青饲料)。 ③玉米40％、麸皮25％、统糠11％、蚕豆12％、菜籽饼10％、骨粉1％、复合添加剂0.5％、食盐0.5％。   此外，后备母猪栏应设运动场，条件好的地方夏、秋两季可采取放牧饲养法，每月可称重1次，统计其饲料用量，以便及时调整日粮。 (4) Moumeh caj boiqcungj guengciengx yaudenj Youq moumeh coz louzcungj caeuq yawjcaz fatmiuz geizgan，guengciengxliengh wng youq 2 cenhgwz doxhwnj，swzliu ndawde danbwzciz hamzliengh dwg 14％，moix cenhgwz swzliu ceiq noix hamz siuvanwngz 12.97cauciuh。Danghnaeuz mbouj miz louzcungj moumeh coz swzliu，mounoh liuhgeizlaeng roxnaeuz liuh mouhung hix ndaej yungh daeuj guengciengx louzcungj moumeh coz。Linghvaih，lij aeu haeujsim demgya gvangvuzciz lumj gai caeuq linz yunghliengh，caiq dwg veizswnghsu aeu cungfaen gungqhawj。

路漫

	(4)待配母猪饲喂要点   在青年母猪留种和观察发情期间，饲喂量应在2千克以上，饲料中蛋白质含量为14％，每千克饲料至少含消化能12.97兆焦。如果没有留种青年母猪的饲料，肉猪后期料或大猪料也可用来饲喂留种青年母猪。此外，还要注意添加矿物质如钙和磷的用量，以及维生素的充分供应。 (5) Habdangq boiqcungj seizgan Itbuen daeuj gangj，boiqcungj habdangq seizgan dwg moumeh baiz gyaeq le 2~3 diemjcung，couh dwg moumeh fatmiuz hainduj le 22~23 diemjcung (hix miz baudauj naeuz fatmiuz hainduj le 24~28 diemjcung boiqcungj，dawzlwg cingzdoh ciengz youq 90％ baedauq)，danghnaeuz boiqcungj daiq caeux roxnaeuz daiq menh，cungj rox yingjyangj moumeh dawzlwg cingzdoh。Linghvaih gawq Gvangjsih mbangj ranzciengxmou cazyawj，moumeh bonjdieg ceiq ngamj boiqcungj seizgan dwg：Dang moumeh singqcingz daj mbouj an’onj bienqbaenz an’onj，conghyaem youz hoengzsen bienqbaenz hoengzou、youz foeggawh bienqbaenz sousuk caemhcaiq hainduj okyienh gehdek，yungh fwngz naenx caekhaex moumeh，moumeh mbouj ning，cix daj moumeh hainduj fatmiuz le 2~2.5 ngoenz (48~60 diemjcung) seiz，boiqcungj ceiq habngamj。Duzmou binjcungj wnq fatmiuz biujyienh hix ndaej camciuq fap neix daeuj yawjcaz。 (5)适宜的配种时间 一般来说，配种适宜时间是母猪排卵后2~3小时，即母猪发情开始后22~23小时(也有报道称发情开始后24~28小时配种，受胎率常在90％左右)，若配种过早或过晚，都会影响母猪的受胎率。另据广西部分养猪户观察，本地母猪最适宜配种的时间为：当母猪性情由不安定变为安定，阴户由鲜红变为紫红、由肿胀变为收缩并开始出现裂缝，用手压母猪的屁股，母猪不动，即从母猪开始发情后2~2.5天(48~60小时)时，配种最适宜。其他品种猪的发情表现也可参照此法进行观察。

路漫

	3．Suk dinj moumeh gat cij daengz caiq boiqcungj ngoenzsoq Ciuq Gvangjsih gak dieg ciengzmou yawzcaz，moumeh gat cij daengz caiq boiqcungj seizgan doxgek bingzyinx youq 10 ngoenz ndaw neix，dangh mauhgvaq 10 ngoenz，gangjmingz duz moumeh neix miz mbouj haengj miuz yensieng。Moumeh rangjlwggeiz bingzyinx l14 ngoenz，fanveiz dwg 112~118 ngoenz，okcijgeiz cix bingzyinx 28 ngoenz。Danghnaeuz moumeh gat cij daengz caiq boiqcungj、rangjlwg caeuq okcijgeiz seizgan faenbied dwg 10 ngoenz、114 ngoenz caeuq 28 ngoenz，yienghneix duz moumehcungj he moix bi ndaej roengz 2.4 rongz moulwg。Saedsaeh dwg，ciengzmou moumeh bi roengz lwg rongzsoq daihdaih noix gvaq 2.4 rongz，yienzaen dwg moumeh gat cij daengz caiq boiqcungj ngoenzsoq mauhgvaq 10 ngoenz haenx ciemq dingzlai。Yienghneix，suk dinj gat cij daengz caiq boiqcungj ngoenzsoq dwg daezsang moumeh fanzcizliz cungdenj。Guhfap dwg：Moumeh gatcij le ndaej geij duz senj youq riengh ndeu，caemhcaiq hawj gij moumeh neix miz gihvei riengz mougo baenzlangz haenx doxcaeuq，ndaej coi sawj moumeh daezcaeux fatmiuz caiq boiqcungj。Cawz neix le，youq moumeh okcij geizgan demgya swzliu guengliengh，youq moumeh rongzcij siu foeg le、boiqcungj gaxgonq gya liuh gik de，hix dwg daezcaeux moumeh fatmiuz caeuq demgya baiz gyaeq soq、roengz lwg soq cungj fuengfap he。 3．缩短母猪断奶至再配种的天数   据广西各地猪场观察，母猪断奶至再配种的时间间隔平均在10天以内，如超过10天，说明该母猪有乏情现象。母猪怀孕期平均l14天，范围是112~118天，而泌乳期平均28天。如果母猪断奶至再配种、怀孕和泌乳期间的时间分别为 10天、114天和28天，则l头种母猪每年可生产2.4胎仔猪。事实上，猪场母猪的年产胎数远低于2.4胎，原因是母猪断奶至再配种的天数超过10天的占多数。因此，缩短断奶至再配种的天数是提高母猪繁殖率的重点。做法是：断奶后的母猪可数头移置一栏，并让这些母猪有机会接触成熟公猪，以促使母猪提早发情再配种。此外，在母猪泌乳期间增加饲料喂量，在母猪乳房消肿后、配种前加料刺激，也是提早母猪发情和增加排卵数、产仔数的方法。 4． Dengya moumeh roengzlwgsoq fuengfap ①        Doiq moumeh daeuz rongz daeuj gangj，boiqcungj gaxgonq 10~14 ngoenz gya liuh gik de ndaej demgya moumeh baizgyaeqsoq cix ndaej daezsang roengzlwgsoq，fap neix doiq moumeh daeuz rongz haemq byom haenx daegbied mizyau。 4．增加母猪产仔数的方法 ①对初产母猪而言，配种前10~14天加料刺激可增加母猪排卵数而提高产仔数，此法对较瘦的初产母猪特别有效。 ② Moumeh baizgyaeqsoq itbuen dwg 18~20 aen，hoeng youq boiqcungj seiz，mboujlwnh dwg gag hawj aeulangz lij dwg yinzgungh soucingh cungj rox aenvih boiqcungj habngamjgeiz gaem ndaej mbouj cinj ( daiq caeux roxnaeuz daiq menh boiqcungj) cix sai bae mbangj gyaeq he，daj neix yawjraen cinjgoz gaem ndei boiqcungj seizgan ndaej daezsang moumeh roengzlwgsoq。Linghvaih，hix ndaej youq moumeh daeuz rongz ciepsouh mougo roxnaeuz yinzgungh caeksawq ndwnsoengz fanjying le 12 diemjcung guh baez daih’it boiqcungj，gek 8~12 diemjcung le caiq guh baez daihngeih boiqcungj。 ②母猪排卵数一般为18~20个，但在配种时，不论是自然交配还是人工授精都会因配种适期掌握不准(太早或过迟配种)而损失部分卵子，可见准确掌握配种时间可提高母猪产仔数。另外，也可在初产母猪接受公猪或人工测试站立反应后12小时进行第一次配种，隔8~12小时后再进行第二次配种。 ③ Danghnaeuz yungh yinzgungh soucingh，fukboiq fuengsik haemq ndei，hoeng mizseiz aenvih dingzsiuj moumeh fatmiuzgeiz raez，gunghcoz yinzyenz fouzfap gig cinj bae duenh caencingq soucingh habngamjgeiz seiz，cix ndaej demgya baez daihsam boiqcungj。Neix mboujdanh ndaej daezsang roengzlwgsoq，lij ndaej mienx sai bae boiq mbouj hwnj cungj。 Habseiz soucingh nem roengzlwgsoq miz gig daih gvanhaeh，danhseih youq dieg yayezdai，cinjgoz duenh duzmou soucingh habngamjgeiz miz itdingh gunnanz。Vih giemj noix duenh loeng fatmiuz hainduj，moumeh fatmiuz yawjcaz hab moix ngoenz haet、haemh gak baez ndeu，caenhliengh guh daengz dingh cinj moumeh fatmiuz hainduj seizgan。 ③如果采用人工授精，复配方式较好，但是有时因少数母猪的发情期长，工作人员无法很正确地判断真正的授精适宜期时，则可增加第三次配种。这不但可提高产仔数，还可避免配不上种的损失。   适时授精与产仔数有极大的关系，但是在亚热带地区，准确判断猪授精适宜期有一定困难。为减少发情开始的误判，母猪发情的观察宜每天早、晚各1次，尽量做到确定母猪发情开始的时间。 ④ Danghnaeuz youq doengxngoenz boiqcungj，genyi boiqcungj habdangq seizgan dwg：Banngaiz fatyienh moumeh fatmiuz ndwn soengz fanjying haenx，banringz cix hawj baez daih’it soucingh，ngoenzlaeng banngaiz hawj baez daihngeih soucingh；roxnaeuz banringz fatyienh moumeh fatmiuz ndwn soengz fanjying haenx，ngoenzlaeng cix hawj baez daih’it soucingh，riengz dwk dang ngoenz banringz caiq hawj baez daihngeih soucingh。 ④如果在白天配种，建议适当的配种时间为：上午发现发情站立反应的母猪，则下午给予第一次授精，次日上午给予第二次授精；或下午发现发情站立反应的母猪，则次日上午给予第一次授精，接着当天下午再给予第二次授精。 ⑤ Lingh ciuq baudauj，youq moumeh boiqcungj 2 faencung gaxgonq dajcim 20 danhvei cuihcanjsu，ndaej daezsang dawzlwg cingzdoh 5％~10％ nem demgya moix rongz roengz lwg soq 1.5~2 duz。Fap neix doiq moumeh yinzgungh soucingh yaugoj engq ndei。 ⑤另据报道，在母猪配种前2分钟注射20单位的催产素，可提高受胎率5％~10％及增加胎产仔数1.5~2头。此法对人工授精的母猪效果更好。 ⑥ Moumeh lai roengz moulwg ginghyen iq： Daih’it，daj moulwg gat cij ngoenz daihsam hwnj，hawj moumeh gueng gwn seiz，demgya 200 hauzgwz veizswnghsu E、400 hauzswngh huzlozbusu；daengz moumeh fatmiuz seiz，dawz song cungj denhgyahci soqliengh giemj noix 50％，gueng daengz duzde rangj lwg le 21 ngoenz cij dingz。Yungh cungj fuengfap neix，moumeh mboujdanh roengz lwg lai，caemhcaiq moumeh、moulwg ndangdaej cangq maengh。 Daihngeih，daj moumeh gat cij ngoenhaenx hwnj，moix duz moix donq gueng 2~3 aen gyaeqgaeq singjsien ( dawz gyuk dub soiq lienz gyaeqhau、gyaeqhenj doengzcaez gyaux liuh gueng ndip)，lienzdaemh gueng daengz boiqcungj。Doengzseiz youq moumeh gat cij le ngoenz daihsam dajcim yungzmauzmoz cuzsingcenzgizsu 1000 danhvei。 ⑥母猪多产仔小经验：   第一，从仔猪断奶的第三天起，给母猪喂食时，添加200 毫克维生素E、400毫克胡萝卜素；到母猪发情时，将两种添加剂的数量减少50％，喂到其怀孕后21天为止。采用这种方法，母猪不仅产仔数多，而且母猪、仔猪体质强壮。   第二，从母猪断奶当天起，每头每餐饲喂2~3个鲜鸡蛋(把蛋壳打碎连同蛋清、蛋黄一起拌饲料生喂)，连续喂至配种。同时在母猪断奶后第三天肌肉注射绒毛膜促性腺激素1000单位。 5．Danyw ginghyen yw moumeh mbouj hawj boiqcungj   Ciengxmou swnghcanj ndawde，ciengz bungq daengz gij moumeh baez it fatmiuz roxnaeuz caengz roengz lwg gvaq haenx，mboujdanh mbouj haengj nem mougo dohmaq，hix mbouj hawj vunz depgaenh，“beizheiq”gig yak。Seizneix ndaej yungh giengzmanz souhduenh hawj moumeh yinzgungh soucingh，couh ndaej sawj de rangj lwg。 5．治母猪不肯配种经验万   养猪生产中，常会碰到一些初次发情或未产过仔的发情母猪，既不肯与种公猪交配，也不让人接近，“脾气”很大。这时可采取强制手段给母猪人工输精，便能使其受孕。 Gidij guhfap：Dang cungj moumeh neix fatmiuz daengz ngoenz daihsam，dawz de gaeb raeuj ndaw roengq bauj dingh，roxnaeuz aeu vunz gaem naemh rieng de sawj de ndwn dwk mbouj doengh，yienzhaeuh daj conghyaem guhmanz soengq mougo cinghyiz haeujbae couh ndaej。Danghnaeuz ngoenz daihngeih moumeh lij miz fatmiuz biujyienh，ciuq fap gwnzneix gangj haenx caiq soengq cingh baez dem。 具体做法：当这类母猪发情至第三天，将其赶入笼内保定，或人为地抓牢其尾巴使其站立不动，然后从阴门强行输入公猪精液即可。如果第二天母猪仍然有发情表现，按上述方法再输精1次。

路漫

	(ngeih) Moumeh Rangjlwg Roengzlwg Gak Gaihdon Guengciengx Yaudenj 1．Moumeh song cungj guengciengx mozsi Moumeh gojyij gyaeng ciengx，hix ndaej langh ciengx。Dangqnaj nungzcangz caeuq lajmbanj guengciengx  moumeh lai yungh ciengx youq ndaw riengh，mbouj angq langh ciengx。Youq riengh moumeh baihlaeng guh aen yindungcangz iq 4~6 bingzfanghmij he，hawj moumeh caeuq moulwg gag bae yindung、ok haex nyouh、byoq ndit daengj。Doengzseiz doiq moumeh ngoenzgwn aeu hableix boiqguh，ndaej yungh haeuxyangz 60％、rebmienh (roxnaeuz raemzmienz) 8％、hoduhdoem (roxnaeuz hoduh) 18％、raemzdungjgangh 12％、mba’ndok 1％、gyugwn 0。4％、denhgyahci 0.6％，linghvaih moix ngoenz dembouj l~2 cenhgwz liuh heu。Ngoenz gueng 2~3 donq。Gueng liengh：Moumeh bonjdieg 1~1.5 cenhgwz，moumeh cabgyau 1.6~2 cenhgwz，moumeh cij lwg 2.1~2.5 cenhgwz，cungj aeu gwn imq mbouj sai cix hab。 (二)母猪怀孕产仔各阶段饲养要点 1．母猪的两种饲养模式 母猪可以圈养，也可以放牧饲养。目前农场和农村饲养母猪多用舍饲，不提倡放牧。在母猪栏后面设一个4~6平方米的小运动场，让母猪和仔猪自由运动、拉粪尿、晒太阳等。同时对母猪日粮要合理配制，可用玉米60％、麦麸(或细糠)8％、花生饼(或大豆饼)18％、统糠12％、骨粉1％、食盐0。4％、添加剂0.6％，另每天补充l~2千克青料。日喂2~3餐。喂量：本地母猪1~1.5千克，杂交母猪1.6~2千克，哺乳母猪2.1~2.5千克，均以食饱不浪费为宜。 2．Moumeh seiq aen swnghlij gaihdon guenjleix yaudenj (1) Boiqcungj gaxgonq Canhgauj ciet baihgwnz moumeh caj boiqcungj guengciengx guenjleix。 (2) Boiqcungj fuengfap caeuq seizgan Canhgauj ciet baihgwnz neiyungz。 (3) Boiqcungj gvaq le Boiqcungj gvaq le moumehcungj youq swnghlij nem guengciengx gwnzde cungj aeu vanzging caemdingh bienh de yietnaiq，sawj ndaw rongzlwg ndaej engq mizyau haem maj engq lai gyaeqsoucingh，duenh neix youq guengciengx seiz wng gyangqdaemq swzliu gueng liengh，guenjleix seiz gak cungj dungcoz moegdoeg roxnaeuz gauhvwnh vanzging cungj aeu giemj daengz ceiz noix，mienxndaej rongzva sai bae roxnaeuz lonlwg。 (4) Roengzlwg gvaq le Youq mbouj giemj noix gatcij moulwg lix ndei (roxnaeuz baenz lix) ，caenhliengh daezgonq hawj moulwg gat cij，yienghneix ndaej coi moumeh caeux di haeuj daengz lingh aen fanzciz couhgiz，guengciengx guenjleix cozyez caiq dauq fuk daengz boiqcungj gaxgonq。 2．母猪四个生理阶段的管理要点 (1)配种前 参考上一节待配母猪的饲养管理。 (2)配种方法和时间 参考上一节内容。 (3)配种后 配种后种母猪在生理及饲养上均需要安静的环境以便休息，使子宫内能更有效地埋植更多的受精卵，此时期在饲养上应降低饲料喂量，管理上各种粗鲁动作或高温环境均应减至最少，以避免胚胎的损失或流产。 (4)分娩后 在不降低断奶仔猪存活率(或成活率)的条件下，尽可能提前给仔猪断奶，这样可促使母猪早日进入另一繁殖周期，饲养管理作业再恢复到配种前。 3．Haeujsim yawjcaz moumeh ndang naek bienqvaq Ciuq mizgven baudauj，moumeh rangjlwg guengciengx hawj de gag gwn rox aenvih duzde gwn ndaej daiq lai cix demgya cijfangh，cungj moumeh neix youq ok raemxcij geizgan saet bae haemq lai cijfangh ndaw ndang cix canjswngh haemq lai fanzciz cang’ai。Yienghneix，mbangj guekgya swzliu byauhcinj vixok，moumeh swzliu guenjleix wng hawj moumeh cawz veizciz bizyau yingzyangj le，duzde ngamq roengz lwg seiz ndang naek demgya ceiq noix dwg 45 cenhgwz，gvaqlaeng caiq baez boiqcungj rangjlwg，duz moumeh neix ndang naek demgyaliengh cugbouh gemj noix，daengz baez daih 4~5 boiqcungj rangjlwg seiz，ndang naek demgyaliengh dwg 25 cenhgwz，baugvat ngazlwg caeuq bauei daengj bouhfaenh daih’iek dwg 20 cenhgwz。 3．注意观察母猪的体重变化 据有关报道，怀孕母猪自由采食饲养会因其采食量过高而增加脂肪量，这种母猪在泌乳期间会丧失较多的体内脂肪而产生较多的繁殖障碍。因此，某些国家的饲料标准指出，母猪的饲养管理应让母猪除维持必要的营养外，其初产时体重增加至少为45千克，以后再次配种怀孕，该母猪体重的增加量应逐步减少，到第4~5次配种受孕时，体重增加量为25千克，包括胚和胎盘等部分约为20千克。 4．Moumeh rangjlwg gonqlaeng guengciengx guenjleix yaudenj (1) Boiqcungj gaxgonq caeuq rangjlwg seiz guengciengx yaudenj ① Moumeh coz caj boiqcungj caeuq moumeh roengz lwg gvaq youq fatmiuz gaxgonq wnggya liuh daengz 2.7~3.5 cenhgwz。 ②Moumeh rangjlwg seiz bakgwn gig vuengh，hoeng swzliu yunghliengh mbouj hab daiq lai，mboujne yungzheih fat biz，yinxhwnj fanzciz cang’ai。Rangjlwg seiz swzliu yunghliengh wng cugciemh demgya，rangjlwg daengz 80 ngoenz le，moix duz moix ngoenz gueng liuh 2.5~3 cenhgwz。 ③ Ciuq sawqniemh，yungh fuengfap lajneix sawj duzmou biz lai gemj biz，yaugoj haemq ndei：Youq moumeh ngoenzgwn ndawde gyahaeuj 3％~4％ luzvagai，lienz gueng 5 ngoenz；roxnaeuz youq ngoenzgwn ndawde gyahaeuj 3％ linzsonhnaz，lienz gueng 7 ngoenz，mboujlwnh dwg moumeh roengz lwg gvaq lij dwg moumeh houbei，cungj miz haemq ndei gemj biz yaugoj，doengzseiz mbouj yingjyangj moumeh dawzlwg cingzduh，hix mbouj nyau moumeh daiqrangj cingqciengz cinhingz。 4．母猪怀孕前后的饲养管理要点 (1)配种前和怀孕期的饲养要点 ①待配青年母猪和经产母猪在发情前应加料至2.7~3.5千克。 ②怀孕期母猪食欲旺盛，但饲料量不宜太多，否则易导致肥胖，引起繁殖障碍。怀孕期间饲料量应逐渐增加，怀孕达80天后，每头每天喂料2.5~3千克。 ③据试验，采用以下方法使过肥母猪减肥，效果较好：在母猪日粮中加入3％~4％的氯化钙，连喂5天；或在日粮中加人3％的磷酸钠，连喂7天，不论是经产母猪还是后备母猪，均有较好的减肥效果，同时不影响母猪的受胎率，也不干扰母猪妊娠的正常进行。 (2) Caeux duenh moumeh rangjlwg ginghyen Caeux duenh moumeh rangjlwg rox mbouj，miz gig sang swnghcanj gyaciz。Doiq moumehgaenq rangjlwg haenx ndaej guh ndei bauj lwgdungx、an lwgdungx gunghcoz；doiq moumeh caengz ndaej daiqrangj ndaej guh coi fatmiuz guengciengx，coi moumeh fatmiuz caiq boiqcungj，daeuj fuengzre lawq rangj。Buenqduenh fuengfap miz lajneix 6 cungj： (2)早期判断母猪怀孕经验方 早期判断母猪是否怀孕，有很高的生产价值。对已怀孕的母猪可做好保胎、安胎工作；对末妊娠的母猪可作催情饲养，促进母猪发情再配种，以防空怀。判断方法有下列6种： ①        Yawj fatmiuz。Youq cingqciengz cingzgvang ，moumeh roengzlwg gvaq yingzyangj ndei haenx ，moumeh boiqcungj gvaq le 21 ngoenz mbouj caiq fatyienh fatmiuz，couh ndaej nyaeuz gihbwnj boiq cinj；caj daengz baez daihngeih fatmiuzgeiz lij mbouj fatmiuz，couh ndaej nyinhnaeuz gaenq rangjlwg。Miz di moumeh rangjlwg le，miz seiz hix biujyienh yienghsiengq fatmiuz，heuh guh gyaj fatmiuz。Gyaj fatmiuz yienghsiengq mbouj mingzyienj，seizgan dinj，mbouj ciepsouh mougo benz gwih。 ①看发情。在正常情况下，经产母猪营养良好的，母猪配种后21天不再出现发情，即可认为基本配准；等到第二个发情期仍不发情，就可以认为已怀孕。有些母猪怀孕后，有时也会表现发情征状，称为假发情。假发情的征状不明显，时间短，不接受公猪爬跨。

路漫

	4．Moumeh rangjlwg gonqlaeng guengciengx guenjleix yaudenj (1) Boiqcungj gaxgonq caeuq rangjlwg seiz guengciengx yaudenj ① Moumeh coz caj boiqcungj caeuq moumeh roengz lwg gvaq youq fatmiuz gaxgonq wnggya liuh daengz 2.7~3.5 cenhgwz。 ②Moumeh rangjlwg seiz bakgwn gig vuengh，hoeng swzliu yunghliengh mbouj hab daiq lai，mboujne yungzheih fat biz，yinxhwnj fanzciz cang’ai。Rangjlwg seiz swzliu yunghliengh wng cugciemh demgya，rangjlwg daengz 80 ngoenz le，moix duz moix ngoenz gueng liuh 2.5~3 cenhgwz。 ③ Ciuq sawqniemh，yungh fuengfap lajneix sawj duzmou biz lai gemj biz，yaugoj haemq ndei：Youq moumeh ngoenzgwn ndawde gyahaeuj 3％~4％ luzvagai，lienz gueng 5 ngoenz；roxnaeuz youq ngoenzgwn ndawde gyahaeuj 3％ linzsonhnaz，lienz gueng 7 ngoenz，mboujlwnh dwg moumeh roengz lwg gvaq lij dwg moumeh houbei，cungj miz haemq ndei gemj biz yaugoj，doengzseiz mbouj yingjyangj moumeh dawzlwg cingzduh，hix mbouj nyau moumeh daiqrangj cingqciengz cinhingz。 4．母猪怀孕前后的饲养管理要点 (1)配种前和怀孕期的饲养要点 ①待配青年母猪和经产母猪在发情前应加料至2.7~3.5千克。 ②怀孕期母猪食欲旺盛，但饲料量不宜太多，否则易导致肥胖，引起繁殖障碍。怀孕期间饲料量应逐渐增加，怀孕达80天后，每头每天喂料2.5~3千克。 ③据试验，采用以下方法使过肥母猪减肥，效果较好：在母猪日粮中加入3％~4％的氯化钙，连喂5天；或在日粮中加人3％的磷酸钠，连喂7天，不论是经产母猪还是后备母猪，均有较好的减肥效果，同时不影响母猪的受胎率，也不干扰母猪妊娠的正常进行。 (2) Caeux duenh moumeh rangjlwg ginghyen Caeux duenh moumeh rangjlwg rox mbouj，miz gig sang swnghcanj gyaciz。Doiq moumehgaenq rangjlwg haenx ndaej guh ndei bauj lwgdungx、an lwgdungx gunghcoz；doiq moumeh caengz ndaej daiqrangj ndaej guh coi fatmiuz guengciengx，coi moumeh fatmiuz caiq boiqcungj，daeuj fuengzre lawq rangj。Buenqduenh fuengfap miz lajneix 6 cungj： (2)早期判断母猪怀孕经验方 早期判断母猪是否怀孕，有很高的生产价值。对已怀孕的母猪可做好保胎、安胎工作；对末妊娠的母猪可作催情饲养，促进母猪发情再配种，以防空怀。判断方法有下列6种： ①        Yawj fatmiuz。Youq cingqciengz cingzgvang ，moumeh roengzlwg gvaq yingzyangj ndei haenx ，moumeh boiqcungj gvaq le 21 ngoenz mbouj caiq fatyienh fatmiuz，couh ndaej nyaeuz gihbwnj boiq cinj；caj daengz baez daihngeih fatmiuzgeiz lij mbouj fatmiuz，couh ndaej nyinhnaeuz gaenq rangjlwg。Miz di moumeh rangjlwg le，miz seiz hix biujyienh yienghsiengq fatmiuz，heuh guh gyaj fatmiuz。Gyaj fatmiuz yienghsiengq mbouj mingzyienj，seizgan dinj，mbouj ciepsouh mougo benz gwih。 ①        看发情。在正常情况下，经产母猪营养良好的，母猪配种后21天不再出现发情，即可认为基本配准；等到第二个发情期仍不发情，就可以认为已怀孕。有些母猪怀孕后，有时也会表现发情征状，称为假发情。假发情的征状不明显，时间短，不接受公猪爬跨。 ⑦ Fwngz naenx buenqdingh fap。Moumeh boiqcungj 20 ngoenz le，youq moumeh ndokhwet diuz daih 9~12 song henz，yungh fwngz yaengyaeng baez naenx daeuj buenqdingh moumeh dwg mbouj dwg rangjlwg。Danghnaeuz moumeh caengz rangjlwg，duz cix gungj laeng heuh reqreq，caiqlix buet deuz dem，duz moumeh rangjlwg cix mbouj miz saek di fanjying。 ⑦手压判断法。母猪配种20天后，在母猪第9~12腰椎两侧，用手轻轻一掐来判断母猪是否怀孕。如果母猪没怀孕，则拱背嚎叫，甚至逃跑，而怀孕母猪则无任何反应。 ③Yawj fwngz naenx。Dawz fwngzmeh caeuq fwngzyinx daj moumeh ndoksej diuz daih 7~9 songhenz，yungh rengz daj mbaeu daengz naek naenx daengz ndoksej diuz daihngeih。Raen baihlaeng gumz mbop，cix dwg caengz daiqrangj。Mbouj raen baihlaeng gumz mbop roxnaeuz raen laeng gungj，gangjmingz gaenq rangjlwg。Fap neix hab yungh youq genjcaz duz moumeh boiqcungj gvaq 2 aen singgeiz haenx dwg mbouj dwg daiqrangj，daegbied dwg aeu daeuj genjcaz moumeh roengzlwg gvaq haenx ceiq ndei。 ③看指压。将拇指和食指从母猪第7~9胸椎两侧，以由弱渐强的力压至第二腰椎。出现背脊的凹曲，表示未妊娠。不见背脊的凹曲或见拱背，说明已怀孕。此法适于检查配种2个星期后的母猪是否妊娠，尤以检查经产母猪为佳。 ④Raemxnyouh buenqdingh fap。Youq moumeh boiq cungj 10 ngoenz le，aeu duzde nyouh haetcaeux 10 hauzswngh raix haeuj boibohliz bae，gyahaeuj 5~6 ndik meiqgwn，yaengyaeng ngauz geij baez，caiq ndik haeuj 5~6 ndik denjciuj，yienzhaeuj dawz boibohliz cuengq youq gwnz feiz gya ndat cawj goenj。Danghnaeuz raemxnyouh raen nding，caemhcaiq gyoet le mbouj doiqsaek，gangjmingz moumeh gaenq rangjlwg；danghnaeuz raemxnyouh raen heugeq roxnaeuz damhhenj，caemhcaiq gyoet le bienqbaenz saek wnq，gangjmingz moumeh mbouj caengz rangjlwg，aeu dauqcungz boiqcungj。 ④尿液判断法。在母猪配种10天后，取其清晨尿10毫升倒入玻璃杯中，加入5~6滴食醋，轻摇几下，再滴人5~6滴碘酒，然后把玻璃杯放到火上加热煮沸。如尿液呈红色，且冷却后不褪色的，说明母猪已经怀孕；如果尿液呈褐绿色或淡黄色，且冷却后转变为其他颜色的，说明母猪没有怀孕，需要重新配种。 ⑤Yawj saenz ndup。Youq banhaet guenggwn gaxgonq，youq laeng hwet moumeh sien menh youh dinj daeuj naenx，yienzhaeuh gaeu、nyaenj，danghnaeuz raen de saenz ndup，cix dwg caengz rangj；danghnaeuz rangjlwg，cungj saenz ndup neix youq rangj gvaq le 8~10 ngoenz couh siusaet。Cig daengz roengzlwg gvaq 7~9 ngoenz cij okyienh，doiq saenz ndup mbouj mingzyienj haenx ndaej gek 2~3 faencung caiq naenx baez dem。 ⑤看弓张反射。在早上饲喂前，于母猪后腰部先作轻而短的按压，后抓、捏，如有弓张反射，即末孕；若怀孕，这种反射于孕后8~10天就消失。直到产后7~9天才出现，对反射不明显的可隔2~3分钟再推1次。 ⑥Yawj yozvuz fanjying。Moumeh boiqcungj gvaq 16~17 ngoenz，youq goek rwz laj naeng dajcim yizhihswhfwnh 3~5 hauzswngh。Danghnaeuz 5 ngoenz ndaw neix mbouj raen miz fatmiuz，couh ndaej dinghcinj rangjlwg；danghnaeuz okyienh mingzyienj fatmiuz，biujmingz caengz rangj。Mboujgvaq yizhihswhfawnh dwg cungj swnghvuz gizsu ndeu，dajcim le naengz yinxhwnj moumeh neifwnhmi saetdiuz，canjswngh mbouj ndei yaugoj，ndigah gaej seizbienh sawjyungh。 ⑥看药物反应。母猪配种后16~17天，在耳根部皮下注射己烯雌酚3~5毫升。如5天内不出现发情症状，即可确定怀孕；如出现明显的发情症状，表明末受孕。不过己烯雌酚是一种生物激素，注射后能引起母猪内分泌失调，产生不良效果，所以不要轻易使用。     (3)Yawj gyaeujcij giuj dingh roengz lwg soq Moumeh daiqrangj le 1.5 ndwen daengz roengz lwg gaxgonq，goj saeqsim yawjcaz moumeh moix aen goek cij dwg mbouj dwg miz gien hoengz ndeu，itbuen miz geijlai aen goek cij miz gien hoengz couh yawh naeuz duz moumeh neix rongz neix naengz roengz geijlai duz moulwg。 (3)看乳头巧断产仔数 在母猪妊娠后1.5个月至分娩前，可细心察看母猪的每个乳根是否有一个红圈，一般有多少个乳头有红圈就预示着这头母猪这胎能产多少头仔猪。 (4)Moumeh rangjlwggeiz yingzyangj sihyau Moumeh daengx aen rangjlwggeiz faenz guh geiznaj、geizgyang caeuq geizlaeng，gak aen seizgeiz guengciengx yaudenj cix miz mbouj doengz。 ①Rangjlwg geiznaj (boiqcungj le 27 ngoenz)：Aen geiz neix gyaeqsoucingh itmienh fatmaj itmienh senj coh haeuj rongzlwg，daibuenz cugciemh majbaenz caemhcaiq hainduj doek ndaem，ngazlwg miz 2 baez gig heih daibaegeiz，baez daih’it dwg boiqcungj rangj le ngoenz daih 9~13，baez daihngeih dwg rangj le 21 ngoenz baedauq。Vihneix，moumeh souh daengz yienghlawz deng gik，lumj deng laemx、doxhoenx、swzliu fatmongj fatmwt、vanzging sawqmwh gaijbienq nem gak cungj bingh fatseng，cungj gig heih cauhbaenz lonlwg。Rangjlwg geiznaj lonlwg ciudaeuz：Miz di moumeh mbwq gwn l~2 donq，miz di moumeh loq raen naiqnueg。     Aen gaihdon neix lwgdungx fatmaj menh，mbouj yungh hawj lwgdungx linghvaih gya liuh，danghnaeuz guengciengx gvaqmauh，moumeh dauqfanj biz lai，yinxhwnj lwgdungx daibae。Itbuen ngoenz gueng moumeh bonjdieg dwg 1.5 cenhgwz，moumeh sunzcungj dwg 2 cenhgwz，cawzdoeng ndaej demgya 10％ guengliengh，linghvaih iugouz moix cenhgwz swzliu hamz codanbwzciz noix gvaq roxnaeuz daengjdwg 14％、seuhvanwngz noix gvaq roxnaeuz daengjdwg 12.97 cauciuh。

路漫

	(4)母猪怀孕期的营养需要 母猪整个怀孕期一般分为前期、中期和后期，各时期的饲养要点有所不同。 ①怀孕前期(配种后27天)：这期间受精卵一面发育一面向子宫移行，胎盘逐步形成并开始着床，胚胎有2次极易死亡期，第一次是配种受孕的第9~13天，第二次是受孕后21天左右。因此，母猪受到任何应激反应，如跌倒、打架、饲料发霉变质、环境忽然改变以及各种疾病发生，都极易造成流产。怀孕前期流产预兆：有的母猪厌食l~2餐，有的母猪稍有精神不振。 本阶段胎儿发育缓慢，不需给胎儿额外加料，如果过量饲养，母猪反而会过肥，引起胎儿死亡。一般日喂量本地母猪为1.5千克，纯种母猪为2千克，冬季可增加10％的喂量，另要求每千克饲料含粗蛋白质小于或等于14％、消化能小于或等于12.97兆焦。 ⑦ Rangjlwg geizgyang (boiqcungj gvaq 28 ngoenz daengz roengz lwg gaxgonq 34 ngoenz)：Cawz rangjlwg ngoenz daih 60~70 daibuenz fatmaj dingz bae，lwgdungx lij gig vaiq fatmaj heih cauhbaenz lwg daibae le，gaihdon neix mbouj yungh yousim gaijbienq vanzging rox yinxhwnj lonlwg rom lwg dai。Ndigah，moumeh hix gojyij gap gyoengq guengciengx roxnaeuz dauqcungz gap gyoengq moq。 Ngoenzgwn ciuq cungdaengj loq daemq yingzyangj suijbingz swzliu (moix cenhgwz swzliu hamz codanbwzciz noix gvaq roxnaeuz daengjdwg 14.5％、siuhvanwngz noix gvaq roxnaeuz daengjdwg 13.18 cauciuh)，cij aeu veizciz moumeh moix ngoenz dem naek 45 gwz couh ndaej lo。Guengliengh：Moumeh bonjdieg moix ngoenz 1.8~2 cenhgwz，mou daihhingz sunzcungj moix ngoenz 2.2~2.5 cenhgwz，moumeh coz fatbiu ca nem cawznit habdangq lai gueng，moumeh maj dingh caeuq fatbiu ndei habdangq noix gueng。Linghvaih，swzliu heu mboujdanh aeu gwn imq，fuengzre biz lai，caemhcaiq mizleih moulwg ndang cangq，ndigah moumeh rangjlwg moix ngoenz ndaej gunghawj 2~3 cenhgwz swzliu heu，caemhcaiq aenq cingzgvang giemjnoix boiqhab swzliu。 ⑦怀孕中期(配种后28天至产前34天)：除了怀孕第60~70天胎盘发育停止，胎儿仍急剧发育易造成死胎外，本阶段可不必担心改变环境会引起流产积死胎。所以，母猪也可以合群饲养或重新编群。 日粮按中等偏低的营养水平饲料(每千克饲料含粗蛋白质小于或等于14.5％、消化能小于或等于13.18兆焦)，只需维持母猪每天增重45克就可以了。喂量：本地母猪每天1.8~2千克，纯种大型猪每天2.2~2.5千克，年轻和膘情差的母猪及寒冷季节适当多喂，成熟和膘情好的母猪适当少喂。另外，青饲料不仅可饱腹，防止过肥，而且有利于仔猪体格健壮，所以怀孕母猪每天可供应2~3千克青饲料，并酌情减少配合饲料。 ③Rangjlwg geizlaeng (roengzlwg gaxgonq 35 ngoenz daengz roengzlwg)：Gaihdon neix lwgdungx fatmaj vaiq，iugouz aeu gauhyingzyangj suijbingz swzliu (moix cenhgwz swzliu hamz codanbwzciz sang gvaq roxnaeuz daengjdwg 16％、siuhvanwngz sang gvaq roxnaeuz daengjdwg 13.39 cauciuh) guengciengx，caemhcaiq caenhliengh hawj moumeh lai gwn。Guengliengh：Moumeh bonjdieg moix ngoenz 2~2.5 cenhgwz；mou daihhingz sunzcungj moix ngoenz 2.7~3.2 cenhgwz。 Youq yingzyangj fuengmienh，haeujsim gunghawj gai、linz、veizswnghsu A、veizswnghsu D、veizswnghsu E、veizswnghsu Bcuz caeuq veizlieng yenzsu。Doengzseiz moix ngoenz lij wng gueng di swzliu heu，hix ndaej youq ndaw swzliu demgya 2％~5％ youzcih，daeuj coi moumeh ok cij caeuq giemj noix haexgaz。 ③怀孕后期(产前35天至分娩)：本阶段胎儿发育迅速，要求以高营养水平的饲料(每千克饲料含粗蛋白质高于或等于16％、消化能高于或等于13.39兆焦)饲喂，并尽量让母猪多吃。喂量：本地母猪每天2~2.5千克；大型纯种猪每天2.7~3.2千克。   在营养方面，注意供给钙、磷、维生素A、维生素D、维生素E、维生素B族和微量元素。同时每天还应喂一些青饲料，也可在饲料中添加2％~5％的油脂，以促进母猪泌乳和减少便秘。 5．Lajmbanj guengciengx moumeh ginghyen Guengciengx moumeh ginghyen cih it： Gvangjsih Bingznanz Yen Luzcwnz Cin ranz singq Vuz he ciengx bak lai duz moumeh，moumeh ngoenzgwn cujyau yungh maenzfaex，gya di raemz、liuh heu daengj，hoeng roengz gij moulwg haenx maj gig numq，baenz lix cingzdoh mbouj ndei。Gangj daengz yienzaen dwg youq moumeh ngoenzgwn cujbaenz dandan yungh maenzfaex caeuq gya di raemz、liuh heu，Cungj ngoenzgwn neix cujyau noix hamz danbwzciz caeuq gvangvuzciz，yienghneix mou iq maj menh，daibae cingzdoh sang。Doeklaeng gaijndei ngoenzgwn boiqfueng，yungh haeuxyangz 38％、mba haeuxgok 26％、rebmienh 20％、hoduh 12％、mbabya 2％、mbabeigoz (mba byukgyaeq) 1％、gyugwn 0.4％、veizlieng yenzsu denhgyahci 0.6％，caemh gaengawq moumeh ndang naek hung iq，moix ngoenz guengliengh 2~2.5 cehgwz，lingh gya 2~3 cenhgwz swzliu heu。 5．农家饲养母猪经验方 饲养母猪经验之一： 广西平南县六陈镇吴某家养100多头母猪，母猪日粮主要用木薯，略加米糠、青料等，但其后代仔猪长势缓慢，成活率欠佳。究其原因在于母猪的日粮组成单纯采用木薯和略加米糠、青料，这种日粮主要缺乏蛋白质和矿物质，因此小猪生长慢，死亡率高。后来改进日粮配方，采用玉米38％、稻谷粉26％、麦麸20％、豆饼12％、鱼粉2％、贝壳粉(蛋壳粉)1％、食盐0.4％、微量元素添加剂0.6％，并根据母猪体重大小，每天喂量2~2.5千克，另加2~3千克青绿饲料。 Moumeh cij lwg guengciengx yaudenj： ①Moix ngoenz gueng cuk swzliu le，lij aeu baujcwng cukgaeuq raemxgwn seuqcingh。 ⑦Moumeh doengxngoenz gueng 2~3 donq，ceiq ndei banhaemh 10 diemjcung caiq guengdonq he。 ③Moumeh roengz lwg gvaq 7~10 ngoenz，haimduj hawj moulwg bouj liuh，doengzseiz moix ngoenz cuengq daengz yindungcangz gag guh hozdung l~2 diemjcung，hawj duzde byoqbyoq ndit。Cuengq di liuh heu caeuq namhnding moq，hawj moulwg gag henx gwn。 ④Moumeh cuengqlangh ma riengh，aeu yungh raemx dongj swiq gyaeuj cij moumeh caemhmad hawq，re yinxhwnj moulwg oksiq。 ⑤Baujciz riengh moumeh caemdingh、veiswngh seuqcingh caeuq hawqsauj，itbuen aeu hawqbaet riengh mou。Daegbied haeujsim mbouj rom raemxuq。 ⑥Cawzdoeng riengh mou aeu baujraeuj；cawzhah haeujsim doeng rumz。 ⑦Moulwg naek daengz 7~8 cenhgwz ndaej gat cij，gat cij seiz dawz moumeh gyaep deuz，moulwg louz riengh laebdaeb guengciengx 7 ngoenz baedauq，caiq senj bae riengh mou iq。 哺乳母猪的饲养要点： ①每天喂足饲料外，还要保证足够的清洁饮水。 ⑦母猪白天喂2~3餐，最好晚上10时再喂1餐。 ③母猪产后7~10天，开始给仔猪补料，同时每天放到运动场自由活动l~2小时，让其晒晒太阳。放点青料和新鲜红土，让仔猪自由咬吃。 ④母猪放牧回舍，要用水冲洗母猪乳头并抹干，以防引起仔猪下痢。 ⑤保持母猪舍安静、清洁卫生和干燥，一般采用干扫猪舍。特别注意不积污水。 ⑥冬天猪舍要保温；夏天注意通风。 ⑦仔猪体重达7~8千克可以断奶，断奶时把母猪赶走，仔猪留栏继续饲养7天左右，再转入小猪舍。 Moumeh guengciengx ginghyen cih ngeih： Sanhsih Swngj Cinghcuz Yen Vangzdaz Yangh Dingh Yinjfaz，youq moumeh roengz lwg gvaq le，aeu fouq ndok daengx yiengz he [ daegbied dwg yiengzdaeg iem gvaq ceiq ndei]，faeg baenz gyaengh dinj l~3 lizmij，roengz hek aeuq 1 diemjcung baedauq，dang raemxdang raen youzva saekhau seiz，caj raeuj aeu raemxdang gyaux liuh heuz saw baez ndeu gueng gwn，ndaw dang mbouj cuengq gyu，moix ngoenz 3 baez。Gvaqlaeng moix ngoenz laebdaeb ngauz cawj，daengz moulwg gat cij gaxgonq，ndok yiengz gaenq cawj yungz bianq mboeng，ndaej lienz ndok daiq raemxdang doengzcaez gueng，doeklaeng moumeh mboujdanh ok cij lai，mbouj rox gyad，caemhcaiq moulwg cangqcwt。 Moumeh cij lwg ngoenzgwn gawjlaeh：Haeuxyangz 60.5％、hoduh 14％、hocehfaiq duetdoeg 10％、duhhenj 8％、rebmienh 5.38％、mba’ndok 1．5％、gyugwn 0.35％、laianhsonh 0.15％、dan’anhsonh 0.08％、lai cungj veizswnghsu0.04％。 饲养母猪经验之二： 山西省清徐县王答乡的丁永法，在母猪产仔后，取一副全羊骨架[尤以雄(阉)羊为佳]，剁成l~3厘米的短节，人锅熬煮1小时左右，当汤呈白色油花状时，候温取汤拌料调稀1次饲喂，汤中不放食盐，每天3次。以后每天继续熬煮，至仔猪断奶前，羊骨已煮疏松脆烂，可连骨带汤一起饲喂，结果母猪不仅泌乳量多，不发生瘫痪，而且仔猪健壮。     哺乳母猪日粮举例：玉米60.5％、豆饼14％、脱毒棉籽饼10％、大豆8％、麸皮5.38％、骨粉1．5％、食盐0.35％、赖氨酸0.15％、蛋氨酸0.08％、多种维生素0.04％。